[toc:ul]
Hãy kể tên một số dụng cụ, thiết bị thường dùng được đốt nóng khi có dòng điện chạy qua.
Một số dụng cụ, thiết bị thường dùng được đốt nóng khi có dòng điện chạy qua: Bàn là, nồi cơm điện, bếp điện, ....
Hãy lắp mạch điện như sơ đồ hình 22.1 và tìm hiểu các nội dung sau đây:
a) Khi đèn sáng, bóng đèn có nóng lên không ? Bằng cách nào xác nhận điều đó ?
b) Bộ phận nào của đèn bị đốt nóng mạnh và phát sáng khi có dòng điện chạy qua ?
c) Khi đèn sáng bình thường, bộ phận đó của đèn có nhiệt độ khoảng 2500$^{\circ}$C
Bảng trên cho biết nhiệt độ nóng chảy của một số chất, hãy giải thích vì sao dây tóc của bóng đèn thường được làm bằng vonfram ?
a) Khi đèn sáng, bóng đèn có nóng lên. Để xác nhận điều này, có thể để tay gần bóng đèn (không chạm vào bóng đèn) nếu cảm nhận thấy hơi nóng tức là bóng có nóng lên.
b) Dây tóc bóng đèn bị đốt nóng mạnh và phát sáng khi có dòng điện chạy qua.
c) Dây tóc bóng đèn thường được làm bằng vonfram vì vonfram có nhiệt độ nóng chảy là 3370^{\circ}$C, cao hơn nhiệt độ đốt nóng để phát sáng của bóng đèn do đó vonfram có thể phát sáng khi bị đốt nóng mạnh mà lại không nóng chảy
Quan sát thí nghiệm của giáo viên được bố trí như hình 22.2 và hãy cho biết:
a. Có hiện tượng gì xảy ra với các mảnh giấy khi giáo viên đóng công tắc?
b. Từ quan sát trên, hãy cho biết dòng điện đã gây ra tác dụng gì với dây sắt AB.
a) Các mảnh giấy bị cháy và rơi xuống hoặc bị đen lại khi giáo viên đóng công tắc.
b) Từ quan sát trên, dòng điện đã gây ra tác dụng nhiệt với dây sắt AB
Nếu trong mạch điện với dây dẫn bằng đồng có nối xen một đoạn dây chì (gọi là cầu chì) thì trong một số trường hợp do tác dụng nhiệt của dòng điện, dây dẫn có thể nóng lên trên 327oC. Hỏi khi đó có hiện tượng gì xảy ra với đọạn dây chì và với mạch điện?
Vì nhiệt độ nóng chảy của chì là 327$^{\circ}$C nên khi dây dẫn nóng lên đến 327$^{\circ}$C thì dây chì sẽ bị nóng chảy, khi đó mạch điện sẽ bị ngắt
Trong bóng đèn bút thử điện (hình 22.3) có chứa một chất khí (khí nêon). Hãy quan sát bóng đèn này và nên nhận xét về hai đầu dây bên trong của nó.
Nhận xét : Hai đầu dây bên trong của nó không tiếp xúc với nhau
Hãy quan sát bóng đèn bút thử điện khi nó phát sáng và trả lời câu hỏi sau đây:
Đèn sáng do hai đầu dây đèn nóng sáng hay do vùng chất khí ở giữa hai đầu dây này phát sáng?
Đèn sáng do vùng chất khí (khí neon) ở giữa hai đầu dây này phát sáng
Đảo ngược hai đầu dây đèn, nhận xét xem khi đèn sáng thì dòng điện đi vào bản cực nào của đèn?
Đảo ngược hai đầu dây đèn, đèn không sáng. Như vậy, đèn điốt phát quang chỉ sáng khi dòng điện đi vào bản cực nhỏ của đèn, do đó khi mắc đèn điốt phát quang vào mạch điện cần nối bản cực nhỏ của đèn với cực dương của nguồn điện và bản kim loại lớn hơn được nối với cực âm của nguồn.
Hướng dẫn giải các bài tập cuối bài
Dòng điện không gây ra tác dụng nhiệt trong các dụng cụ nào dưới đây khi chúng hoạt động bình thường ?
A. Bóng đèn bút thử điện;
B. Đèn điôt phát quang;
C. Quạt điện;
D. Đồng hồ dùng pin;
E. Không có trường hợp nào;
Dòng điện đi qua mọi vật dẫn thông thường, đều làm cho vật dẫn nóng lên
Chọn đáp án E
Chọn mạch điện có sơ đồ như hình 22.5, nguồn điện là chiếc pin với các cực (+) và (-) chưa biết. Hãy nêu cách làm khi dụng đèn điốt phát quang để xác định xem A hay B là cực (+) của pin này và chiều dòng điện chạy trong mạch.
Để xác định xem A hay B là cực (+) của pin này, ta nối bản cực của đèn led với cực B của nguồn điện và đóng khóa K.
+ Nếu đèn led sáng thì cực B là cực dương, cực A là cực âm của nguồn điện.
+ Nếu đèn led không sáng thì cực B là cực âm, cực A là cực dương của nguồn điện.
Giả sử B là cực dương, chiều của dòng điện sẽ từ B qua khóa K, đi tiếp qua đèn led và đến A.