Ôn tập kiến thức lịch sử 7 KNTT bài 13: Đại Việt thời Trần (1226-1400)
Ôn tập kiến thức lịch sử 7 kết nối tri thức bài 13: Đại Việt thời Trần (1226-1400). Nội dung ôn tập bao gồm cả lí thuyết trọng tâm và bài tập ôn tập để các em nắm chắc kiến thức trong chương trình học. Hi vọng đây sẽ là tài liệu hữu ích giúp các em ôn luyện và kiểm tra. Kéo xuống để tham khảo.
[toc:ul]
1. SỰ THÀNH LẬP NHÀ TRẦN
- Từ cuối thế kỉ XII, nhà Lý ngày càng suy yếu, phải dựa vào họ Trần để đánh dẹp các thế lực chống đối. Nhờ đó, họ Trần đã từng bước thâu tóm quyền hành.
- Tháng 1 - 1226, Lý Chiêu Hoàng (vị vua cuối cùng của nhà Lý) buộc phải nhường ngôi cho chồng là Trần Cảnh, nhà Trần được thành lập.
2. TÌNH HÌNH CHÍNH TRỊ
Tình hình chính trị | Những nét chính |
Tổ chức chính quyền | - Bộ máy chính quyền từ trung ương đến địa phương được tổ chức quy củ và hoàn thiện hơn so với thời Lý. Quan lại được hưởng nhiều bổng lộc. Nhiều tôn thất họ Trần nắm giữ các vị trí trọng yếu trong triều, ở các địa phương và được phép lập thái ấp. - Củng cố chế độ quân chủ trung ương tập quyền, thi hành chính sách cai trị khoan hoà, gần gũi với dân chúng. |
Chính sách đối nội | Nhà Trần tăng cường quản lí các địa phương, nhất là các khu vực miền núi và biên viễn. |
Quân đội | Quân đội tiếp tục được hoàn thiện, bao gồm: quân triều đình, quân các lộ, phủ, quân vương hầu và dân binh các làng xã. Nhà Trần tiếp tục thi hành chính sách “ngụ binh ư nông”. |
Luật pháp | Nhà Trần ban hành bộ Quốc triều hình luật, các cơ quan pháp luật được tăng cường và hoàn thiện hơn. |
Chính sách đối ngoại | Nhà Trần thi hành chính sách ngoại giao hoà hiếu với các vương triểu phương Bắc. Chăm-pa, Chân Lạp, Ai Lao,... đều đến tiến cống, thiết lập quan hệ bang giao và buôn bán với Đại Việt. |
3. TÌNH HÌNH KINH TẾ, XÃ HỘI
a) Tình hình kinh tế
- Nông nghiệp: khai hoang, đắp đê phòng lụt, xây dựng nhiều công trình thuỷ lợi, miễn giảm tô, thuế, khuyến khích ruộng đất của tư nhân, khai khẩn đất hoang để lập điền trang,...
- Sản xuất thủ công nghiệp thời Trần rất phát triển với sản phẩm đa dạng, tỉnh xảo, thể hiện trình độ thẩm mĩ và đời sống văn hoá tinh thần phong phú của nhân dân thời Trần).
- Thương nghiệp thời Trần phát triển với nhiều thương cảng trở thành nơi thu hút thuyền buôn và thương nhân nước ngoài đến trao đổi buôn bán.
b) Tình hình xã hội
Xã hội tiếp tục có sự phân hoá:
- Tầng lớp quý tộc (vua, quan lại) có nhiều đặc quyền, nắm giữ các chức vụ chủ chốt của bộ máy chính quyền, là chủ các thái ấp, điền trang.
- Nhân dân lao động (chủ yếu là nông dân) cày cấy ruộng đất công làng xã, nhưng do chế độ tư hữu mở rộng nên ngày càng có nhiều người phải lĩnh canh ruộng đất của địa chủ.
- Kinh tế công thương khá phát triển nên số lượng thợ thủ công và thương nhân tăng nhanh.
- Tầng lớp nông nô, nô tì có số lượng khá đông đảo, chuyên cày cấy trong các điền trang hoặc phục dịch trong các gia đình quý tộc.
4. TÌNH HÌNH VĂN HÓA
a) Tư tưởng tôn giáo
Thời Trần, cá Nho giáo, Phật giáo và Đạo giáo đều được coi trọng. Nho giáo ngày càng được nâng cao vị thế với nhiều nhà nho được cử giữ các chức vụ quan trọng trong triều. Phật giáo được cả vua, quý tộc và nhân dân tôn sùng.
b) Giáo dục
Thời Trần, Quốc Tử Giám tiếp tục được mở rộng, là nơi dạy học cho các hoàng tử và con em các quý tộc, quan lại cấp cao. Nhiều trường công và trường tư xuất hiện ở nhiều nơi. Các kì thi Nho học thời Trần được tổ chức thường xuyên và quy củ hơn.
c) Khoa học, kĩ thuật
- Về sử học: Nhiều bộ sử lớn và có giá trị được biên soạn như bộ Đại Việt sử ký.
- Về quân sự, có các tác phẩm Binh thư yếu lược và Vạn Kiếp tông bí truyền thư của Trần Hưng Đạo.
- Trong y học, Tuệ Tĩnh là thầy thuốc nổi tiếng, nghiên cứu và viết sách về cây thuốc nam.
d) Văn học, nghệ thuật
- Văn học: Văn học chữ Hán và văn học chữ Nôm tiếp tục phát triển.
- Kiến trúc và điêu khắc: Nhiều công trình được xây dựng như kinh đô Thăng Long (Hà Nội), thành Tây Đô (Thanh Hoá).
- Nghệ thuật diễn xướng phát triển gồm nhiều loại hình.