Giải vở bài tập Tiếng việt 4 chân trời bài Ôn tập cuối học kì 1 Tiết 6 và 7

ĐÁNH GIÁ CUỐI NĂM HỌC

Bài tập 1. Đọc bài và thực hiện yêu cầu:

Bạn nhỏ trong rừng

Lần địa chất của bố tôi ở trong rừng cây sau sau. Trong hốc một cây sau sau cách lớn không xa, có một cái tổ sóc. Ở đấy có một chú sóc bụng đỏ ngày ngày ra vào.

Một hôm, khi tìm quả cầu giấy đá rơi vào chỗ gốc cây sau sau, tôi phát hiện ra ở gốc cây có một lỗ hùm, là khô và rác che phủ bên ngoài. Tôi kéo mớ cỏ rác ra thì thấy rơi vãi những hạt dẻ và quả gắm già, cả mấy quả trám khô và ít hạt ngô nữa. Tôi cho là tổ của một loài gì đấy và cũng không để ý đến nữa. Những ngày nắng ẩm chẳng kéo dài được lâu. Một đợt rét mới lại xô đến. Hai ngày liền, khu rừng vắng bóng chú sóc. Trưa hôm thứ ba, trời hơi ẩm, chủ sắc bụng đỏ bò ra. Chú leo xuống chỗ cái hùm ở gốc cây, bởi bởi, cào cào, chạy ra chạy vào một lúc rồi leo lên chạc cây, đôi mắt ngơ ngác nhìn về phía chúng tội như có ý hỏi xem có phải chúng tôi đã đụng đến cái hủm ở gốc cây kia không? Tôi chợt hiểu: thì ra cái hum đó chính là kho dự trữ thức ăn của chú. Thế mà tôi đã phá mất cải kho ấy! Lòng tôi bỗng dâng lên một niềm hối hận.

Tôi vào rừng nhặt ít quả trám rụng và kiếm thêm một nắm ngô. Tôi bỏ một nửa ngô và trám vào cái hùm, một nửa trải ra quanh gốc cây cho chú sóc dễ nhận thấy. Tôi lánh mặt đến gần tối mới đến gốc cây sau sau. Một số quả trám và nhiều hạt ngô không còn đấy nữa. Tôi đoàn chủ bạn nhỏ trên cây đã không từ chối món quà, cũng là lời xin lỗi của tôi.

- Toóc! Toóc! Toóc!

Kìa! Sóc bụng đỏ đã ra kia rồi! Chào chú! 

Theo Ngô Quân Miện.

Đánh dấu (v) vào [  ] trước ý trả lời đúng.

a. Chú sóc bụng đỏ sống ở đâu?

[  ] Ở trong cái lớn địa chất. 

[  ] Ở cải tổ nằm trong gốc cây.

[  ] Ở lỗ hủm dưới gốc cây.

[  ] Ở sau cái lần địa chất.

b. Bạn nhỏ đã thấy gì ở trong lỗ hủm dưới gốc cây?

[  ] Lá khô và rác.

[  ] Hạt dẻ, quả gắm già, trầm khô và ngô.

[  ] Hạt dẻ, quả gắm già, trầm khô và rác,

[  ] Mấy hạt ngô và quả gắm.

c. Chi tiết chú sóc dự trữ thức ăn trong hủm cây nói lên điều gì? 

[  ] Chú rất chăm chỉ.

[  ] Chú rất biết lo xa.

[  ] Chú rất sợ trời lạnh.

[  ] Chú rất thích thời tiết ấm áp.

d. Hối hận vì hiểu ra chính mình đã phá mất cái kho dự trữ thức ăn của sóc, bạn nhỏ đã làm gì?

[  ] Vào rừng nhặt trăm rụng và một nắm ngô.

[  ] Lấy lá khô và rác rải vào cái hùm.

[  ] Bỏ ngô và trăm vào cải hùm.

[  ] Bỏ một nửa ngô và trám vào cái hùm và trải một nửa quanh gốc cây.

e. Trong câu “Ở đấy , có một chú sóc bụng đỏ ngày ngày ra vào.", tác giả sử dụng cách nhân hoá nào?

[  ] Sử dụng từ ngữ vốn dùng tả đặc điểm của người để tả vật.

[  ] Sử dụng từ ngữ vốn dùng tả hoạt động của người để tả vật.

[  ] Cho vật tự xưng hoặc trò chuyện, tâm tình với vật như với người.

