Giải SBT chân trời sáng tạo giáo dục công dân 7 bài 12: Quyền và nghĩa vụ của công dân trong gia đình
Hướng dẫn giải: Giải SBT bài 12: Quyền và nghĩa vụ của công dân trong gia đình trang 63. Đây là vở bài tập nằm trong bộ sách "Chân trời sáng tạo" được biên soạn theo chương trình đổi mới của Bộ giáo dục. Hi vọng, với cách hướng dẫn cụ thể và giải chi tiết học sinh sẽ có bài học tốt hơn.
CỦNG CỐ
Bài tập 1. Em hãy cho biết nhận định nào đúng, nhận định nào sai khi nói về khái niệm và vai trò của gia đình. Em hãy ghi chữ Đ hoặc chữ S vào ô tương ứng với ý kiến của em trong bảng sau:
Nhận định về khái niệm và vai trò của gia đình | Ý kiến của em |
1. Gia đình là một tổ chức đời sống cộng đồng của con người, chỉ được xây dựng dựa trên mối quan hệ huyết thống giữa các thành viên. |
|
2. Gia đình là một tổ chức đời sống cộng đồng của con người, được xây dựng dựa trên quan hệ hôn nhân, quan hệ huyết thống và quan hệ nuôi dưỡng, giáo dục giữa các thành viên. |
|
3. Gia đình là nơi giáo dục con cái hình thành và phát triển nhân cách. |
|
4. Gia đình là tổ ấm, mang lại các giá trị hạnh phúc, sự hài hoà trong đời sống của mỗi con người. |
|
5. Gia đình là nơi đáp ứng, thoả mãn mọi nhu cầu của con người dù đó là nhu cầu chính đáng hay không chính đáng. |
|
6. Gia đình là điểm tựa vững chắc để mỗi người có thể cố gắng phấn đấu, vươn lên trong cuộc sống. |
|
Trả lời:
Nhận định về khái niệm và vai trò của gia đình | Ý kiến của em |
1. Gia đình là một tổ chức đời sống cộng đồng của con người, chỉ được xây dựng dựa trên mối quan hệ huyết thống giữa các thành viên. | Em tán thành |
2. Gia đình là một tổ chức đời sống cộng đồng của con người, được xây dựng dựa trên quan hệ hôn nhân, quan hệ huyết thống và quan hệ nuôi dưỡng, giáo dục giữa các thành viên. | Em tán thành |
3. Gia đình là nơi giáo dục con cái hình thành và phát triển nhân cách. | Em tán thành |
4. Gia đình là tổ ấm, mang lại các giá trị hạnh phúc, sự hài hoà trong đời sống của mỗi con người. | Em tán thành |
5. Gia đình là nơi đáp ứng, thoả mãn mọi nhu cầu của con người dù đó là nhu cầu chính đáng hay không chính đáng. | Em tán thành |
6. Gia đình là điểm tựa vững chắc để mỗi người có thể cố gắng phấn đấu, vươn lên trong cuộc sống. | Em tán thành |
Bài tập 2. Em hãy nối mỗi chủ thể ở cột A với nội dung tương ứng ở cột B để thể hiện quy định của pháp luật về quyền và nghĩa vụ của các thành viên trong gia đình.
Cột A |
1. Ông bà nội, ngoại |
2. Anh, chị em |
3. Con, cháu |
4. Bố mẹ |
Cột B |
a. Có quyền và nghĩa vụ nuôi dạy con thành những công dân tốt, bảo vệ quyến và lợi ích hợp pháp của con; tôn trọng ý kiến của con; không được phân biệt đối xử giữa các con, không được ngược đãi, xúc phạm con, bắt buộc con làm những điều trái pháp luật, trái đạo đức. |
b. Có bổn phận yêu quý, kính trọng, biết ơn ông bà, bố mẹ; có quyến và nghĩa vụ nuôi dưỡng ông bà, bổ mẹ đặc biệt khi ông bà, bố mẹ ốm đau, già yếu. |
c. Có bổn phận thương yêu, chăm sóc, giúp đỡ nhau, nuôi dưỡng nhau nếu không còn bố mẹ. |
d. Có quyến và nghĩa vụ yêu thương, chăm sóc, giáo dục cháu, nuôi dưỡng cháu chưa thành niên hoặc cháu thành niên bị tàn tật không có người nuôi dưỡng. |
Trả lời:
1 - d: Ông bà nội, ngoại - Có quyến và nghĩa vụ yêu thương, chăm sóc, giáo dục cháu, nuôi dưỡng cháu chưa thành niên hoặc cháu thành niên bị tàn tật không có người nuôi dưỡng.
2 - c: Anh, chị em - Có bổn phận thương yêu, chăm sóc, giúp đỡ nhau, nuôi dưỡng nhau nếu không còn bố mẹ.
