Soạn công dân 11 bài 11 trang 90 cực chất

[toc:ul]

Phần I. Câu hỏi và bài tập trong bài

Câu 1: Nêu tình hình dân số ở nước ta và tác động của nó đối với mọi mặt của đời sống xã hội. Hãy tìm hiểu về mật độ dân số ở địa phương em và so sánh với mật độ dân số trung bình của cả nước.

Câu 2: Mục tiêu và phương hướng cơ bản của chính sách dân số ở nước ta?

Câu 3: Em hãy giải thích và nêu lên thái độ của mình đối với những quan niệm sau: Trời sinh voi, trời sinh cỏ; Đông con hơn nhiều của; Trọng nam khinh nữ.

Câu 4: Nêu tình hình việc làm và mục tiêu của chính sách giải quyết việc làm ở nước. Hãy tìm hiểu và nhận xét tình hình việc làm ở địa phương em.

Câu 5: Trình bày phương hướng cơ bản nhằm giải quyết vấn đề việc làm ở nước ta hiện nay.

Câu 6: Em suy nghĩ như thế nào về trách nhiệm của mình đối với chính sách dân số và giải quyết việc làm?

Câu 7: Có ý kiến cho rằng: Trong nền kinh tế thị trường ở các nước nói chung và ở nước ta nói riêng, chuyện thất nghiệp và thiếu công ăn việc làm là chuyện bình thường, tất yếu mà Nhà nước không thể nào giải quyết được. Vì thế Nhà nước không nên can thiệp vào vấn đề giải quyết vệc làm, vì vấn đề này tự nó sẽ điều chỉnh được.

Câu hỏi:

1. Ý kiến của em về vấn đề này như thế nào?

2. Theo em, làm thế nào để vấn đề dân số và việc làm ở nước ta ngày càng được cải thiện?

3. Trách nhiệm của em trong vấn đề này như thế nào?

Phần II. Hướng dẫn trả lời ngắn gọn

Câu 1: Tình hình dân số ở nước ta: Dân số đông, quy mô lớn, mật độ cao, dân cư phân bố không hợp lí, chất lượng dân số thấp do giảm sinh chưa hiệu quả.

=> Tác động: gây cản trở tốc độ phát triển kinh tế xã hội, khó khăn lớn trong việc nâng cao chất lượng cuộc sống, giải quyết việc làm và thu nhập, cạn kiệt tài nguyên, ô nhiễm môi trường.

- Mật độ dân số: cả nước 274 người/km², Hà Nội1.979 người/km² (gấp 8 lần).

Câu 2: Mục tiêu và phương hướng cơ bản của chính sách dân số ở nước ta:

• Mục tiêu: Giảm tốc độ gia tăng dân số; ổn định quy mô, cơ cấu dân số, phân bố dân cư hợp lí và nâng cao chất lượng dân số nhằm phát huy nguồn lực cho đất nước.
• Phương hướng: Tăng cường công tác lãnh đạo và quản lí, làm tốt công tác thông tin, tuyên truyền và giáo dục, nâng cao hiểu biết của người dân; Nhà nước đầu tư đúng mức, thực hiện xã hội hóa công tác dân số, tạo điều kiện để mọi gia đình, cá nhân tự nguyện tham gia công tác dân số.

Câu 3: Giải thích và nêu lên thái độ của mình đối với những quan niệm:

• Trời sinh voi, trời sinh cỏ: nghĩa đen là một quy luât tự nhiên, khi trời sinh voi thì tất nhiên phải sinh ra cỏ để nuôi sống loài voi; hiểu theo nghĩa bóng là bố mẹ sinh con ra thì con ắt sẽ tìm được cách mưu sinh không cần bố mẹ nuôi dưỡng. => Không đồng tình vì đó là sự thiếu trách nhiệm của cha mẹ đối với con cái.
• Đông con hơn nhiều của: nghĩa đen con cái là thứ quý giá nhất, nghĩa bóng sinh nhiều con cái sau này còn có người chăm sóc khi về già còn hơn là có của nhưng không có người chăm sóc. => Không đồng tính vì thể hiện sự ích kỉ của cha mẹ, có thể các con chắc chắn sẽ thiếu thốn đủ thứ và thậm chí không được đi học khi nhà đông con.
• Trọng nam khinh nữ: quý trọng con trai, ghét bỏ con gái và chỉ nên sinh con trai, không sinh con gái. => Không đồng tình vì ngày nay vai trò của người phụ nữ ngày càng lên cao, phụ nữ được coi trọng, phải có sự công bằng, bình đẳng, con nào cũng là máu mủ của mình.

