Ôn tập kiến thức Địa lí 10 KNTT bài 28: Vai trò, đặc điểm, cơ cấu ngành công nghiệp, các nhân tố ảnh hưởng tới sự phát triển và sự phân công nghiệp

[toc:ul]

BÀI 28: VAI TRÒ, ĐẶC ĐIỂM, CƠ CẤU NGÀNH CÔNG NGHIỆP, CÁC NHÂN TỐ ẢNH HƯỞNG TỚI SỰ PHÁT TRIỂN VÀ PHÂN BỐ CÔNG NGHIỆP

1. VAI TRÒ, ĐẶC ĐIỂM VÀ CƠ CẤU NGÀNH CÔNG NGHIỆP

- Công nghiệp là ngành đóng vai trò chủ đạo trong nền kinh tế quốc dân, có tác động toàn diện tới sản xuất và đời sống: 

• Cung cấp tư liệu sản xuất cho toàn bộ nền kinh tế, góp phần thúc đẩy tốc độ tăng trưởng và chuyển dịch cơ cấu kinh tế.
• Cung cấp lượng hàng tiêu dùng phong phú nhằm nâng cao chất lượng cuộc sống và là mặt hàng xuất khẩu quan trọng. 
• Tạo việc làm, tăng thu nhập cho một bộ phận lớn dân cư.
• Góp phần khai thác có hiệu quả nguồn tài nguyên thiên nhiên.

- Sản xuất công nghiệp có đặc điểm:

• Gắn liền với máy móc và áp dụng công nghệ. 
• Có mức độ tập trung hoả, chuyên môn hoá và hợp tác hoá rất cao
• Tiêu thụ nguyên liệu đầu vào lớn, lượng chất thải ra môi trường nhiều. 
• Có tính linh động cao về mặt phân bố theo không gian do ít phụ thuộc vào điều kiện tự nhiên.
• Nền công nghiệp hiện đại gắn liền với tự động hoả, ứng dụng công nghệ cao, đầy mạnh nghiên cứu và phát triển.

- Cơ cấu ngành công nghiệp là tổng thể các ngành, nhóm ngành tạo nên nền công nghiệp và mối quan hệ giữa chúng. Có nhiều cách phân loại công nghiệp, dựa vào tính chất tác động đến đối tượng lao động, cơ cấu ngành công nghiệp phân thành: công nghiệp khai thác và công nghiệp chế biến.

- Sắp xếp:

• Công nghiệp khai thác: khai thác than, khai thác dầu khí.
• Công nghiệp chế biến: điện lực; thực phẩm; sản xuất hàng tiêu dùng; điện tử, tin học.

2. CÁC NHÂN TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN SỰ PHÁT TRIỂN VÀ PHÂN BỐ NGÀNH CÔNG NGHIỆP

- Các nhân tố bên trong:

• Vị trí địa lí: lựa chọn địa điểm xây dựng, phân bố các ngành công nghiệp, mức độ thuận lợi trong tiếp cận các nhân tố bên ngoài.
• Điều kiện tự nhiên và tài nguyên thiên nhiên (khoáng sản, quỹ đất, nguồn nước,...) ảnh hưởng trực tiếp tới việc xác định cơ cấu và phân bố sản xuất công nghiệp.
• Điều kiện kinh tế - xã hội quyết định sự phát triển và phân bố sản xuất công nghiệp: Dân cư và nguồn lao động giúp cho việc đảm bảo nguồn nhân lực và thị trường tiêu thụ. Trình độ khoa học - công nghệ giúp công nghiệp phát triển nhanh và bền vững, hình thành các ngành mới và thay đổi trong phân bố. Vốn và thị trường tạo điều kiện phát triển cả về cơ cấu và phân bố. Chính sách phát triển công nghiệp ảnh hưởng tới hướng phát triển, tốc độ phát triển, các hình thức tổ chức lãnh thổ... 

- Các nhân tố bên ngoài: vốn, nhân lực, khoa học - công nghệ... từ bên ngoài ảnh hưởng lớn đến sự phát triển và phân bố công nghiệp nhất là ở giai đoạn phát triển ban đầu.