Soạn siêu ngắn công dân 8 Cánh diều bài 8: Lập kế hoạch chi tiêu

MỞ ĐẦU

Câu hỏi: Giả định mỗi tuần cho em 50000 đồng tiền tiêu vặt. Em sẽ chi tiêu cho những khoản nào? Theo em, làm thế nào để chi tiêu số tiền đó hiệu quả?

Hướng dẫn giải:

Cách em chi tiêu:

• Bỏ vào lợn tiết kiệm: 10.000 đồng

• Phục vụ nhu cầu giải trí: 20.000 đồng

• Mua quà tặng người thân/ bạn bè dịp đặc biệt: 20.000 đồng

Để chi tiêu số tiền hiệu quả cần:

• Thiết lập kế hoạch cụ thể

• Rèn luyện thói quen chi tiêu tiết kiệm, hợp lí.

• Quyết tâm thực hiện kế hoạch đặt ra.

KHÁM PHÁ

Câu 1: Em hãy quan sát hình ảnh và trả lời câu hỏi

a) Em hãy quan sát mỗi hình ảnh và cho biết bạn học sinh nào chi tiêu không có kế hoạch. Theo em, chi tiêu có kế hoạch sẽ mang lại lợi ích gì cho các bạn học sinh đó?

b) Em hãy cho biết vì sao mỗi người cần phải lập kế hoạch chi tiêu. Nếu chúng ta chi tiêu không có kế hoạch thì có thể rơi vào những hoàn cảnh nào?

Hướng dẫn giải:

a) Nhân vật chi tiêu có kế hoạch:

• Hình ảnh 1: cả hai bạn 

• Hình ảnh 3: bạn nam

Lợi ích: Các bạn học sinh đã: cân đối được tài chính; tránh chi tiêu những khoản chi tiêu không cần thiết và tăng thêm khoản tiền tiết kiệm.

b) Mỗi người cần phải lập kế hoạch chi tiêu vì: 

• Giúp chúng ta cân đối các khoản thu và chi

• Tránh được các khoản chi tiêu lãng phí.

• Tăng tiết kiệm; 

• Chủ động về tài chính.

Nếu không có kế hoạch chi tiêu, ta có thể:

• Rơi vào nợ nần

• Túng thiếu khi cần chi tiêu.

Câu 2: Em hãy đọc trường hợp sau đây và trả lời câu hỏi

a) Theo em, bạn Hà trong trường hợp 1 lập kế hoạch chi tiêu gồm mấy bước? Em hãy đặt tên cho từng bước trong kế hoạch chi tiêu đó.

b) Em có nhận xét gì về thói quen chi tiêu của bạn An trong trường hợp 2? Từ đó, em hãy rút ra bài học về cách rèn luyện để tạo thói quen chi tiêu hợp lí cho bản thân.

Hướng dẫn giải:

a) Bạn Hà trong trường hợp 1 lập kế hoạch chi tiêu gồm 5 bước. 

• Bước 1: Xác định mục tiêu của kế hoạch và thời hạn thực hiện dựa trên số tiền đó.

• Bước 2: Xác định các khoản cần chi;

• Bước 3: Thiết lập nguyên tắc thu, chi

• Bước 4: Thực hiện kế hoạch chi tiêu

• Bước 5: Kiểm tra và điều chỉnh kế hoạch chi tiêu cho phù hợp

b) Nhận xét: thói quen chi tiêu của bạn An có những điểm hợp lí nhưng cũng còn tồn tại một số hạn chế.

Bài học cho bản thân:

+ Liệt kê những thứ cần mua trước khi đi mua sắm.

+ Xác định thứ tự ưu tiên những thứ cần mua.

+ Chỉ mua những thứ cần thiết, trong khả năng chi trả của bản thân.

LUYỆN TẬP

Câu 1: Em đồng tình hay không đồng tình với ý kiến nào dưới đây? Vì sao?

A. Lập kế hoạch chi tiêu giúp chúng ta tránh được các khoản chi tiêu không hợp lí.

B. Khi có ai đó rơi vào nợ nần, nếu biết lập kế hoạch chi tiêu và cân đối thu chi hợp lí thì có thể thoát khỏi tình trạng đó.

C. Lập kế hoạch chi tiêu làm cho việc sử dụng tiền không được thoải mái.

D. Lập kế hoạch chi tiêu giúp chúng ta có thể chủ động trong những hoàn cảnh bất ngờ phát sinh.

Hướng dẫn giải:

Ý kiến a) Đồng tình. Vì: lập kế hoạch và thực hiện kế hoạch chi tiêu sẽ giúp cân đối các khoản thu và chi; tránh các khoản chi tiêu không cần thiết;

Ý kiến b) Đồng tình. Chúng ta có thể phân bổ nguồn tiền một cách hợp lí, giúp thoát khỏi tình trạng nợ nần.

Ý kiến c) Không đồng tình. Vì: việc lập và thực hiện kế hoạch chi tiêu sẽ đem đến cho các cá nhân nhiều lợi ích lớn.

Ý kiến d) Đồng tình. Vì: lập kế hoạch và thực hiện kế hoạch chi tiêu sẽ giúp chúng ta có thể tăng khoản tiền tiết kiệm để dự phòng cho những trường hợp rủi ro phát sinh.