Câu 4: Tình hình việc làm và mục tiêu của chính sách giải quyết việc làm ở nước:

• Tình hình việc làm: Thiếu việc làm, thu nhập thấp, số người trong độ tuổi lao động tăng, chất lượng nguồn nhân lực còn thấp và số người đổ về thành thị kiếm việc làm ngày càng tăng -> Tỉ lệ thất nghiệp cao.
• Mục tiêu việc làm: tập trung sức giải quyết việc làm, phát triển nguồn nhân lực, mở rộng thị trường lao động, giảm tỉ lệ thất nghiệp, tăng tỉ lệ người lao động qua đào tạo.
• Tình hình việc làm ở địa phương (Hà Nội): lao động dồi dào, có bằng cấp, tuổi lao động trẻ nhiều và nhiều người có việc làm nhưng cũng có nhiều người chưa có việc làm ổn định.

Câu 5: Phương hướng cơ bản nhằm giải quyết vấn đề việc làm ở nước ta hiện nay là 

• Thúc đẩy phát triển sản xuất và dịch vụ, khuyến khích các thành phần kinh tế, các nhà đầu tư trong và ngoài nước sản xuất, kinh doanh tạo ra nhiều việc làm, làm giàu theo pháp luật, tự do hành nghề, khôi phục và phát triển các ngành nghề truyền thống, đẩy mạnh khởi nghiệp.
• Đẩy mạnh xuất khẩu lao động (đã qua đào tạo nghề, lao động nông nghiệp), tăng thu nhập cho người lao động và sử dụng có hiệu quả nguồn vốn cải thiện điều kiện làm việc cho người lao động.

Câu 6: Trách nhiệm của mình đối với chính sách dân số và giải quyết việc làm: chấp hành tốt theo quy định, chính sách dân số, việc làm; động viên người thân và những người khác chấp hành, tiếp cận khoa học kĩ thuật tiên tiến, định hướng đúng đắn nghề nghiệp.

Câu 7: Trong nền kinh tế thị trường ở các nước nói chung và ở nước ta nói riêng, chuyện thất nghiệp và thiếu công ăn việc làm là chuyện bình thường, tất yếu mà Nhà nước không thể nào giải quyết được. Vì thế Nhà nước không nên can thiệp vào vấn đề giải quyết vệc làm, vì vấn đề này tự nó sẽ điều chỉnh được.

=> Không đồng tình. Vì tỉ lệ thất nghiệp ở nước ta còn quá lớn, nền kinh tế lại đang chậm phát triển, còn phải đối mặt với nhiều vấn đề xã hội khác…. nên cần sự can thiệp từ Nhà nước.

• Để vấn đề dân số và việc làm nước ta ngày càng được cải thiện cần: Tăng cường công tác lãnh đạo và quản lí, làm tốt công tác thông tin, tuyên truyền, nâng cao hiểu biết của người dân về vấn đề gia đình, bình đẳng giới, thúc đẩy phát triển sản xuất và dịch vụ, khuyến khích làm giàu theo pháp luật, xuất khẩu lao động, xuất khẩu lao động.
• Trách nhiệm của bản thân em trong vấn đề dân số và việc làm của nước ta hiện nay: chấp hành tốt theo quy định, chính sách dân số, việc làm; động viên người thân và những người khác chấp hành, tiếp cận khoa học kĩ thuật tiên tiến, định hướng đúng đắn nghề nghiệp, trách xa các tệ nạn xã hội, xây dựng nếp sống văn minh.

Phần III. Hướng dẫn trả lời chi tiết

Câu 1:

* Tình hình dân số ở nước ta:

- Dân số đông

- Quy mô dân số lớ

- Mật độ dân số cao

- Dân cư phân bố không hợp lí

- Giảm sinh chưa hiệu quả, chất lượng dân số thấp.

* Tác động đến đời sống: 

- Gây cản trở tốc độ phát triển kinh tế xã hội.

- Gây khó khăn lớn trong việc nâng cao chất lượng cuộc sống, giải quyết việc làm và thu nhập.