3 - b: Con, cháu - Có bổn phận yêu quý, kính trọng, biết ơn ông bà, bố mẹ; có quyến và nghĩa vụ nuôi dưỡng ông bà, bổ mẹ đặc biệt khi ông bà, bố mẹ ốm đau, già yếu.
4 - a: Bố mẹ - Có quyền và nghĩa vụ nuôi dạy con thành những công dân tốt, bảo vệ quyến và lợi ích hợp pháp của con; tôn trọng ý kiến của con; không được phân biệt đối xử giữa các con, không được ngược đãi, xúc phạm con, bắt buộc con làm những điều trái pháp luật, trái đạo đức.
Bài tập 3. Em hãy lựa chọn đáp án đúng.
Câu 1. Theo quy định của pháp luật Việt Nam, bố mẹ có quyền và nghĩa vụ:
A. bảo vệ mọi quyền và lợi ích của con.
B. đáp ứng mọi nhu cầu của con về vật chất.
C. thoả mãn mọi nhu cầu về tinh thần của con.
D. bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của con.
Câu 2. Nội dung nào dưới đây thể hiện quyền và nghĩa vụ của bố mẹ đối với con cái?
A. Phân biệt đối xử giữa các con
B. Tôn trọng ý kiến của con.
C. Ngược đãi, xúc phạm con.
D. Ép buộc con làm những điều trái pháp luật.
Câu 3. Pháp luật Việt Nam nghiêm cấm hành vi nào dưới đây của con, cháu đối với ông bà, bố mẹ?
A. Yêu quý, kính trọng.
B. Chăm sóc, phụng dưỡng.
C. Hỏi han, động viên.
D. Ngược đãi, xúc phạm.
Câu 4. Hành vi dưới đây thể hiện đúng quy định của pháp luật về quyền và nghĩa vụ của bố mẹ với con cái trong gia đình?
A. Tự ý đọc nhật kí của con.
B. Chăm sóc khi con bị ốm.
C. Đánh mắng khi con bị điểm thấp.
D. Chỉ tôn trọng ý kiến của con trai.
Câu 5. Hành vi nào dưới đây thể hiện con cái thực hiện đúng quyền và nghĩa vụ của mình trong gia đình?
A. Làm việc nhà giúp đỡ bố mẹ.
B. Mua quà tặng mẹ nhân dịp 8/3 bằng cách trộm tiền của bố.
C. Bắt bố mẹ đưa đi học dù trường học ở rất gần nhà.
D. Thường xuyên dùng tiền ăn sáng chơi điện tử.Câu 6. Hành vi nào dưới đây không thể hiện đúng quyền và nghĩa vụ của anh, chị,
em trong gia đình?
Câu 6: Hành vi nào sau đây không thể hiện đúng quyền và nghĩa vụ của anh, chị, em trong gia đình?
A. Chị gái thường xuyên nhường đồ chơi cho em.
B. Anh trai nuôi dưỡng em khi không còn bố mẹ.
C. Chị gái đánh em trai vì không làm bài tập.
D. Hai chị em cùng tập thể dục vào các buổi sáng.
Câu 7. Hành vi nào dưới đây không thể hiện đúng quyền và nghĩa vụ của con, cháu đối với bố mẹ, ông bà trong gia đình?
A. Xoa bóp cho bà.
B. Trốn tránh làm việc nhà.
C. Giúp ông tỉa cây cảnh.
D. Tặng quà cho mẹ vào ngày 8/3.
Trả lời:
Câu 1: D. bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của con.
Câu 2: B. Tôn trọng ý kiến của con.
Câu 3: D. Ngược đãi, xúc phạm.
Câu 4: D. Chỉ tôn trọng ý kiến của con trai.
Câu 5: A. Làm việc nhà giúp đỡ bố mẹ.
Câu 6: C. Chị gái đánh em trai vì không làm bài tập.
Câu 7: B. Trốn tránh làm việc nhà.
LUYỆN TẬP
Bài tập 4. Em nên và không nên có những hành vi, việc làm nào sau đây? Hãy đánh dấu X vào ô tương ứng và giải thích tại sao.
Hành vi, việc làm | Nên | Không nên | Giải thích |
1. Quan tâm, động viên, giúp đỡ bố mẹ những công việc trong gia đình. |
|
|
|
2. Luôn đòi hỏi bố mẹ đáp ứng những nhu cầu cá nhân của mình để bằng bạn bằng bè |
|
|
|
3. Thường xuyên giận dỗi, bực tức, cáu gắt khi bố mẹ không đáp ứng mong muốn của mình. |
|
|
|
4. Chăm chỉ học tập, cố gắng phấn đấu đạt thành tích tốt để bố mẹ vui lòng. |
|
|
|
5. Đua đòi theo bạn, ham chơi, bỏ bê học hành. |
|
|
|
Trả lời:
Hành vi, việc làm | Nên | Không nên | Giải thích |
1. Quan tâm, động viên, giúp đỡ bố mẹ những công việc trong gia đình. | x |
| Đó là một việc rất tốt |
2. Luôn đòi hỏi bố mẹ đáp ứng những nhu cầu cá nhân của mình để bằng bạn bằng bè |
| x | Đó là đòi hỏi khôgn nên |
3. Thường xuyên giận dỗi, bực tức, cáu gắt khi bố mẹ không đáp ứng mong muốn của mình. |
| x | Không là thái độ không tốt |
4. Chăm chỉ học tập, cố gắng phấn đấu đạt thành tích tốt để bố mẹ vui lòng. | x |
| Đó là một việc rất lên làm |
5. Đua đòi theo bạn, ham chơi, bỏ bê học hành. |
| x | Đó là thói hư cần tránh xa |
Bài tập 5. Em tán thành hay không tán thành với quan điểm nào sau đây? Hãy đánh dấu X vào ô tương ứng và giải thích tại sao.