Câu 2: Em hãy nhận xét việc làm của các bạn trong những trường hợp dưới đây:

a. Lan có thói quen ghi chép lại các khoản thu chi của mình để đảm bảo cân đối giữa thu và chi, tránh tình trạng chưa hết tháng đã tiêu hết tiền.

b. Thấy bạn thân hay mua đồ ăn vặt, Nam nhắc nhở và khuyên bạn không nên chi tiêu như vậy vì vừa tốn kém vừa ảnh hưởng đến sức khỏe.

c. Bạn H có thói quen chi tiêu không kiểm soát nên thường xuyên xin thêm tiền bố mẹ.

d. Bạn Bình lập kế hoạch chi tiêu hằng tháng. Sau một thời gian, Bình nhận thấy chi lớn hơn thu và đã xem lại phần chi tiêu của các tháng trước. Nhận ra một số khoản chi chưa hợp lí nên Bình cắt giảm ngay.

Hướng dẫn giải:

a. Lan làm đúng, điều này giúp Lan có thể cân đối tài chính, tránh chi tiêu vào việc không cần thiết.

b. Nam làm đúng, bạn quan tâm tới bạn vè và có ý thức giữ gìn sức khỏe.

c. H làm chưa đúng, điều này dẫn đến việc chưa hết tháng H đã hết tiền

d. Bình làm đúng, biết các điều chỉnh thói quen phù hợp với tình hình thực tế.

Câu 3: Em hãy đọc các tình huống dưới đây và trả lời câu hỏi

a. Thu nhập của anh trai bạn X tương đối cao nhưng tháng nào chi tiêu cũng không đủ. Cuối tháng, anh của X thường xuyên phải mua hàng chịu rồi đầu tháng có lương thanh toán sau.

Nếu em là X, em sẽ khuyên anh trai như thế nào?

b. Hễ có tiền là K tiêu hết luôn. Khi thấy bạn bè có món đồ nào trông lạ mắt, K lại đua đòi, xin tiền bố mẹ để mua bằng được. Thấy K nhiều lần mua đồ chỉ chơi một lần là chán, có nhiều thứ chưa dùng đến, bạn thân khuyên K không nên lãng phí như vậy nhưng K không nghe.

Em hãy nhận xét thói quen chi tiêu của K. Nếu là bạn của K, em sẽ khuyên K như thế nào?

Hướng dẫn giải:

a. Nếu là X, em sẽ khuyên anh trai nên: lập kế hoạch và thực hiện kế hoạch chi tiêu; rèn luyện cho mình những thói quen chi tiêu hợp lí.

b. Bạn K chưa biết cách chi tiêu hợp lí, lãng phí tiền vào việc mua đồ chơi. K nên lập kế hoạch và thực hiện kế hoạch chi tiêu; rèn luyện cho mình những thói quen chi tiêu hợp lí hơn.

Câu 4: Em hãy nêu những thói quen chi tiêu không hợp lí và đề xuất cách khắc phục.

Hướng dẫn giải:

Câu 5: Em hãy lập kế hoạch chi tiêu hàng tháng của bản thân cho hợp lí.

Hướng dẫn giải:

* Mục tiêu: Chi tiêu hợp lí trong một tháng. Mỗi tháng tiết kiệm được 50.000 đồng.

* Các bước lập kế hoạch:

- Bước 1: Xác định mục tiêu và thời hạn thực hiện dựa trên nguồn lực hiện có

• Mục tiêu: chi tiêu hợp lí trong một tháng. Mỗi tháng tiết kiệm được 50.000 đồng.

• Thời gian thực hiện: 1 tháng

• Nguồn lực hiện có: tiền bố mẹ cho để ăn sáng và tiêu vặt hàng tháng (500.000 đồng); tiền thu được từ việc thu gom, bán phế liệu (50.000 đồng)

Bước 2: Xác định các khoản cần chi

• Khoản chi cố định: ăn sáng, mua nước uống, mua vở, bút,...

• Khoản chi cần thiết nhưng có thể linh hoạt: mua truyện, sách tham khảo…

• Khoản chi phát sinh: quà mừng sinh nhật, liên hoan bạn bè,....

• Tiết kiệm dự phòng....

Bước 3: Thiết lập quy tắc thu, chi

• Chi tiêu thiết yếu: 65% (khoảng 357.500 đồng)

• Chi cần thiết nhưng có thể linh hoạt: 15% (khoảng 82.500 đồng).

• Chi phí phát sinh: 10% (khoảng 55.000 đồng)

• Tiết kiệm dự phòng: 10% (khoảng 55.000 đồng)

- Bước 4: Thực hiện kế hoạch chi tiêu

- Bước 5: Kiểm tra và điều chỉnh kế hoạch chi tiêu

VẬN DỤNG

Câu hỏi: Em hãy sưu tầm công cụ giúp chi tiêu hợp lí và chia sẻ với các bạn trong lớp.

Hướng dẫn giải:

Các ứng dụng trên điện thoại giúp chi tiêu hợp lí: Money Manage; Money Love; Spendee; Misa Money Keeper; Pocket Guard,….