Giải lịch sử 9 bài 26: Bước phát triển mới của cuộc kháng chiến toàn quốc chống thực dân Pháp (1950-1953)

Câu 2: Tại sao ta mở chiến dịch Biên giới thu đông 1950?

Vì tình hình thế giới và Đông Dương thay đổi, có nhiều thuận lợi cho ta : Cách mạng Trung Quốc thắng lợi, nước Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa ra đời (1-10-1949), tạo điều kiện cho cách mạng Việt Nam liên lạc, nối liền với các nước trong phe xã hội chủ nghĩa.
Đứng trước hoàn cảnh thế giới có lợi cho cuộc kháng chiến của ta, bất lợi cho Pháp, đế quốc Mĩ ngày càng can thiệp sâu vào cuộc chiến tranh Đông Dương. Nhờ sự giúp đỡ của Mĩ, thực dân Pháp có âm mưu quân sự mới thông qua kế hoạch Rơ-ve. Pháp đã xây dựng được tuyến phòng thủ trên Đường số 4, khóa chặt biên giới Việt - Trung và thiết lập Hành lang Đông - Tây, hòng cắt đứt con đường liên lạc giữa Việt Bắc với đồng bằng Liên khu III và Liên khu IV. Trên cơ sở đó, chúng chuẩn bị mở cuộc tấn công lên căn cứ địa Việt Bắc lần thứ hai. Để phá âm mưu đó, tháng 6-1950, Trung ương Đảng và Chính Phủ ta quyết định mở chiến dịch Biên giới thu đông 1950, nhằm tiêu diệt bộ phận sinh lực địch, khai thông con đường liên lạc giữa nước ta và Trung Quốc với các nước dân chủ trên thê giới, mở rộng và củng cố căn cứ địa Việt Bắc, tạo điều kiện đẩy mạnh cuộc kháng chiến. 

16/9/1950, chiến dịch bắt đầu, ta tiến công cụm cứ điểm Đông khê. Sáng ngày 18/9/1950, ta tiêu diệt hoàn toàn cụm cứ điểm Đông khê, đẩy địch vào tình thế nguy khốn: Thất Khê bị uy hiếp, Cao Bằng bị cô lập, thế phòng thủ trên đường số 4 lung lay.

Mất Đông khê, quân Pháp buộc phải rút khỏi Cao Bằng bằng kế hoạch ‘’hành quân kép”: một cánh quân đánh lên Thái nguyên để thu hút chủ lực của ta, một cánh quân khác từ Thất khê tiến lên chiếm lại Đông khê để đón quân từ Cao Bằng về.

Đoán trước ý định của địch, quân ta mai phục, kiên nhẫn chờ đánh quân tiếp viện. Từ 1 đến 8/ 10/1950, quân ta liên tục chặn đánh địch, diệt gọn 2 binh đoàn, làm sụp đổ hoàn toàn kế hoạch rút quân của địch.

Từ 10 đến 22/10/1950, địch phải rút khỏi đường số 4: Thất Khê, Na Sầm, Đồng đăng, lạng Sơn, Đình Lập. Đến 23/10/1950 chiến dịch Biên giới kết thúc thắng lợi.

Để đáp ứng yêu cầu đẩy mạnh kháng chiến đến thắng lợi, tháng 2-1951, Đảng Cộng sản Đông Dương họp đại hội đại biểu lần thứ II tại Chiếm Hóa - Tuyên Quang. 

Bàn về cách mạng Việt Nam nêu nhiệm vụ chống phong kiến phải được thực hiện đồng thời với nhiệm vụ chống đế quốc, nhưng làm từng bước, có kế hoạch để vừa bồi dưỡng lực lượng kháng chiến, vừa giữ vững khối đại đoàn kết toàn dân kháng chiến.

Đại hội quyết định đưa Đảng ra hoạt động công khai, lấy tên là Đảng Lao động Việt Nam – Đảng của giai cấp công nhân Việt Nam. Đối với Lào và Cam-pu-chia, Đại hội chủ trương xây dựng ở mỗi nước một đảng riêng phù hợp với điều kiện cụ thể của mỗi nước để lãnh đạo cách mạng đến thắng lợi.

Đại hội đã bầu ra Ban Chấp hành Trung ương và Bộ Chinh trị của Đảng do Hồ Chí Minh làm Chủ tịch và Trường Chinh làm Tổng Bí thư.

Đại hội lần thứ II là mốc đánh dấu bước trướng thành của Đảng trong quá trình lãnh đạo cách mạng, có tác dụng thúc đẩy cuộc kháng chiến chống Pháp đi đến thắng lợi.

Từ sau Đại hội II của Đảng ta đã phát triển hậu phương kháng chiến về mọi mặt và đạt nhiều thành tựu

Về chính tri: ngày 3-3-1951, Việt Minh và Hội Liên Việt họp đại hội đại biểu quyết định thống nhất là Mặt trận Liên hiệp Quốc dân Việt Nam (mặt trận Liên Việt). Đảng Lao động Việt Nam chính thức ra mắt trước đại biểu nhân dân tham dự đại hội. 

Ở Lào và Cam -pu-chia cũng đa thành lập được mặt trận riêng của mình. 

Về kinh tế: năm 1952, Đảng chính phủ đề ra cuộc vận động tăng gia sản xuất, thực hành tiết kiệm, đã lôi cuốn đông đảo mọi tầng lớp nhân dân tham gia. 

Để bồi dưỡng sức dân thực hiện chính sách triệt để giảm tô và cải cách ruộng đất. 12-1953, Kỳ họp thứ ba Quốc hội khóa I đã thông qua Luật cải cách ruộng đất. Từ tháng 4-1953 đến tháng 7-1954, thực hiện được 5 đợt giảm tô và 1 đợt cải cách ruộng đất. 

Về văn hóa giáo dục: cải cách giáo dục được tiếp tục thực hiện với ba phương châm: phục vụ kháng chiến, phục vụ sản xuất và phục vụ dân sinh

Phong trào thi đua yêu nước ngày càng ăn sâu và lan rộng trong các ngành các giới, làm nảy nở nhiều đơn vị cá nhân ưu tú. Ngày 1-5-1952, đại hội chiến sĩ thi đua và cán bộ gương mẫu toàn quốc đã biểu dương được 7 anh hùng.