Soạn SBT Ngữ văn 8 cánh diều Bài 9 Nắng mới, áo đỏ và nét cười đen nhánh
Hướng dẫn giải Bài 9 Nắng mới, áo đỏ và nét cười đen nhánh, sách bài tập Ngữ văn 8 Cánh diều tập 2. Đây là sách bài tập nằm trong bộ sách "Cánh diều" được biên soạn theo chương trình đổi mới của Bộ giáo dục. Hi vọng, với cách hướng dẫn cụ thể và giải chi tiết học sinh sẽ nắm bài học tốt hơn.
Câu 1: Nhan đề của văn bản cho biết điều gì? Lựa chọn những phương án đúng.
A. Nội dung chính của bài thơ Nắng mới
B. Những giá trị tiêu biểu của bài thơ Nắng mới
C. Một số hình ảnh nghệ thuật đặc sắc của bài thơ Nắng mới
D. Vấn đề nghị luận về bài thơ Nắng mới
Hướng dẫn trả lời:
C. Một số hình ảnh nghệ thuật đặc sắc của bài thơ Nắng mới
D. Vấn đề nghị luận về bài thơ Nắng mới
Câu 2: Trong phần (1), tác giả đã giới thiệu bài thơ Nắng mới bằng cách nào?
A. Từ mạch cảm xúc đến thời gian nghệ thuật
B. Từ chủ đề đến cấu tứ, giọng điệu của bài thơ
C. Từ đặc điểm của nhà thơ đến hình ảnh điển hình trong bài thơ
D. Từ thực tiễn chung của mọi người kết nối đến cái riêng của một người
Hướng dẫn trả lời:
B. Từ chủ đề đến cấu tứ, giọng điệu của bài thơ
Câu 3: (Câu hỏi 2, SGK) Hệ thống luận điểm của bài viết được triển khai như thế nào (chú ý tới nhan đề, bố cục bài viết, lí lẽ, bằng chứng được sử dụng cho từng luận điểm)?
Hướng dẫn trả lời:
Nhan đề bao quát nội dung toàn bài.
Bố cục bài viết:
Phần 1: Vẻ đẹp và sức gợi của các hình ảnh “nắng mới”, “áo đỏ” trong mạch chảy của nỗi niềm nhớ mẹ.
Phần 2: Vẻ đẹp và sức gợi của hình ảnh “nét cười đen nhánh” làm sắc nét thêm hình ảnh mẹ - tâm điểm của nỗi nhớ.
Phần 3: Liên hệ, kết nối với chủ đề của bài thơ (nỗi niềm thương nhớ mẹ).
Luận điểm | Lí lẽ | Bằng chứng |
Nắng mới đã hội tụ được những vẻ đẹp nơi tâm hồn thơ Lưu Trọng Lư: thành thực phiêu lưu trong cõi mộng, cứ để lòng mình tràn lan trên mặt giấy. | Nắng mới đã rọi vào cái tình cảm muôn thuở mà bao giờ cũng mới mẻ. | - Mô típ bài thơ. - Chủ thể trong bài thơ. |
Hai chữ "nắng mới" vừa ghi nhận một thời điểm đặc biệt trên dòng chảy thời gian vừa diễn tả không gian. | Thời điểm ấy.....mung lung đến thế. | Phân tích khổ thơ hai khổ thơ: "Mỗi lần nắng mới hắt bên song... những ngày không."; "Tôi nhớ mẹ tôi...trước giậu phơi." |
Mẹ là tâm điểm của nỗi nhớ về tuổi thơ trong nắng mới, là nét son trong "những ngày không" đi suốt cuộc đời với nhà thơ. | Dáng vào ra của mẹ...đa cảm. | - Phân tích khổ thơ "Hình dáng mẹ...giậu thưa. - So sánh với bài thơ của Hoàng Cầm. |
Câu 4: Phần (3) được tác giả lập luận theo cách nào?
A. Diễn dịch
B. Quy nạp
C. Song song
D. Phối hợp
Hướng dẫn trả lời:
D. Phối hợp
Câu 5: (Câu hỏi 3, SGK) Những nhận xét sau đây nói về cách thức thể hiện của văn bản Nắng mới, áo đỏ và nét cười đen nhánh (Về bài thơ “Nắng mới" của Lưu Trọng Lư là đúng hay sai? Vì sao?
a) Bố cục văn bản mạch lạc, lô gích, giúp người đọc tiện theo dõi
b) Bằng chứng được trích dẫn đầy đủ, phân tích toàn diện cả về nội dung (ngữ nghĩa, thông điệp) và cách thức thể hiện (hình ảnh, từ ngữ, giọng điệu)
c) Có so sánh, liên hệ, mở rộng với tác giả khác viết về cùng đề tài để nhấn mạnh giá trị của tác phẩm
d) Sử dụng đa dạng các phép tu từ tạo nên cách diễn đạt độc đáo, giàu tính biểu cảm cho văn bản
Hướng dẫn trả lời:
a. Đúng. Bài chia làm các luận điểm cụ thể, lí lẽ, dẫn chứng đầy đủ giúp người đọc dễ dàng theo dõi.
b. Đúng. Ở mỗi luận điểm, tác giả đều trích dẫn các câu thơ cụ thể và phân tích cúng nhằm làm sáng tỏ luận điểm. Trong mỗi bài luận điểm đều để ý phân tích các chi tiết, hình ảnh, giọng điệu của bài thơ.
c. Đúng. Có so sánh với thơ của Hoàng Cẩm.
d. Sai. Bài phân tích ít sử dụng các biện pháp tu từ.
Câu 6: Phần cuối của văn bản có câu: “Chính vì thế, Nắng mới gợi niềm đồng vọng sâu xa ở nhiều tâm hồn bạn đọc.”. Theo em hiểu, “niềm đồng vọng sâu xa” mà tác giả nói đến ở đây là gì?
Hướng dẫn trả lời:
Cụm từ “niềm đồng vọng sâu xa” chính là khả năng khơi gợi sự đồng cảm trong tâm hồn bạn đọc, ở đây là nỗi niềm thương nhớ mẹ. Bài thơ Nắng mới gợi sự đồng cảm trong tâm hồn bạn đọc vì tình mẫu tử là tình cảm sâu sắc, đẹp đẽ, lắng đọng; hình ảnh mẹ luôn là hình ảnh gợi nhiều thương nhớ trong kí ức của những người con.
Câu 7: Hãy nêu đoạn văn mà em thích nhất trong bài và trình bày lí do yêu thích.
Hướng dẫn trả lời:
- Nêu Đoạn văn thích nhất là đoạn đầu: “Đối với mỗi con người [...] trên mặt giấy.”.
- Đưa lí lẽ, bằng chứng: Chủ đề của bài thơ luôn là điều được bạn đọc quan tâm, bởi chủ đề chỉ phối đến mạch cảm xúc của tác giả, làm lan tỏa mạch cảm xúc đó đến người đọc. Tác giả đã giới thiệu bài thơ bằng cách đi từ chủ đề để khơi gợi những giá trị đặc sắc tiếp theo như cấu tứ, giọng điệu bài thơ.
- Khẳng định ý kiến: Đoạn văn thể hiện cách cảm nhận gần gũi mà sâu sắc của người viết về tác giả Lưu Trọng Lư và bài thơ Nắng mới.