HOẠT ĐỘNG CỦA GV - HS

DỰ KIẾN SẢN PHẨM

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV yêu cầu HS đọc nội dung mục 1a Về bộ máy cai trị, khai thác thông tin tại Hình 1, Hình 2  sgk trang 65, 66,67.

- GV yêu cầu HS trả lời câu hỏi  trong sgk trang 67: Hãy cho biết một số chính sách để áp đặt bộ máy cai trị của phong kiến phương Bắc ở nước ta.

- Sau khi HS trả lời câu hỏi, GV giải thích rõ hơn về việc chính quyền đô hộ chia tách lãnh thổ Âu Lạc thành các châu quận (nhà Triệu chia Âu Lạc thành 2 quận: Giao Chỉ (tương đương khu vực Bắc Bộ ngày nay), Cửu Chân (tương đương với vùng Thanh Hoá, Nghệ An, Hà Tĩnh)). Nhà Hán lập thêm một quận là Nhật Nam (tương đương với vùng Quảng Bình - Quảng Nam), gộp với 6 quận của Trung Quốc thành Giao Châu. Thời Tuỳ, Đường, nước ta được chia làm nhiều châu, trực thuộc An Nam đô hộ phủ....).

- GV yêu cầu HS đọc kĩ nội dung mục 1b Về kinh tế và đoạn tư liệu, trả lời câu hỏi trong sgk trang 67: Đoạn tư liệu 1 và thông tin ở trên cho em biết điều gì về chính sách bóc lột kinh tế của các triều đại phong kiến phương Bắc?

- Sau khi HS trả lời câu hỏi, để mở rộng kiến thức, GV yêu cầu HS trả lời câu hỏi: Vì sao các triều đại phong kiến phương Bắc lại nắm độc quyền về sắt và muối?

- GV yêu cầu HS đọc nội dung thông tin mục 1c Về văn hóa - xã hội sgk trang 67, 68 và trả lời câu hỏi: Chính quyền phương Bắc đã thực hiện chính sách cai trị về văn hóa đối với nước ta như thế nào?

- Sau khi HS trả lời câu hỏi trong sgk, GV chốt lại chính sách cai trị về văn hóa - xã hội của chính quyền phương Bắc là “đồng hóa dân tộc Việt”. GV yêu cầu HS trả lời khái niệm “đồng hóa dân tộc” nghĩa là gì?

- GV ghi chú nội dung “đồng hóa dân tộc” sẽ được khai thác sâu hơn vào Bài 17.

Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ học tập

HS đọc sgk và thực hiện yêu cầu. GV theo dõi, hỗ trợ HS nếu cần thiết.

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận

- GV gọi HS đại diện đứng dậy trả lời.

- GV gọi đại diện HS khác đứng dậy bổ sung, nhận xét.

Bước 4: Đánh giá kết quả, thực hiện nhiệm vụ học tập

GV đánh giá, nhận xét, chuẩn kiến thức, chuyển sang nội dung mới.

1. Chính sách cai trị của các triều đại phong kiến phương Bắc

a. Về bộ máy cai trị

- Một số chính sách để áp đặt bộ máy cai trị của phong kiến phương Bắc ở nước ta:

+ Chính quyền đô hộ trải qua các triều đại đều nhất quán chính sách cai trị là sáp nhập nước ta vào lãnh thổ Trung Quốc, chia thành các đơn vị hành chính như châu - quận, dưới châu - quận là huyện, chính quyền từ cấp huyện trở lên đều do người Hán nắm giữ. Đứng đầu Giao Châu (tên gọi nước ta lúc đó) là thứ sử người Hán, dưới đó là thái thú người Hán đứng đầu mỗi quận (gồm ba quận: Giao Chỉ, Cửu Chân và Nhật Nam); dưới quận là huyện cũng do huyện lệnh người Hán đứng đầu; dưới huyện là làng, xã do hào trưởng người Việt đứng đầu.

+ Huy động sức người, sức của để xây đắp những thành luỹ lớn ở trị sở các châu và bố trí quân đồn trú để bảo vệ.

+ Áp dụng pháp luật hà khác và thẳng tay đàn áp các cuộc đấu tranh của nhân dân ta (các hình phạt nặng như đánh đập dã man, thích chữ vào mặt, xẻo mũi,...).

b. Về kinh tế

- Chính sách bóc lột kinh tế của các triều đại phong kiến phương Bắc:

+ Áp đặt chính sách tô, thuế nặng nề, đặc biệt là dưới thời Đường.

+ Nắm độc quyền về sắt và muối.

+ Cống nạp nhiều loại vải vóc, hương liệu, sản vật quý để đưa về Trung Quốc.

+ Độc chiếm ruộng đất, lập thành ấp, trại và bắt dân ta cày, cấy. 

- Các triều đại phong kiến phương Bắc lại nắm độc quyền về sắt và muối vì:

+ Muối là gia vị không thể thiếu trong cuộc sống hàng ngày.

+ Sắt là vật liệu chính để chế tạo lao động công cụ, vũ khí.

c. Về văn hóa – xã hội

- Chính sách cai trị về văn hóa của chính quyền phương Bắc đối với nước ta:

+ Đưa người Hán sang ở cùng dân tộc Việt.

+ Bắt dân ta phải theo phong tục, luật pháp của người Hán.

+ Tìm mọi cách xóa bỏ những phong tục, tập quán lâu đời của người Việt.

- Khái niệm “đồng hóa dân tộc Việt” nghĩa là việc ép buộc, bắt một dân tộc khác phải chấp nhận ngôn ngữ, chữ viết, phong tục, tập quán của dân tộc mình.