Văn mẫu 10 KNTT bài 1: Viết văn bản nghị luận phân tích, đánh giá một tác phẩm truyện

[toc:ul]

Bài văn mẫu 1: Viết đoạn văn ( khoảng 150 chữ) phân tích một chi tiết kì ảo trong một truyện thần thoại đã học hoặc tự đọc thêm.

Bài làm

Truyện “ Nữ thần Lúa” là truyện thần thoại Việt Nam, ngoài việc lí giải sự ra đời của cây lúa, câu chuyện còn giải thích được phong tục cúng nữ thần Lúa ở mọi nơi. Truyện không chỉ gây hấp dẫn bởi nội dung câu chuyện mà còn sử dụng yếu tố kì ảo làm cho câu chuyện trở nên nổi bật. Nổi bật là chi tiết nữ thần làm phép cho những hạt giống gieo xuống đất nảy mầm, mọc thành cây, kết bông mẩy hạt. Lúa chín tự về nhà không cần gặt và không phải phơi phóng gì cả. Cần ăn, cứ ngắt bông bỏ vào nồi là lúa sẽ thành cơm. Chi tiết này nhằm lý giải sự phát triển theo từng giai đoạn của bông lúa, và trí tưởng tượng phong phú của tác giải dân gian. Việc sử dụng yếu  tố kì ảo nhằm thể hiện ước mơ, khát vọng của nhân dân; tín ngưỡng thờ thần của dân tộc Việt Nam.

Bài văn mẫu 2: Viết đoạn văn ( khoảng 150 chữ ) phân tích một yếu tố làm nên sức hấp dẫn của câu chuyện trong Chuyện chức phán sự đền Tản Viên

Bài làm

Yếu tố làm nên sức hấp dẫn của câu chuyện Chuyện chức phán sự đền Tản Viên đó là  tác giả đã viết rất thực, rất hay về một thế giới tâm linh kì ảo – đó là chốn Âm Phủ. Đó là cách để nhà văn gián tiếp tái hiện hiện thực xã hội thời bấy giờ, thông qua lời nói của Diêm Vương khi trần thế không công bằng với người tốt. Chi tiết ấy đã thể hiện được hiện thực xã hội đầy rẫy sự bất công, kẻ mạnh ức hiếp kẻ yếu. Thông qua chi tiết ấy, tác giả đã thể hiện được ước mơ của nhân dân về những con người mang phẩm chất cao quý nhưng lại bị vùi dập trong xã hội thối nát ấy.

Bài văn mẫu 3: Viết đoạn văn ( khoảng 150 chữ) phân tích một yếu tố nghệ thuật đặc sắc trong truyện ngắn Chữ người tử tù.

Bài làm

Nghệ thuật đặc sắc trong truyện ngắn Chữ người tử tù đó là nghệ thuật xây dựng tình huống truyện đã góp phần thể hiện chủ đề và tư tưởng của tác phẩm. Đó là xoay quanh cuộc gặp gỡ kì lạ, có phần éo le của những con người phi thường: Huấn Cao và quản ngục. Họ gặp nhau nơi nhà tù của thực dân phong kiến đầy rẫy tội ác và tăm tối trong những ngày cuối cùng của một cuộc đời oanh liệt. Huấn Cao và quản ngục là những con người đặc biệt. Họ đều yêu nghệ thuật, trân trọng và nâng niu nghệ thuật truyền thống. Họ là những con người có thiên lương. Nhưng những bản tính lương thiện ấy lại gặp nhau nơi ngục tù tăm tối. Có lẽ chính vì thế mà địa vị xã hội của họ có phần đối lập. Huấn Cao là tử tù của chính quyền phong kiến, bị áp giải đến nhà tù tỉnh Sơn để chờ ngày xét xử. Ông là người tài giỏi, văn võ song toàn, lại có tài viết chữ đẹp. Quản ngục là người đại diện cho chính quyền phong kiến tàn bạo nhưng lại trọng người tài, say mê và trân trọng nghệ thuật, đặc biệt là nghệ thuật thư pháp truyền thống. Xét về phương diện xã hội, họ là mối quan hệ đối nghịch, tính mạng tử tù nằm trong tay quản ngục. Xét về phương diện nghệ thuật, họ là tri âm, tri kỉ. Một người sáng tạo cái đẹp, một người trân trọng, say mê và nâng niu tài hoa ấy. Nghệ thuật xây dựng tình huống truyện độc đáo đã góp phần làm nổi hình, nổi sắc nhân vật với nét tính cách, phẩm chất cao đẹp. Một Huấn Cao tài hoa, say mê nghệ thuật, bất khuất hiên ngang ngay trước thời khắc sắp rời xa cuộc đời. Một quản ngục trọng người tài, yêu thích nghệ thuật truyền thống. Qua đó, quan niệm nghệ thuật của tác giả cũng được bộc lộ rất rõ: Cái đẹp có thể sinh ra từ nơi cái xấu, cái ác nhưng không thể sống chung và khẳng định sự bất tử cũng như sức mạnh cảm hóa của cái đẹp. Nguyễn Tuân đã thành công trong nghệ thuật xây dựng tình huống truyện độc đáo kết hợp với bút pháp lãng mạn và cách sử dụng từ Hán Việt, lựa chọn hình ảnh, chi tiết tiêu biểu.

