Hướng dẫn giải nhanh Khoa học 4 KNTT bài 16: Động vật cần gì để sống?

BÀI 16: ĐỘNG VẬT CẦN GÌ ĐỂ SỐNG

HOẠT ĐỘNG MỞ ĐẦU

Câu hỏi: Hãy kể tên một số con vật mà em biết. Chúng thường ăn những loại thức ăn nào?

Trả lời:

Một số con vật em biết và thức ăn của chúng là:

- Thức ăn của gà là: thóc, cám.

- Thức ăn của bò là: cỏ, rơm, củ, quả.

- Thức ăn của lợn là: cám, rau.

- Thức ăn của thỏ là: cỏ, lá cây, hoa.

- Thức ăn của khỉ là: trái cây, lá cây, hạt.

1. Các yếu tố cần cho sự sống và sự phát triển của động vật

Câu 1: Quan sát hình 1.

- Các con vật trong hình cần những gì để sống?

- Kể thêm những yếu tố cần thiết khác để động vật sống và phát triển bình thường.

Trả lời:

Trong hình 1, các con vật cần có cỏ, nước, cây, cá, khí ô-xi và ánh sáng thích hợp để sống.

Những yếu tố cần thiết khác để động vật sống và phát triển là: 

Câu 2: Quan sát hình 2, liên hệ thực tế, thảo luận, lấy ví dụ chứng tỏ:

- Động vật cần đầy đủ thức ăn, nước uống để sống và phát triển.

- Động vật cần ánh sáng để quan sát môi trường xung quanh, di chuyển, tìm kiếm thức ăn hay sưởi ấm cơ thể.

- Khi nhiệt độ của môi trường quá thấp, quá cao hoặc thay đổi đột ngột, động vật có thể bị chết nên chúng thường tìm cách trú ẩn.

Trả lời:

- Động vật cần đầy đủ thức ăn, nước uống để sống và phát triển: đàn cừu ở hình 2a điều kiện thiếu thức ăn có bộ lông xác xơ, thân hình gầy yếu hơn so đàn cừu có đầy đủ thức ăn, nước uống ở hình 2b.

- Động vật cần ánh sáng để quan sát môi trường xung quanh, di chuyển, tìm kiếm thức ăn hay sưởi ấm cơ thể: con hổ trong hình 2c quan sát bắt con mồi, đàn cừu ở hình 2b tìm kiếm thức ăn, con thỏ trong hình 2d biết trốn vào trong hang tránh nóng, đàn bò di chuyển để tìm kiếm nước, ...

- Khi nhiệt độ của môi trường quá thấp, quá cao hoặc thay đổi đột ngột, động vật có thể bị chết nên chúng thường tìm cách trú ẩn: thỏ trong hình 2d trốn vào hang tránh nóng ; gấu trong hình 2e ngủ đông tránh rét, rắn và thằn lằn thường tìm chỗ trú ẩn dưới đá và trong hang khi trời nóng,…

Câu 3: Gia đình bạn Khang có chuyến đi du lịch cần đưa con mèo đi cùng. Hãy giúp bạn Khang chọn được chiếc lồng phù hợp ở hình 3. Giải thích sự lựa chọn đó.

Trả lời:

Trong ba chiếc hộp trên, em sẽ giúp bạn Khang chọn chiếc lồng c bởi lồng c có đầy đủ đồ dùng cho mèo ăn uống, cung cấp đủ không khí. Trong khi đó hộp ở hình a không có đủ đồ cho mèo ăn; hộp ở hình c không thể cung cấp khí cho mèo.

Câu 4: Trong đợt rét đậm, rét hại ở các tỉnh miền núi phía Bắc có hàng loạt trâu, bò chăn thả bị chết. Theo em vì sao trâu, bò bị chết? Hãy đề xuất một số biện pháp giúp hạn chế trâu, bò chết trong trường hợp này.

Trả lời:

Theo em, trong đợt rét đậm, rét hại ở các tỉnh miền núi phía Bắc, hàng loạt trâu, bò chăn thả bị chết vì nhiều lý do. Một số nguyên nhân chính có thể bao gồm:

1. Thiếu hụt năng lượng: Trong thời tiết lạnh, trâu bò cần nhiều năng lượng hơn để giữ ấm cho cơ thể. Nếu chúng không nhận được đủ thức ăn, chúng có thể bị suy dinh dưỡng và không thể chống chọi với thời tiết lạnh.

2. Bệnh tật: Trâu bò có thể mắc phải các bệnh do vi khuẩn, virus hoặc ký sinh trùng, đặc biệt trong điều kiện thời tiết lạnh khi hệ thống miễn dịch của chúng bị suy giảm.

Để giúp hạn chế trâu, bò chết trong thời tiết lạnh, em đề xuất một số biện pháp có thể hạn chế trâu, bò chết trong trường hợp này như sau:

1. Cung cấp thức ăn đầy đủ: Đảm bảo rằng trâu bò nhận được đủ lượng thức ăn giàu năng lượng, đặc biệt là trong thời tiết lạnh.