[  ] Sử dụng từ ngữ vốn dùng gọi người để gọi vật.

g. Từ ngữ nào dưới đây có thể thay thế cho từ ngữ in đậm trong câu "Trưa hôm thứ ba, trời hơi ấm, chú sóc bụng đỏ bò ra.”?

[  ] ẩm nóng

[  ] đầm ấm

[  ] ấm áp

[  ] ấm hơn

Viết câu trả lời vào chỗ trống.

h. Em thích nhất chi tiết nào trong bài? Vì sao?

i. Theo em, vì sao món quà cho chú sóc cũng là lời xin lỗi của bạn nhỏ?

k. Qua bài đọc, em có suy nghĩ gì về việc bảo vệ rừng?

l. Đặt câu nói về một sự việc được kể trong bài, trong đó có sử dụng trạng ngữ.

Hướng dẫn trả lời: 

a. Chú sóc bụng đỏ sống ở đâu?

[  ] Ở trong cái lớn địa chất. 

[  ] Ở cải tổ nằm trong gốc cây.

[ v ] Ở lỗ hủm dưới gốc cây.

[  ] Ở sau cái lần địa chất.

b. Bạn nhỏ đã thấy gì ở trong lỗ hủm dưới gốc cây?

[  ] Lá khô và rác.

[ v ] Hạt dẻ, quả gắm già, trầm khô và ngô.

[  ] Hạt dẻ, quả gắm già, trầm khô và rác,

[  ] Mấy hạt ngô và quả gắm.

c. Chi tiết chú sóc dự trữ thức ăn trong hủm cây nói lên điều gì? 

[  ] Chú rất chăm chỉ.

[ v ] Chú rất biết lo xa.

[  ] Chú rất sợ trời lạnh.

[  ] Chú rất thích thời tiết ấm áp.

d. Hối hận vì hiểu ra chính mình đã phá mất cái kho dự trữ thức ăn của sóc, bạn nhỏ đã làm gì?

[  ] Vào rừng nhặt trăm rụng và một nắm ngô.

[  ] Lấy lá khô và rác rải vào cái hùm.

[  ] Bỏ ngô và trăm vào cải hùm.

[ v ] Bỏ một nửa ngô và trám vào cái hùm và trải một nửa quanh gốc cây.

e. Trong câu “Ở đấy , có một chú sóc bụng đỏ ngày ngày ra vào.", tác giả sử dụng cách nhân hoá nào?

[  ] Sử dụng từ ngữ vốn dùng tả đặc điểm của người để tả vật.

[  ] Sử dụng từ ngữ vốn dùng tả hoạt động của người để tả vật.

[  ] Cho vật tự xưng hoặc trò chuyện, tâm tình với vật như với người.

[ v ] Sử dụng từ ngữ vốn dùng gọi người để gọi vật.

g. Từ ngữ nào dưới đây có thể thay thế cho từ ngữ in đậm trong câu "Trưa hôm thứ ba, trời hơi ấm, chú sóc bụng đỏ bò ra.”?

[  ] ẩm nóng

[  ] đầm ấm

[  ] ấm áp

[ v ] ấm hơn

Viết câu trả lời vào chỗ trống.

h. Em thích nhất chi tiết nào trong bài? Vì sao?

Em thích chi tiết khi bạn nhỏ đã quyết định đặt thức ăn vào cái hùm tại gốc cây sau sau và sau đó chứng kiến chú sóc bụng đỏ ra khỏi tổ để lấy thức ăn. Điều này thể hiện lòng biết ơn và sẵn sàng sửa sai của bạn nhỏ.

i. Theo em, vì sao món quà cho chú sóc cũng là lời xin lỗi của bạn nhỏ?

Món quà cho chú sóc cũng là lời xin lỗi của bạn nhỏ vì bạn nhỏ đã phá hủm mà chú sóc đang sử dụng để dự trữ thức ăn. Khi bạn nhỏ đặt thức ăn vào cái hùm và trải nó ra quanh gốc cây, đó là cách bạn nhỏ thể hiện sự ân hận và hy vọng có thể đền bù cho việc đã làm mất cải kho thức ăn của chú sóc.

k. Qua bài đọc, em có suy nghĩ gì về việc bảo vệ rừng?

