Soạn chuyên đề học tập ngữ văn 10 KNTT phần 2: Viết bài về một tập thơ, một tập truyện ngắn hoặc một cuốn tiểu thuyết

I. Mục đích viết 

Câu hỏi 1: Bạn sẽ hướng tới mục đích nào khi viết về tác phẩm bạn đã học?

Hướng dẫn trả lời: 

II. Một số hướng viết bài 

1. Viết theo hướng nghiên cứu văn học 

Câu hỏi 2: Đọc văn bản Tựa " Gió đầu mùa" - Khái Hưng và trả lời các câu hỏi dưới đây. 

• Văn bản đã giới thiệu và phân tích những nội dung nỏi bật gì của tập truyện Gió đầu mùa của Thạch Lam?
•  Xác định dàn ý của bài viết và nhận xét về cách trình bày lí lẽ và bằng chứng của tác giả.
•  Bài viết của Khái Hưng giúp bạn biết điều gì về Thạch Lam và các truyện ngắn của ông trước khi đọc tập truyện Gió đầu mùa?

Hướng dẫn trả lời: 

• Tác giả đã khẳng định những điều làm nên giá trị của cuốn sách, nhưng không nói trực tiếp vào nội dung cuốn sách mà bằng sự ghi nhận của độc giả về sức sống lâu bền mà cuốn sách đem lại. Tất cả tạo nên một mạch văn thiên về cảm nhận, suy ngẫm. Mở đầu, tác giả đã khẳng định giá trị của cuốn sách trong tình yêu tha thiết của bạn đọc; tiếp đến, tác giả bộc lộ những suy ngẫm của mình về những cách tồn tại của một nhà văn trong sự nghiệp văn chương của mình, qua đó cho thấy Hồ Dzếnh là một nhà văn thuộc kiểu “lơ đãng” nhưng lại sống mãi trong lòng người yêu văn chương, và chỉ qua một tập truyện ngắn Chân trời cũ cũng làm nên tên tuổi của Hồ Dzếnh và sự thanh thản trong nụ cười của ông. Tất cả những suy ngẫm sâu và rộng ấy được viết bằng sự trải nghiệm, đồng điệu của Vương Trí Nhàn với Hồ Dzếnh – tác giả tập truyện Chân trời cũ.
• Trong bài viết, Vương Trí Nhàn nói đến sự độc đáo, cá biệt trong cuộc đời mỗi nhỏ văn cũng như cuộc đời mỗi con người, từ đó suy ngẫm về những cách tồn tại trong cuộc sống và trong văn chương để thấy mỗi con người có những cách tồn tại khác nhau cũng như mỗi nhà văn có những cách khác nhau để ghi dấu trong lòng độc giả. Vì Hồ Dzếnh thuộc loại người"sống như kẻ lơ đãng”, cả một đời vẫn thu gọn trong một và quyển sách mà “cứ sống mãi trong lòng người yêu văn chương”.Cách tiếp cận sáng tác của nhà văn từ góc nhìn của tác giả bài viết đã mở ra cho người đọc một hướng tiếp nhận tập truyện Chân trời cũ, đó không chỉ là văn chương mà còn là những gì được chắt lọc từ cuộc đời của nhà văn, một tác phẩm viết từ khi nhà văn còn rất trẻ nhưng lại có một sức sống thật lâu bền, một chân trời cũ nhưng không bao giờ cũ. Đó chính là nét tạo nên sức hấp dẫn của Chân trời cũ mà Vương Trí Nhàn truyền tải đến người đọc.
• Vương Trí Nhàn viết về tác phẩm Chân trời cũ của Hồ Dzếnh khi tác giả đã qua đời. Trong bài viết, ông đã dành cho Hồ Dzếnh thái độ trân trọng với những suy ngẫm, chiêm nghiệm về cuộc đời, về văn chương, về thái độ tự nhiên, an nhiên của Hồ Dzếnh trong cuộc đời mà người đọc có thể nhận ra khi đọc cuốn sách Chân trời cũ. Một bài viết hàm súc, dồn chứa những suy tư sâu sắc của tác giả về văn và đời, gợi nhiều ấn tượng và cảm xúc của người  đọc về nhà văn.
• Bài viết không trực tiếp giới thiệu về nội dung cuốn sách, nhưng bằng những cảm nhận và suy ngẫm về những giá trị tự thân mà cuốn sách đem đến cho người đọc, bài viết có thể khơi gợi niềm cảm hứng cho người đọc về sức sống và sức hấp dẫn của cuốn sách. Đây là một tập truyện đáng để chúng ta dành thời gian đọc nó.