Ôn tập kiến thức sinh học 11 KNTT bài 3: Thực hành: Trao đổi nước và khoáng ở thực vật

[toc:ul]

BÁO CÁO THỰC HÀNH

1. Mục đích

• Chứng minh sự hấp thụ nước, vận chuyển nước ở thân và thoát hơi nước ở lá.
• Chứng minh vai trò của nước đến sinh trưởng của cây.

2. Kết quả và giải thích

2.1. Thí nghiệm trao đổi nước ở thực vật

a) Chứng minh quá trình hấp thụ nước ở rễ

Kết quả: 

• Ống đối chứng: không bị cạn nước.
• Ống nghiệm chứa cây có lá: mực nước bị giảm đi nhiều so với ống nghiệm chứa cây bị ngắt lá.

Giải thích: 

• Ống nghiệm chứa cây có lá: mực nước giảm đi nhiều do lá là cơ quan thoát hơi nước, nước đi vào cây bị thất thoát một lượng lớn qua lá.
• Ống nghiệm chứa cây bị ngắt lá: mực nước cũng giảm do sự hấp thụ nước ở rễ và được vận chuyển lên thân theo dòng mạch gỗ.

b) Chứng minh quá trình vận chuyển nước ở thân

Kết quả:

• Cốc đối chứng không có hiện tượng.
• Cốc chứa nước màu đỏ: lá và hoa chuyển sang màu đỏ.
• Cốc chứa nước màu xanh: lá và hoa chuyển sang màu xanh.

Giải thích: Các phân tử màu theo dòng nước đi vào mạch gỗ của thân vào các tế bào ở lá và hoa, do đó lá và hoa bị chuyển màu.

c) Chứng minh quá trình thoát hơi nước ở lá

Kết quả: Mảnh giấy màu xanh chuyển sang màu tím. Tốc độ chuyển màu của mảnh kẹp mặt dưới nhanh hơn mặt trên.

Giải thích: 

• Giấy tẩm CoCl$_{2}$ khi ẩm có màu tím và khi khô có màu xanh. Giấy khô khi kẹp ở 2 mặt lá chuyển sang màu tím chứng tỏ nước thoát ra từ lá tẩm ướt giấy CoCl$_{2}$ → Chứng tỏ có sự thoát hơi nước ở lá.
• Tốc độ chuyển màu của giấy tẩm CoCl$_{2}$ kép ở mặt dưới nhanh hơn vì khí khổng phân bố chủ yếu ở mặt dưới, do đó quá trình thoát hơi nước ở mặt dưới mạnh hơn khiến giấy tẩm chuyển màu nhanh hơn.

3. Trả lời câu hỏi

a) Phương án thí nghiệm khác chứng minh lá là cơ quan thoát hơi nước:

Chuẩn bị: 

• Mẫu vật: hai chậu cây nhỏ cùng loại, cùng kích cỡ.
• Dụng cụ, hóa chất: hai túi nilon to, trong suốt.

Cách tiến hành:

• Bước 1: Cắt bỏ lá ở chậu A. Sau đó trùm túi nilon vào hai chậu cây A và B
• Bước 2: Để hai chậu cây ra chỗ sáng
• Bước 3: Quan sát hiện tượng sau 1 giờ thí nghiệm. Báo cáo kết quả.

b) Phương án thí nghiệm để nhuộm được hai hoặc ba màu khác nhau cho một số loại hoa trắng khác như đồng tiền, cúc, huệ…

Chuẩn bị: 

• Mẫu vật: cây hoa trắng.
• Dụng cụ, hóa chất: hai hoặc ba cốc thủy tinh, nước sạch, dao nhỏ hoặc kéo, 2 hoặc 3 lọ phẩm màu khác nhau.

Cách tiến hành:

• Bước 1: Chẻ dọc thân cây thành 2 hoặc 3 nhánh (không cắt rời)
• Bước 2: Cắm mỗi nhánh chẻ của cây vào 2 hoặc 3 cốc thủy tinh đựng dung dịch phẩm màu nhau. Để qua đêm, quan sát hiện tượng và báo cáo kết quả.