Ôn tập kiến thức ngữ văn 7 CTST bài 10: Đọc Một con mèo nằm ngủ trên ngực tôi (Anh Ngọc)

[toc:ul]

I. TÌM HIỂU CHUNG

1. Đọc văn bản

- Đó là một hình ảnh đầy ấm áp và yêu thương, chú mèo nhỏ nằm trên ngực nhẹ nhàng mơ giấc mơ bình yên.  

- Trái tim nhân vật “tôi” ca hát về tình yêu thương.

- Bố cục: 2 phần:

+ Phần 1: 3 khổ đầu: Hình ảnh con mèo nằm trên ngực.

+ Phần 2: Còn lại: Tình cảm tác giả với mèo.

2. Tác giả

- Tên: Anh Ngọc

- Năm sinh: 1943

- Quê quán: xã Nghi Trung, huyện Nghi Lộc, tỉnh Nghệ An.

- Phong cách sáng tác: Thơ ông hồn hậu, tinh tế, giàu chất suy tư.  

- Tác phẩm tiêu biểu: Hương đất màu cờ (1977), Một con mèo nằm ngủ trên ngực tôi (1997), Thơ Anh Ngọc – Thơ với tuổi thơ (2003), Gửi lại thời gian (2008),…

3. Tác phẩm

- In trong tập ), Thơ Anh Ngọc – Thơ với tuổi thơ (2003) 

II. TÌM HIỂU CHI TIẾT VĂN BẢN

1. Từ ngữ, hình ảnh miêu tả con mèo trong khổ thơ thứ hai

- Từ ngữ: trong veo, nhọn hoắt, nỗi kinh hoàng, móng vuốt.

- Hình ảnh: con mèo nằm ngủ trên ngực tôi; đôi mắt biếc trong veo, hàm răng nhọn hoắt, móng vuốt khép lại; ngủ như đứa trẻ giữa vòng tay ấp ủ,...

=> Những từ ngữ, hình ảnh đó đã vẽ nên một chú mèo vừa đáng yêu nhưng cũng vừa hung dữ trước những con chuột. 

2. Biện pháp tu từ, cách ngắt nhịp trong khổ thơ thứ năm 

- Biện pháp tu từ: ẩn dụ, hoán dụ, điệp từ, điệp cấu trúc.

- Cách ngắt nhịp: 2/2/3/2 ở những dòng thơ vỗ về chú mèo con và nhịp 5/5, hoặc 3/2/3/2 trong dòng thơ cuối,...

- Tác dụng: Diễn tả sinh động vẻ đẹp hình thể và tính cách của con mèo, gọi liên tưởng thú vị và sâu sắc cho người đọc; cách ngắt nhịp chậm rãi khiến cho cảm xúc của nhân vật tôi trở nên nhẹ nhàng, sâu lắng.

3. Những dòng thơ có sử dụng các từ ngữ “trên ngực tôi”, “trái tim”

- Những dòng thơ có sử dụng các từ ngữ “trên ngực tôi”, “trái tim”:

+ Một con mèo nằm ngủ trên ngực tôi.

+ Dưới con mèo trái tim tôi đang đập.

+ Trái tim tôi hòa nhịp trái tim mèo.

+ Trên ngực tôi một con mèo nằm ngủ.

+ Tôi nằm nghe trái tim mình ca hát.

+ Trên ngực tôi nằm ngủ một con mèo.

- Nhận xét: Cách sử dụng từ ngữ gần gũi, quen thuộc đạt hiệu quả cao trong việc thể hiện tình cảm yêu thương với chú mèo của nhân vật “tôi”.

4. Tình cảm, cảm xúc của nhân vật tôi

- Những câu thơ bộc lộ trực tiếp cảm xúc của nhân vật tôi:

+ Tôi nằm nghe nhịp nhàng thánh thót. Trái tim tôi hòa nhịp trái tim mèo

+ Trái tim tôi một phút bỗng mềm đi. Một nỗi gì lâng lâng như hạnh phúc.

+ Tôi nằm nghe trái tim mình ca hát. Trên ngực tôi nằm ngủ một con mèo.

=> Nhân vật tôi hạnh phúc, tràn ngập tình yêu thương, muốn đùm bọc, chở che cho chú mèo bé nhỏ. 

III. TỔNG KẾT

1. Nội dung

- Bài thơ thể hiện tình cảm yêu thương, nâng niu, trân trọng của tác giả dành cho chú mèo. 

2. Nghệ thuật

- Thể thơ 8 chữ linh hoạt.

- Lựa chọn những hình ảnh, từ ngữ biện pháp tu từ độc đáo.

- Sử dụng lối gieo vần linh hoạt và ngắt nhịp uyển chuyển.