Soạn mới giáo án Công nghệ cơ khí 11 KNTT bài 25: Hệ thống phanh và an toàn khi tham gia giao thông

HOẠT ĐỘNG CỦA GV - HS

DỰ KIẾN SẢN PHẨM

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV chia lớp thành 4 nhóm,yêu cầu nghiên cứu mục I, II SGK Tìm hiểu về vai trò cấu tạo và nguyên lý của hệ thống phanh

- Vòng chuyên gia:

Mỗi nhóm thực hiện các nhiệm vụ sau:

Nhóm 1, 2: Tìm hiểu về nhiệm vụ của hệ thống phanh thủy lực

Nhóm 3, 4: Tìm hiểu về cấu tạo của hệ thống phanh khí nén

Yêu cầu các nhóm làm việc trong vòng 5 phút, sau khi tìm hiểu, thống nhất ý kiến, mỗi thành viên phải trình bày trước nhóm mình một lượt, như là chuyên gia.

- Vòng 2: Nhóm mảnh ghép

+ Thành lập nhóm mảnh ghép: mỗi nhóm được thành lập từ ít nhất một thành viên của nhóm chuyên gia

+ Mỗi thành viên có nhiệm vụ trình bày lại cho cả nhóm kết quả tìm hiểu ở nhóm chuyên gia.

+ Nhóm mảnh ghép thảo luận và hoàn thành bảng

- HS thảo luận nhóm đôi, thực hiện nhiệm vụ trong hộp chức năng Khám phá (trang 130 - 133 SGK):

1.  Hãy đọc mục I và cho biết các bộ phận chính của hệ thống giảm phanh?

2. Hãy quan sát sơ đồ Hình 25.3 kết hợp với đọc mục 2 và cho biết:

Vì sao má phanh ép chặt được vào đĩa phanh?

Việc thiết kế hai pít tông (số 3 và 4) trong xi lanh chính nhằm mục đích gì?

3. Hãy quan sát sơ đồ Hình 25.4 và cho biết: Má phanh ép vào trống phanh dưới tác dụng của lực nào?

Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS đọc thông tin SGK, thảo luận và trả lời câu hỏi.

- GV hướng dẫn, theo dõi, hỗ trợ HS nếu cần thiết.

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận

- GV mời 1-2 HS trả lời câu hỏi

Các nhóm khác theo dõi và bổ sung.

Bước 4: Đánh giá kết quả, thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV đánh giá, nhận xét, chuẩn kiến thức và kết luận

- GV chuyển sang hoạt động mới.

I. HỆ THỐNG PHANH THUỶ LỰC

1. Cấu tạo

- Hệ thống phanh thuỷ lực gồm hai phần:

+ Các cơ cấu phanh (cơ cấu phanh trước (3), cơ cấu phanh sau (4)).

+ Bộ phận dẫn động điều khiển phanh (bao gồm cụm xi lanh chính (1) và các đường ống thuỷ lực (2)).

Trả lời câu hỏi Khám phá (trang 130 SGK):

Các bộ phận chính của hệ thống phanh:

- Các cơ cấu phanh:

+ Cơ cấu phanh trước

+ Cơ cấu phanh sau

- Bộ phận dẫn động điều khiển phanh:

+ Cụm xilanh chính

+ Các đường ống thủy lực

2. Nguyên lí hoạt động

- Hệ thống phanh thuỷ lực sử dụng cơ cấu phanh đĩa trên Hình 25.3.

+ Người lái tác dụng lực điều khiển lên bàn đạp phanh (1) -> lực đẩy pít tông sơ cấp (3) -> dịch chuyển dầu thuỷ lực trong khoang A theo đường ống thuỷ lực đến các cơ cấu phanh.

+ Xi lanh chính có 2 pít tông (3 và 4) -> tạo 2 khoang dầu (A và B) -> nối đến các cơ cấu phanh trên bánh xe nhất định -> tăng độ tin cậy và tính năng an toàn.

+ Áp suất dầu trong xi lanh công tác (6) -> áp lực đẩy pít tông (7) và má phanh (8) ép chặt vào đĩa phanh (9) -> ma sát giữa đĩa phanh và các má phanh tạo ra mô men phanh bánh xe.

- Cơ cấu phanh được thiết kế tự động điều chỉnh khe hở giữa má phanh và đĩa phanh để tránh mòn và ảnh hưởng đến hiệu quả phanh.

Trả lời câu hỏi Khám phá (trang 131 SGK):

- Má phanh ép chặt vào đĩa phanh do áp suất dầu trong xilanh công tác tạo ra áp lực đẩy pit tông và má phanh ép chặt vào đĩa phanh.

- Mục đích của việc thiết kế hai pit tông trong xilanh là để tạo ra hai khoang dầu, mỗi khoang nối đến các cơ cấu phanh trên một số bánh xe nhất định, giúp tăng độ tin cậy và tính năng an toàn.

II. HỆ THỐNG PHANH KHÍ NÉN

1. Cấu tạo

- Hệ thống phanh khí nén bao gồm các cơ cấu phanh (6) và hệ thống dẫn động điều khiển.

2. Nguyên lí hoạt động

- Máy nén khí đẩy khí nén qua đường ống đến bình chứa.

- Khi đạp bàn đạp phanh, van phân phối mở và khí nén đi đến cơ cấu phanh.

- Khí nén trong bầu phanh tạo áp lực làm quay cam ép, hai guốc phanh và ép vào trống phanh.

- Cơ cấu phanh không tự động điều chỉnh khe hở giữa má phanh và trống phanh.

- Khe hở cần được kiểm tra và điều chỉnh trong khi bảo dưỡng thường xuyên.

Trả lời câu hỏi Khám phá (trang 130 - 133 SGK):

Má phanh ép vào trống phanh dưới tác dụng của khí nén trong bầu phanh.

HOẠT ĐỘNG CỦA GV - HS

DỰ KIẾN SẢN PHẨM

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV yêu cầu HS tìm hiểu các mục kiểm tra bảo dưỡng hệ thống phanh, thực hiện nhiệm vụ trong hộp chức năng Khám phá (trang 134 SGK): Hãy đọc mục III và cho biết các lưu ý để sử dụng hệ thống phanh an toàn.

Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS đọc thông tin SGK, thảo luận và trả lời câu hỏi.

- GV hướng dẫn, theo dõi, hỗ trợ HS nếu cần thiết.

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận

- GV mời 1-2 HS trả lời câu hỏi

- Các HS khác theo dõi và bổ sung.

Bước 4: Đánh giá kết quả, thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV đánh giá, nhận xét, chuẩn kiến thức và kết luận

- GV chuyển sang hoạt động mới.

II. SỬ DỤNG VÀ BẢO DƯỠNG HỆ THỐNG PHANH

- Hệ thống phanh cần kiểm tra và bảo dưỡng định kỳ để đảm bảo an toàn giao thông.

Lưu ý:

- Trước khi khởi động động cơ, cần kiểm tra các tín hiệu cảnh báo và vận hành thử hệ thống phanh.

- Nếu thấy bất thường, hệ thống phanh cần được kiểm tra và khắc phục trước khi khởi hành.

- Nếu đèn cảnh báo trạng thái bất thường của hệ thống phanh bật sáng, cần kiểm tra lực bàn đạp và hiệu lực phanh.

- Nếu lực bàn đạp nhẹ bất thường hoặc hiệu lực phanh kém, cần dừng xe và sửa chữa ngay.

- Kiểm tra định kì lượng dầu trong bình chứa dầu phanh và tình trạng hoạt động của các đèn báo phanh.