- Làm cạn kiệt tài nguyên, ô nhiễm môi trường.

* Mật độ dân số ở địa phương:

- Mật độ dân số trung bình cả nước 274 người/km² 

- Mật độ dân số  ở Hà Nội1.979 người/km² -> Đông gấp gần 8 lần.

Câu 2: Mục tiêu và phương hướng cơ bản của chính sách dân số ở nước ta: Chính sách dân số ở nước ta đang là bài toán cần được giải quyết, trước tình hình đó, Đảng và nhà nước ta đã đưa ra các mục tiêu và phương hướng cụ thể:

* Về mục tiêu:

- Giảm tốc độ gia tăng dân số

- Ổn định quy mô, cơ cấu dân số, phân bố dân cư hợp lí

- Nâng cao chất lượng dân số nhằm phát huy nguồn lực cho đất nước.

* Về phương hướng:

- Tăng cường công tác lãnh đạo và quản lí

- Làm tốt công tác thông tin, tuyên truyền và giáo dục

- Nâng cao hiểu biết của người dân

- Nhà nước đầu tư đúng mức, thực hiện xã hội hóa công tác dân số, tạo điều kiện để mọi gia đình, cá nhân tự nguyện tham gia công tác dân số.

Câu 3: Giải thích và nêu lên thái độ của mình đối với những quan niệm sau: Trời sinh voi, trời sinh cỏ; Đông con hơn nhiều của; Trọng nam khinh nữ

1. Trời sinh voi, trời sinh cỏ

- Nghĩa đen: đó là một quy luât tự nhiên, khi trời sinh voi thì tất nhiên phải sinh ra cỏ để nuôi sống loài voi. 

- Nghĩa bóng: thì câu này có nghĩa là bố mẹ sinh con ra thì con ắt sẽ tìm được cách mưu sinh không cần bố mẹ nuôi dưỡng.

=> Đây là quan niệm sai trái, em không đồng tình vì nó thể hiện sự thiếu trách nhiệm của cha mẹ đối với con cái.

2. Đông con hơn nhiều của

- Nghĩa đen: câu này muốn nói con cái là thứ quý giá nhất và không một thứ của quý nào có thể sánh bằng. 

- Nghĩa bóng: câu nói này là sinh nhiều con cái sau này còn có người chăm sóc khi về già còn hơn là có của nhưng không có người chăm sóc.

=> Em không đồng tình với quan điểm này.

* Bởi vì: nó thể hiện sự ích kỉ của bố mẹ. Bố mẹ muốn sau này có người chăm sóc khi về già nhưng bố mẹ không nghĩ đến quá trình chăm con như thế nào để lớn đến khi phụng dưỡng cha mẹ. Đó là quá trình vất vả, nhà ít con đã vất vả, nhà nhiều con càng vất vả hơn. 

-> Do đó, các con chắc chắn sẽ thiếu thốn đủ thứ và thậm chí không được đi học.

3. Trọng nam khinh nữ

- Quý trọng con trai, ghét bỏ con gái 

- Chỉ nên sinh con trai, không sinh con gái.

=> Đây là quan niệm cổ hủ, em không đồng tình. 

* Bởi vì: 

- Trong xã hội hiện đại ngày nay, con gái hoàn toàn có thể làm được những việc mà con trai làm. 

- Vai trò của người phụ nữ ngày càng lên cao. Do đó, không nên có sự trọng nam khinh nữ ở đây. 

-> Phải có sự công bằng, bình đẳng, con nào cũng phải mang nặng 9 tháng 10 ngày, cũng là máu mủ của mình.

Câu 4: Tình hình việc làm và mục tiêu của chính sách giải quyết việc làm ở nước ta

* Tình hình việc làm ở nước ta:

- Thiếu việc làm ở thành thị và nông thôn

- Thu nhập thấp

- Số người trong độ tuổi lao động tăng

- Chất lượng nguồn nhân lực còn thấp

- Số người đổ về thành thị kiếm việc làm ngày càng tăng

- Tỉ lệ thất nghiệp cao.

* Mục tiêu việc làm ở nước ta:

- Tập trung sức giải quyết việc làm ở thành thị và nông thông

- Phát triển nguồn nhân lực

- Mở rộng thị trường lao động

- Giảm tỉ lệ thất nghiệp

- Tăng tỉ lệ người lao động qua đào tạo.