Bài văn mẫu 4: Viết đoạn văn ( khoảng 150 câu) phân tích một chi tiết tiêu biểu trong tác phẩm Chuyện chức Phán sự đền Tản Viên ( Nguyễn Dữ) hoặc Chữ người tử tù ( Nguyễn Tuân)

Bài làm

Tác phẩm Chuyện chức Phán sự đền Tản Viên trích trong tập “ Truyền kì mạn lục” của Nguyễn Dữ, hành động châm lửa đốt đền của nhân vật Ngô Tử Văn là chi tiết tiêu biểu trong tác phẩm nhất. Hành động này xuất phát từ bộ tướng của Mộc Thạnh có viên Bách hộ họ Thôi, tử trận ở gần đền, từ đấy làm yêu quái trong dân gian gây nhiều tai họa. Ý nghĩa của chi tiết này đó là thể hiện tính cách, phẩm chất của Ngô Tử Văn đó là một đấng trượng phu không sợ nguy hiểm, một vị quan thanh liêm cứu người giúp đời. Tác giả ca ngợi vẻ đẹp của Ngô Tử Văn, thể hiện niềm tin của nhân dân vào chính nghĩa và những con người sẵn sàng hi sinh lợi ích của bản thân vì lợi ích của cộng đồng. Đồng thời, phê phán tố cáo những thế lực xấu xa trong xã hội

Bài văn mẫu 5: Từ việc đọc ba bài thơ trong chùm thơ hai - cư, hãy viết đoạn văn ( khoảng 150 chữ) trình bày về điều bạn cảm thấy sự thú vị của thơ hai - cư.

Bài làm

Thơ hai cư là thể thơ văn học truyền thống của đất nước xứ sở hoa anh đào, được xem là một trong những thể thơ cô đọng, ngắn gọn nhất trên thế giới. Điểm gây thú vị ở thể thơ này đó là sự súc tích, ý tại ngôn ngoại. Một bài thơ chỉ ba câu, mười bảy âm tiết (5-7-5) dài không quá mười hai, mười ba từ, không chấm câu, không đề. Nội dung thường hướng về thiên nhiên bốn mùa và nội tâm cá nhân để phản ánh. Tuy bài thơ ngắn gọn như thế nhưng lại mang tầm ý nghĩa sâu xa. Người đọc phải suy ngẫm, trầm tư về nó thì mới có thể hiểu được giá trị nhân văn sâu sắc về con người và cuộc đời.

Bài văn mẫu 6: Những yếu tố làm nên đặc trưng và sức hấp dẫn của thơ Đường luật và thơ hai cư có nhiều điểm gần gũi với nhau. Hãy viết đoạn văn ( khoảng 150 chữ) về những điểm tương đồng ấy.

Bài làm

Những yếu tố làm nên đặc trưng và sức hấp dẫn của thơ Đường luật và thơ hai - cư có nhiều điểm gần gũi nhau. Tiêu biểu nhất đó là ở ngắn gọn. Thơ hai-cư và thơ Đường luật đều là những thể loại trữ tình, lời ít ý nhiều. Nhà thơ chú ý tạo nên những khoảng trống giữa bề mặt ngôn ngữ và những lớp nghĩa ẩn sâu bên trong. Nhiệm vụ của bạn đọc là kết nối những mảnh ghép ngôn từ, khám phá những tư tưởng triết lý của nhà thơ thông qua những sáng tạo nghệ thuật. Nếu thơ hai - cư thường biểu hiện những rung cảm của con người trước thiên nhiên bằng những hình ảnh trong sáng, nhẹ nhàng mà đậm tính tượng trưng thì thơ Đường luật thường sử dụng những hình ảnh ước lệ tượng trưng mang cảm hứng thế sự và yêu nước. Cả hai thể loại đều nhằm đến mục đích tả ít, gợi nhiều, tả gián tiếp hơn là trực tiếp, nhờ đó mở ra không gian cho người đọc cảm nhận bài thơ.