Giải chi tiết Tiếng việt 5 KNTT bài 16 Xin chào, Xa-ha-ra

KHỞI ĐỘNG 

Trao đổi với bạn những điều em biết về sa mạc (thời tiết, cảnh vật, con vật, cây cối, ...).

Bài làm chi tiết:

Một vài điều em viết về thời tiết, cảnh vật, con vật, cây cối, ...ở sa mạc là:

1. Thời tiết: Sa mạc thường có khí hậu khô cằn và nhiệt đới hoặc cận nhiệt đới. Ngày nhiệt đới thường rất nóng, có thể vượt quá 40°C, trong khi đêm lại lạnh giá, có thể xuống dưới 0°C. Thời tiết ở sa mạc thường khá cực đoan và thay đổi nhanh chóng.

2. Cảnh vật: Sa mạc có đa dạng cảnh vật, từ cánh đồng cát vô tận đến đồng cỏ xám, núi đá, đồng cỏ hoang vu và dãy núi xa xôi. Một số sa mạc có đồng cỏ rộng lớn, trong khi những khu vực khác lại có nhiều cát và đồng cỏ cằn cỗi.

3. Con vật: Sa mạc là môi trường sống của nhiều loài động vật có thích nghi đặc biệt với điều kiện khắc nghiệt. Các loài động vật thích nghi trong sa mạc thường có khả năng tiết kiệm nước và chịu đựng nhiệt độ cao. Một số ví dụ về con vật sa mạc bao gồm lạc đà, sói sa mạc, rùa đất, chuột túi, rắn, cầy hương và bọ cạp.

4. Cây cối: Mặc dù sa mạc có ít cây cối so với các môi trường khác, nhưng vẫn có những loài cây và cây bụi phù hợp với điều kiện khô cằn và nhiệt đới. Một số loài cây thích nghi trong sa mạc bao gồm cây xương rồng, cây cỏ sa mạc, cây cỏ mặt trời và cây dứa sa mạc.

TRẢ LỜI CÂU HỎI 

Câu 1: Tìm những chi tiết miêu tả sự khắc nghiệt của thiên nhiên: 

- Trên con đường dẫn đến sa mạc Xa-ha-ra.

- Ở sa mạc Xa-ha-ra.

Bài làm chi tiết:

Sự khắc nghiệt ở sa mạc được miêu tả như sau:

- Trên con đường dẫn đến sa mạc Xa-ha-ra: 

+ Những rặng đá xám bồng xỉn màu rồi ngả sang đen rám hoặc đỏ quạch.

+ Cái nắng như rải lửa khiến tóc của mọi người trở nên giòn tan.

- Ở sa mạc Xa-ha-ra:

+ Cát của nó lộm cộm dưới để giày. Cát sa mạc mịn như bột và mỏng manh như gió bụi, không to như cát Phan Thiết hay ẩm ướt như cát Sầm Sơn.

Câu 2: Nhân vật “tôi” có cảm xúc gì khi được đến Xa-ha-ra? Cảm xúc đó được thể hiện ra sao?

Bài làm chi tiết:

Cảm xúc của nhân vật "tôi"  hào hứng và háo hức khi đến được sa mạc Sahara. Việc được đặt chân đến một địa điểm có ý nghĩa lịch sử và vẻ đẹp tự nhiên như Sahara đã khiến nhân vật "tôi" cảm thấy hạnh phúc và phấn khởi. Mặc dù nắng nóng là một yếu tố khó chịu nhưng nhân vật "tôi" đã quên mất vì sự tập trung vào niềm vui của việc đến Sahara. Nhân vật "tôi" đã bày tỏ sự kính phục và chào đón sa mạc bằng cách thì thầm "Xin chào, Sahara", như một lời chào hỏi và tôn trọng sự vĩ đại của nơi đây.

Câu 3: Những điều đặc biệt ở Xa-ha-ra được miêu tả thế nào?

Bài làm chi tiết:

Trời tối dần, lạ thay, trời rất mát, thậm chí rất lạnh. Gió thổi lồng lộng kéo bật tóc tôi ra khỏi khăn trùm đầu. Là cách tác giải nêu thể hiện sự đặc biệt của xa-ha-ra

Câu 4: Theo em, chi tiết đoàn khách du lịch muốn nằm ngoài trời để ngắm sao cho thấy cảm xúc gì của họ?

Bài làm chi tiết:

Qua bài cho thấy, dù đã đi khá lâu, đến khu lều dành cho khách du lịch, nhưng không ai muốn vào những túp lều du mục. Điều này cho thấy đoàn khách muốn trải nghiệm đêm duy nhất trong sa mạc mênh mông một cách tận hưởng và tự do hơn. Họ chọn nằm kềnh ra những tấm chiếu dạ trải trên cát để ngắm sao, tận hưởng vẻ đẹp của bầu trời đầy sao trong sa mạc. Cảm giác này thể hiện sự hài lòng và sự kỳ vọng của đoàn khách đối với trải nghiệm độc đáo này. Từ những chi tiết ấy, ta có thể nhận thấy rằng đoàn khách du lịch cảm thấy phấn khởi và hứng thú khi được nằm ngoài trời trong sa mạc để ngắm sao.

Câu 5: Câu cuối bài đọc cho biết điều gì? Chọn câu trả lời dưới đây hoặc nêu ý kiến của em.

A. Thiên nhiên quá hùng vĩ, con người quá bé nhỏ.

B. Ở một nơi kì vĩ như Xa-ha-ra, con người chỉ cần chú ý đến cảnh sắc thiên nhiên.

C. Thiên nhiên giúp xoá nhoà khoảng cách giữa người với người.

Bài làm chi tiết:

Đáp án: C

LUYỆN TẬP THEO VĂN BẢN ĐỌC 

Câu 1: Tìm trong và ngoài bài đọc những từ ngữ chỉ đặc điểm của sa mạc và những từ ngữ có nghĩa trái ngược với chúng.

Bài làm chi tiết:

Những từ ngữ chỉ đặc điểm và từ ngữ có nghĩa trái ngược với chúng là:

- Từ chỉ đặc điểm của sa mạc: khô cằn, mênh mông, chói chang, vĩ đại, …

- Từ ngữ có nghĩa trái ngược lần lượt là: nhiệt đới, nhỏ bé, âm u, bình dị, …

Câu 2: Từ tối và từ lạnh trong câu sau được dùng với nghĩa gốc hay nghĩa chuyển? 

“Trời tối dần, lạ thay, trời rất mát, thậm chí rất lạnh.”

Bài làm chi tiết:

- Trong bài, từ "tối" được sử dụng với nghĩa chuyển để diễn tả sự xuất hiện của bóng tối khi mặt trời lặn và ám chỉ rằng đêm đã đến. Nghĩa chuyển này khác với nghĩa gốc của từ "tối" là mức độ ánh sáng thấp hoặc không có ánh sáng.

- Từ "lạnh" được sử dụng với nghĩa chuyển để chỉ sự mát mẻ hoặc hơi lạnh của không khí trong ngữ cảnh của đoạn văn. Nghĩa chuyển này khác với nghĩa gốc của từ "lạnh" là nhiệt độ thấp.

Câu 3: Đặt câu chứa từ thổi mang mỗi nghĩa dưới đây:

a. Chúm miệng lại và làm cho luồng hơi bật mạnh từ trong miệng ra.

b. (Không khí) chuyển động thành luồng và gây ra tác động nhất định.

Bài làm chi tiết:

Câu được đặt như sau:

a. Anh ta vừa thổi tắt ngọn nến.

b. Gió thổi mạnh làm quả bóng bay lơ lửng trên trời.