* Tình hình việc làm ở địa phương em (Hà Nội):

- Thị trường lao động dồi dào (Từ các tỉnh khác đến)

- Có nhiều người có bằng cấp đại học, cao đẳng…

- Độ tuổi lao động trẻ nhiều

- Có nhiều người có việc làm và cũng có nhiều người chưa có việc làm ổn định.

Câu 5: Phương hướng cơ bản nhằm giải quyết vấn đề việc làm ở nước ta hiện nay:

- Thúc đẩy phát triển sản xuất và dịch vụ. 

- Nhà nước khuyến khích các thành phần kinh tế, các nhà đầu tư trong và ngoài nước sản xuất, kinh doanh có hiệu quả 

-> Tạo ra nhiều việc làm cho người lao động.

- Khuyến khích làm giàu theo pháp luật, tự do hành nghề, khôi phục và phát triển các ngành nghề truyền thống, đẩy mạnh phong trào lập nghiệp của thanh niên.

- Đẩy mạnh xuất khẩu lao động, đặc biệt là lao động đã qua đào tạo nghề, lao động nông nghiệp 

-> Giải quyết yêu cầu trước mắt và lâu dài, tăng thu nhập cho người lao động.

- Sử dụng có hiệu quả nguồn vốn trong chương trình mục tiêu quốc gia để giải quyết việc làm

-> Cải thiện điều kiện làm việc cho người lao động.

Câu 6: Trách nhiệm của mình đối với chính sách dân số và giải quyết việc làm là:

- Chấp hành chính sách dân số, pháp luật về dân số

- Chấp hành chính sách giải quyết việc làm và pháp luật về lao động

- Động viên người thân và những người khác chấp hành

- Có ý chí vươn lên nắm bắt khoa học kĩ thuật tiên tiến, định hướng đúng đắn nghề nghiệp.

Câu 7: Có ý kiến cho rằng: Trong nền kinh tế thị trường ở các nước nói chung và ở nước ta nói riêng, chuyện thất nghiệp và thiếu công ăn việc làm là chuyện bình thường, tất yếu mà Nhà nước không thể nào giải quyết được. Vì thế Nhà nước không nên can thiệp vào vấn đề giải quyết vệc làm, vì vấn đề này tự nó sẽ điều chỉnh được.

=> Em không đồng tình với ý kiến trên.

* Bởi vì:

- Việc thất nghiệp và thiếu công ăn là việc bình thường và diễn ra ở nhiều nước. Tuy nhiên, tỉ lệ thất nghiệp ở nước ta còn quá lớn, nền kinh tế lại đang chậm phát triển. 

- Không những đất nước càng khó khăn mà còn phải đối mặt với nhiều vấn đề xã hội khác….

 -> Cần sự can thiệp từ Nhà nước để giải quyết nhanh chống tình trạng này.

* Để vấn đề dân số và việc làm nước ta ngày càng được cải thiện, chúng ta cần:

- Tăng cường công tác lãnh đạo và quản lí…

- Làm tốt công tác thông tin, tuyên truyền..

- Nâng cao hiểu biết của người dân về vấn đề gia đình, bình đẳng giới..

- Thúc đẩy phát triển sản xuất và dịch vụ…

- Khuyến khích làm giàu theo pháp luật, tự do hành nghề..

- Đẩy mạnh xuất khẩu lao động.

- Tăng cường đầu tư vật chất cho công tác dân số và việc làm.

* Trách nhiệm của bản thân em trong vấn đề dân số và việc làm của nước ta hiện nay:

- Chấp hành chính sách dân số và pháp luật về dân số.

- Chấp hành chính sách giải quyết việc làm và pháp luật về lao động.

- Động viên bạn bè, người thân trong gia đình cùng thực hiện.

- Đấu tranh chống những hành vi vi phạm chính sách dân số và giải quyết việc làm.

- Có ý chí vươn lên nắm bắt khoa học công nghệ.

- Chủ động tìm kiếm việc làm để tăng thu nhập cho bản thân và gia đình, góp phần thúc đẩy sự phát triển chung của đất nước.

- Luôn có ý thức tu dưỡng, rèn luyện bản thân, trách xa các tệ nạn xã hội.

- Xây dựng nếp sống văn minh, không yêu đương sớm, chọn nghề, chọn trường phù hợp…