Qua bài đọc, em nghĩ về việc bảo vệ rừng như một trách nhiệm quan trọng của con người. Rừng là môi trường sống của nhiều loài động vật và cây cỏ, và việc bảo vệ rừng có ý nghĩa quan trọng trong việc duy trì sự cân bằng của hệ sinh thái.

l. Đặt câu nói về một sự việc được kể trong bài, trong đó có sử dụng trạng ngữ.

Trong khu rừng, nhân vật nhặt ít quả trám rụng và kiếm thêm một nắm ngô.

Bài tập 2. Thực hiện một trong hai đề bài:

a. Mỗi vùng, miền trên đất nước đều gắn với một loại cây đặc trưng: dừa ở Bến Tre, bàng vuông ở Trường Sa, phượng ở Hải Phòng,... Viết bài văn tả một cây được trồng nhiều ở địa phương hoặc nơi em ở.

b. Trong thế giới loài vật có nhiều loài có ích: chim sâu bảo vệ mùa màng, gà gáy sáng, vịt đẻ trứng,.... Viết bài văn tả một con vật có ích mà em biết.

Hướng dẫn trả lời:

a. Viết bài văn tả một cây được trồng nhiều ở địa phương hoặc nơi em ở.

Ở quê em, mỗi nhà đều có một khu vườn nhỏ trồng rau, cây trái. Mỗi người với sở thích, nhu cầu khác nhau thì sẽ có những lựa chọn khác nhau. Tuy nhiên, có một điểm chung là ở bất kì khu vườn nào trong xóm em cũng có thể bắt gặp hình ảnh những cây chuối, bụi chuối. Bởi đơn giản, giống cây này không chỉ dễ trồng, ít công chăm sóc, lại còn đem lại giá trị kinh tế cao.

Giống chuối được trồng nhiều nhất ở quê em là giống chuối lùn. Gọi là chuối lùn vì nó gần như là loại thấp nhất trong các giống chuối. Nhưng một cây chuối lùn trưởng thành cũng cao từ 1m6 đến 1m8. Thân cây chuối thẳng đuột, to tròn như cột nhà, với nhiều kích thước khác nhau. Cây nhỏ thì thân chỉ to như bắp đùi của người lớn, cây to thì thân phải to đến con nít ôm không xuể. Thân chuối thực ra được tạo từ nhiều lớp bọc sát vào nhau như bánh bông lan cuộn, chứ không đặc một khối như các loại cây thân gỗ khác. Các lớp bên ngoài, gần gốc có màu xám sẫm, càng lên cao chuyển sang xanh đậm, rồi xanh ngọc. Rễ của cây chuối là rễ chùm, tuy không to, dai, chắc như các cây ăn quả khác, nhưng nó vẫn giúp cây bám rất chắc vào mặt đất. Bởi nó còn có một phần gốc cắm xuống lòng đất, thường được gọi là củ chuối.

Cây chuối không mọc thành các cành, mà chỉ có lá thôi. Lá chuối mọc trực tiếp từ phần ngọn của thân cây chuối. Từng lá chuối to, dài như cánh quạt trần tỏa ra tầng tầng, lớp lớp. Mỗi lá chuối sẽ có sống lá to, nằm ở giữa, và phần lá tỏa ra hai bên, liền thành một tảng chứ không chẻ thành nhiều phần nhỏ như lá dừa. Lá chuối càng ở dưới thấp thì sẽ càng to và có màu xanh sẫm hơn lá ở trên. Lá chuối non ban đầu dựng thẳng như thân cây, cuốn chặt như một phong thư chưa được mở. Sau nó sẽ lớn hơn, đậm màu hơn, cứng cáp hơn mà mở bung ra, duỗi thẳng.

Cây chuối kết trái không có thời gian cố định. Cứ khi tích lũy đủ chất, hấp thu đủ tinh hoa đất trời thì nó sẽ ra trái. Từ ngọn cây chuối nhú ra chồi hoa. Khi hoa nở ra, bên trong nó là các lớp nhụy hoa, Từng lớp thụ phấn thành từng nải chuối, kéo dãn dài ra tạo thành cả một buồng chuối to. Tất nhiên, cũng không có giới hạn nào cho một buồng chuối cả. Có buồng chỉ có vài ba nải, có buồng đã ghi nhận đến cả gần trăm nải. Mỗi quả chuối dài và cong cong như lưỡi liềm, thường to bằng tay lái xe máy. Mỗi cây chuối lùn, cả cuộc đời chỉ cho ra quả một lần. Sau lần đó, nó sẽ không thể ra hoa kết trái nữa. Mà dành sức dưỡng lên những cây con mọc sát cạnh mình, chuẩn bị cho thế hệ tiếp theo. Những cây con đó, được mọc lên từ phần rễ, phần gốc của cây chuối ban đầu. Đó chính là lý do mà cây chuối thường mọc thành bụi, thành cụm.