2. Cung cấp nơi trú ẩn: Xây dựng những nơi trú ẩn để trâu bò có thể tránh được gió lạnh và mưa. Những nơi trú ẩn này nên được giữ ấm và khô ráo.

3. Chăm sóc sức khỏe: Đều đặn kiểm tra sức khỏe của trâu bò và tiêm phòng các bệnh phổ biến. Nếu có dấu hiệu bất thường, cần gọi thú y để kiểm tra và điều trị kịp thời.

4. Giữ ấm cho trâu bò: Sử dụng các phương pháp giữ ấm như mặc áo cho trâu bò hoặc sử dụng các loại máy sưởi ấm có thể giúp chúng chống chọi với thời tiết lạnh.

2. Thức ăn của động vật

Câu 1: Quan sát hình 4, trả lời câu hỏi:

- Các con vật trong hình đang sử dụng những thức ăn nào?

- Thức ăn đó từ thực vật hay động vật?

Trả lời:

Trong hình 4, các con vật có nguồn thức ăn khác nhau:

Hình a - Bò ăn cỏ: cỏ là thức ăn từ thực vật.

Hình b - Gà ăn rau: rau là thức ăn từ thực vật.

Hình c - Chim ăn cá: cá là thức ăn từ động vật.

Hình d - Hổ ăn thịt: thịt là thức ăn từ động vật.

Câu 2: Nêu tên các con vật trong hình 5 và thức ăn của chúng.

Trả lời:

Trong hình 5 có những nhóm động vật và thức ăn của chúng là:

Hình a: chim đại bàng ăn thịt, hổ ăn thịt, cá sấu ăn thịt.

Hình b: ngựa ăn cỏ, cừu ăn cỏ, thỏ ăn cỏ, bò ăn cỏ. 

Hình c: gấu ăn trái cây, cá, thịt; gà ăn rau, thóc; lợn ăn rau; vịt ăn cá, tôm, rau. 

Câu 3: Hãy cho biết thức ăn của động vật khác gì so với “thức ăn” của thực vật.

Trả lời:

“Thức ăn” của động vật và thực vật khác nhau một cách đáng kể về cách chúng được thu thập và sử dụng.

1. Động vật: Động vật không thể tự sản xuất thức ăn của mình. Chúng phải ăn thức ăn từ nguồn bên ngoài, thường là thực vật hoặc động vật khác. Thức ăn này sau đó được tiêu hóa trong cơ thể để cung cấp năng lượng, xây dựng và sửa chữa tế bào, và thực hiện các chức năng sinh lý khác.

2. Thực vật: Thực vật, đặc biệt là thực vật có lá xanh, có khả năng tự sản xuất thức ăn của mình thông qua quá trình gọi là quang hợp. Trong quá trình này, thực vật sử dụng ánh sáng mặt trời, nước và CO2 để tạo ra glucose, một loại đường cung cấp năng lượng cho thực vật. Oxygen cũng được sản xuất như một sản phẩm phụ.

Vì vậy, “thức ăn” của động vật và thực vật không chỉ khác nhau về nguồn gốc mà còn khác nhau về cách chúng được sử dụng trong cơ thể.

3. Trao đổi nước, không khí, thức ăn của động vật với môi trường.

Câu 1: Quan sát hình 6 và cho biết: Trong quá trình sống các con vật cần lấy gì từ môi trường và thải ra môi trường những gì?

Trả lời:

Sau khi quan sát hình 6, em nhận ra trong quá trình sống, động vật thường xuyên trao đổi các chất với môi trường: lấy vào thức ăn, nước, khí ô-xi và thải ra các chất cặn bã, nước tiểu, khí các-bô-níc,..

Câu 2:

- Vẽ sơ đồ thể hiện sự trao đổi không khí, nước, thức ăn của động vật với môi trường theo gợi ý sau.

- Giới thiệu với bạn về sơ đồ đã vẽ.

Trả lời:

Từ gợi ý trên, em đã vẽ được sơ đồ như sau:

Câu 3: Lấy được ví dụ về các điều kiện sống thích hợp cho động vật sống và phát triển.

Trả lời:

Động vật cần một số điều kiện cụ thể để sống và phát triển. Em có một số ví dụ sau:

1. Không khí: Động vật cần không khí để hô hấp, đặc biệt là oxy, để duy trì các quá trình sinh lý trong cơ thể.

2. Thức ăn: Động vật cần thức ăn để cung cấp năng lượng cho hoạt động và sự phát triển của cơ thể.

3. Nước uống: Nước là một yếu tố quan trọng để duy trì sự sống. Nó tham gia vào nhiều quá trình sinh lý và giúp duy trì cân bằng nước trong cơ thể.

4. Ánh sáng: Một số động vật, như các loài chim di cư, cần ánh sáng để xác định hướng và thời gian di chuyển. Ngoài ra, ánh sáng cũng giúp một số động vật tổ chức chu kỳ sinh học của mình.

5. Môi trường sống: Động vật có thể thích nghi với nhiều loại môi trường sống khác nhau, từ sa mạc khô cằn đến đại dương sâu thẳm. Sự thích nghi này giúp chúng tìm thấy thức ăn, tránh kẻ thù và sinh sản