Giải chân trời sáng tạo khoa học tự nhiên 6 bài 36: Tác dụng của lực

[toc:ul]

1. Sự thay đổi tốc độ và thay đổi hướng chuyển động

• Quan sát hình 36.1, 36.2 và cho biết hướng chuyển động, tốc độ chuyển động của quả bóng thay đổi như thế nào. Nguyên nhân của sự thay đổi đó là gì?

• Lấy ví dụ minh họa cho sự biến đổi chuyển động của vật dưới tác dụng của lực

Trả lời:

• Hình 36.1, quả bóng đang chuyển động theo hướng này bỗng cầu thủ đánh đầu khiến nó chuyển động theo hướng khác. Tốc độ chuyển động của quả bóng thay đổi 

Hình 36.2 Quả bóng đang đứng yên thì cầu thủ sút khiến cho nó bắt đầu chuyển động, tốc độ chuyển động bắt đầu nhanh lên

Nguyên nhân của sự thay đổi đó là do quả bóng đã chịu tác động của một lực từ các cầu thủ

• Ví dụ biến đổi chuyển động của vật dưới tác động của lực: Quả cầu lông đang bay, ta dùng vợt đánh cầu lông thì quả cầu lông bị biến đổi chuyển động

2. Sự biến dạng của vật 

• Ngoài tác dụng gây ra sự thay đổi đột ngột và thay đổi hướng chuyển động của vật, lực còn có thể gây ra tác dụng nào khác ở vật chịu tác dụng lực? 
• Lấy ví dụ về lực tác dụng lên vật làm vật bị biến dạng
• Mô tả tác dụng của lực xuất hiện trong các hình 36.4, 36.5 và 36.6

Trả lời:

• Ngoài gây ra sự thay đổi tốc độ và hướng chuyển động, lực còn có thể gây ra tác dụng khiến vật chịu lực bị biến dạng
• Ví dụ: lấy tay ấn mạnh vào quả bóng cao su thì nó bị biến dạng, kéo dãn lò xò khiến nó bị biến dạng,...
• Hình 36.4: gió đã tác dụng một lực khiến cho cánh buồn bị biến dạng (căng gió) và khiến cho thuyền chuyển động nhanh hơn

Hình 36.5: không khí, lực của gió,... đã tác dụng một lực khiến cho dù bị biến dạng (căng dù) và khiến cho người và dù rơi với tốc độ chậm hơn

Hình 36.6: tay cầu thủ đã tác dụng một lực vào quả bóng khiến cho quả bóng bị biến dạng và ngừng chuyển động

BÀI TẬP

1. Lấy ba ví dụ về lực tác dụng lên một vật làm thay đổi tốc độ chuyển động, thay đổi hướng chuyển động hoặc làm vật bị biến dạng.

2. Khi quả bóng đập vào một bức tường, lực do tường tác dụng lên bóng

A. chỉ làm biến đổi chuyển động của quả bóng.

B. chỉ làm biến dạng quả bóng.

C. vừa làm biến đổi chuyển động vừa làm biến dạng quả bóng.

D. không làm biến đổi chuyển động và không làm biến đạng quả bóng.

3. Khi hai viên bi sắt va chạm, lực do viên bi 1 tác dụng lên viên bi 2

A. chỉ làm biến đối chuyển động của viên bi 2.

B.. chỉ làm biến dạng viên bi 2.

C. vừa làm biến đổi chuyển động vừa làm biến dạng viên bi 2.

D. không làm biến đổi chuyến động và không làm biến đạng viên bi 2.

4. Cho các từ: chuyển động, thay đổi, nhanh hơn, chậm lại, dừng lại, biển dạng. đứng yên.

Hãy chọn từ thích hợp điền vào chỗ trồng:

a) Khi câu thủ đá vào quả bóng đang nằm yên thì chân cầu thủ đã tác dụng lực lên quả bóng khiến cho quả bóng đang (1) ... bắt đầu (2)...

b) Khi thủ môn dùng tay bắt quả bóng đang bay vào khung thành thì tay thủ môn đã tác dụng một lực lên quả bóng khiến cho quá bóng đang (3)... bị (4)....

c) Khi quả bóng bay ngang trước khung thành, cầu thủ nhảy lên dùng đầu đập bóng vào khung thành tức là cầu thủ đã dùng đầu tác dụng một lực lên quả bóng khiến cho quả bóng (5)... hướng chuyển động.

d) Không khí tác dụng lực lên cái dù làm cho vận động viên nhảy dù chuyển động (6)...

e) Dùng tay đè lên tấm nệm cao su làm cho tấm nệm bị (7)...

Trả lời:

1. Ví dụ

• Lực tác dụng lên một vật làm thay đổi tốc độ chuyển động: đang chạy xe đạp, bóp phanh xe khiến xe dừng lại
• Lực tác dụng lên một vật làm thay đổi hướng chuyển động: ném quả bóng cao su vào tường, quả bóng chạm tường bị bật lại ra ngoài 
• Lực tác dụng lên một vật làm thay đổi làm vật bị biến dạng: tay kéo hai đầu lò xo làm lò xo bị biến dạng

2. Chọn đáp án C

3. Chọn đáp án A

4. a, (1). đứng yên   (2). chuyển động

b, (3). chuyển động  (4). dừng lại

c, (5). thay đổi

d, (6). chậm lại

e, (7) biến dạng