Đối với người dân quê em, thì cây chuối không có bộ phần nào là bỏ phí cả. Quả chuối lúc chín ăn thơm, ngọt, bùi. Khi còn xanh thì có thể làm món chuối chiên ngào đường, hay làm nộm, ăn với gỏi cuốn. Hoa chuối khi đã kết trái xong, thái mỏng trộn với rau sống ăn bún, phở. Lá chuối thì dùng để gói bánh, bọc xôi, còn phần thân thì làm thức ăn cho gia súc. Thế là chẳng để thừa cái gì.

Từ bé, hình ảnh những tàu lá chuối rung rinh trong gió như những cánh chim khổng lồ đã in sâu vào trong tâm trí của em. Em mong rằng, rồi mai đây, dù kinh tế phát triển, cuộc sống có đổi thay như thế nào, thì cây chuối vẫn sẽ được người dân quê em yêu quý, gắn bó như hiện tại.

b. Viết bài văn tả một con vật có ích mà em biết.

Mỗi gia đình ở làng quê em đều nuôi gà trống, vừa để tạo nòi giống sinh sản vừa làm chuông báo thức mỗi sáng mai thức dậy. Nhà em cũng có nuôi rất nhiều gà trống, với độ tuổi và kích thước khác nhau. Tuy nhiên em vẫn ấn tượng với chú gà trống nòi mà mẹ em đã gây giống bao nhiêu năm qua.

Mẹ bảo chú gà trống này thuộc vào thế hệ "lão thành" sống với gia đình em từ lâu, cứng rắn và khỏe mạnh nhất trong số những con còn lại. Thân hình của chú gà trống rất chắc chắn và khỏe mạnh, mỗi khi nó cất tiếng gáy đều làm cho những ngôi nhà xung quanh gia đình em đều thức giấc cùng một lúc.

Bộ lông đầy màu sắc sặc sỡ nhưng màu sắc chủ đạo nhất vẫn là màu đỏ thẫm, bộ cánh rất chắc chắn với những chiếc lông nhọn găm vào bên trong người của chú gà.

Một đặc điểm riêng để phân biệt với những con gà khác chính là chiếc mào đỏ chót nhưng hơi thẫm màu. Chiếc mào dày và nặng đôi khi trĩu xuống vì dường như nó rất nặng khi ở trên đầu gà trống. Cái đuôi cong vút và rất dài của chú gà trống này là điểm nhấn khiến cho thân hình nó càng trở nên cân đối và hài hòa hơn hẳn.

Có lẽ bộ lông của gà trống mềm mại nhất là ở cổ, những chiếc lông đầy đủ màu sắc khiến cho chiếc cổ của gà trống trở nên dài và khỏe khoắn hơn. Cái đầu của chú gà trống rất to với hai con mắt long lanh, sáng quắc. Có lẽ đây là lợi thế tìm mồi nhanh hơn bất kì con gà nào.

Cặp chân của nó vàng óng, chắc nịch với những chiếc cựa sắc nhọn. Khi đối đầu với con gà khác thì chắc chắn chú gà trống nhà em sẽ nắm chắc phần thắng. Cho nên những chú gà khác ít khi dám đến gần chú gà trống nhà em. Mỗi khi nó đạp đạp chân vào đất ắt hẳn lúc đó nó đang muốn lao vào chiến đấu với một con gà nào đó đang muốn gây sự.

Mỗi khi chú gà trống này chạy, em thấy được sự chắc nịch và đầy đặn của nó. Dù thân hình to nhưng khi chạy lại rất nhanh, không hề chậm chạp.

Chú gà trống chính là chiếc đồng hồ báo thức của gia đình em và rất nhiều gia đình khác xung quanh. Vì mỗi lần cất tiếng gáy nó có thói quen đậu trên cây rơm cao nhất của gia đình em và bắt đầu cất cao giọng gáy vang và to. Vậy là chẳng cần đồng hồ mọi người đều biết thức dậy đúng giờ. Em hi vọng chú gà trống này sẽ sống thật lâu thật khỏe với gia đình em.