Quan điểm | Tán thành | Không tán thành | Giải thích |
1. Trong gia đình, bố mẹ có quyền áp đặt ý kiến của mình lên con cái, buộc con cái phải | nghe theo ý kiến của bố mẹ. |
|
|
|
2. Bố mẹ tôn trọng ý kiến của con cái, luôn yêu thương và | tạo điều kiện để con phát | triển toàn diện. |
|
|
|
3. Con cái có quyền có ý kiến riêng tư và không cần nghe theo lời bố mẹ, không cần hỏi ý kiến bố mẹ. |
|
|
|
4. Bố mẹ không có quyền phân biệt đối xử giữa các con, ép buộc con làm điều trái pháp luật, trái đạo đức. |
|
|
|
Trả lời:
Quan điểm | Tán thành | Không tán thành | Giải thích |
1. Trong gia đình, bố mẹ có quyền áp đặt ý kiến của mình lên con cái, buộc con cái phải nghe theo ý kiến của bố mẹ. |
| x | Bố mẹ không có quyền áp đặt ý kiến của con cái |
2. Bố mẹ tôn trọng ý kiến của con cái, luôn yêu thương và tạo điều kiện để con phát triển toàn diện. | x |
| ĐÓ là nghĩa vụ của bố mẹ |
3. Con cái có quyền có ý kiến riêng tư và không cần nghe theo lời bố mẹ, không cần hỏi ý kiến bố mẹ. |
| x | Làm gì cũng phải hỏi ý kiến của cha mẹ, họ sẽ cho mình ý kiến tốt nhất |
4. Bố mẹ không có quyền phân biệt đối xử giữa các con, ép buộc con làm điều trái pháp luật, trái đạo đức.
|
| x | Không được phép làm như thế.
|
Bài tập 6. Em hãy đọc tình huống sau và trả lời câu hỏi.
Hôm nay, bố của H nghỉ ở nhà vì bị ốm. Mẹ H đi làm về muộn nên rất mệt. Mẹ nhờ H nấu cháo cho bố. Nhưng H và V hẹn nhau cùng đi dự sinh nhật T. H đã nói với V: – Bạn chờ mình nấu cháo cho bố đã nhé! Mình đến muộn một chút chắc là T sẽ thông cảm thôi. Sau đó, khi đã nấu cháo xong và mời bố ăn, H và V đi dự sinh nhật bạn.
Câu hỏi:
– Em có nhận xét gì về hành vi, việc làm của bạn H trong tình huống trên?
– Nếu gặp tình huống như H, em sẽ ứng xử như thế nào? Vì sao?
Trả lời:
- Bạn H là một người rất có hiếu với bố vì bạn đã nói với V đến muộn để ở nhà nấu cháo cho bố.
- Việc làm của H rất đúng
- Nếu là H em cung sẽ làm như vậy.
Bài tập 7. Em hãy giải quyết tình huống sau:
Nhà của B có ba chị em. B là con trai duy nhất trong nhà. Tuy chị gái B vừa thi đậu vào đại học nhưng bố mẹ muốn để dành tiền cho B đi du học nên bắt chị của B ở nhà lấy chồng.
Câu hỏi:
Nếu là B trong tình huống này, em sẽ ứng xử như thế nào? Vì sao?
Trả lời:
Nếu em là B em sẽ nói với bố mẹ, hãy cho chị đi học tiếp. Việc du học của con sẽ sắp xếp sau.
VẬN DỤNG
Bài tập 8.
Em hãy ghi lại những hình ảnh của các thành viên trong gia đình khi thực hiện các hành vi, việc làm thể hiện tốt quyền và nghĩa vụ của công dân trong gia đình, sau đó tập hợp lại thành một tập hợp lại và giới thiệu trước cả lớp.
Trả lời:
Những hành vi, việc làm thể hiện tốt quyền và nghĩa vụ của công dân trong gia đinh.
- Bố mẹ chăm sóc con cái khi ốm đau
- Bố mẹ chăm sóc ông bà khi tuổi cao
- Con cái dành sự kính trọng, yêu thương với bố mẹ
- Anh chị em trong nhà yêu thương, đùm bọc lẫn nhau.