Giải chi tiết Công dân 9 CTST bài 2 Khoan dung

MỞ ĐẦU

Em hãy suy nghĩ về ý nghĩa của thông điệp sau: “Tha thứ sớm thì vui vẻ sớm”

Bài làm chi tiết:

Thông điệp "Tha thứ sớm thì vui vẻ sớm" mang ý nghĩa rất sâu sắc và tích cực. Nó nhấn mạnh vào tầm quan trọng của việc tha thứ và giải phóng bản thân khỏi gánh nặng của sự oán hận và tức giận. Khi ta tha thứ, ta giải thoát bản thân khỏi những cảm xúc tiêu cực như tức giận, ganh ghét và đau khổ. Thay vào đó, ta tạo ra một không gian trong sạch trong lòng mình, cho phép niềm vui và hạnh phúc tràn ngập.

KHÁM PHÁ

1. Em hãy đọc các thông tin sau và trả lời câu hỏi

- Những việc làm của nhân dân, chính sách của Đảng và Nhà nước ta trong các thông tin trên thể hiện truyền thống nào của dân tộc Việt Nam? Những việc làm đó có kết quả, ý nghĩa như thế nào?

- Theo em, thế nào là khoan dung? Khoan dung có biểu hiện và ý nghĩa như thế nào?

Bài làm chi tiết:

- Các hành động của nhân dân, chính sách của Đảng và Nhà nước trong các thông tin trên là minh chứng cho truyền thống nhân ái và lòng rộng lượng của dân tộc Việt Nam.

- Các hành động này mang lại những kết quả và ý nghĩa rất quan trọng:

+ Chuyển đổi những người từng phạm tội thành thành viên có ích cho xã hội, với ý thức tuân thủ pháp luật và sự chấp hành quy tắc, từ đó ngăn ngừa việc phạm tội mới.

+ Phản ánh truyền thống nhân ái và lòng bao dung của dân tộc Việt Nam.

+ Thể hiện chính sách nhân đạo của Đảng và Nhà nước.

- Khái niệm "khoan dung" bao gồm việc rộng lượng tha thứ, biểu hiện qua:

+ Sẵn lòng tha thứ cho bản thân và cho người khác khi họ thể hiện sự hối hận và chủ động sửa chữa lỗi lầm.

+ Lắng nghe và tôn trọng sự đa dạng của mọi người, không giữ lại định kiến hoặc hẹp hòi.

- Ý nghĩa của việc thực hành khoan dung:

+ Nhận được tình yêu thương và lòng tin từ mọi người, cũng như thu hút được nhiều bạn bè.

+ Cho phép người được tha thứ có cơ hội hồi phục và phát triển, vượt qua những hạn chế và lỗi lầm của mình.

+ Tạo ra một môi trường sống và mối quan hệ tích cực, thân thiện và hòa bình hơn giữa mọi người.

2. Em hãy quan sát hình ảnh, đọc các trường hợp sau và thực hiện yêu cầu

Trường hợp 1:

Trên đường đi học về, khi đến ngã tư, bạn N dùng xe đúng ngay vạch chờ đèn đỏ. Bất chợt từ phía sau, một chiếc xe máy va vào xe đạp của bạn N. Ngay lúc đó, bạn N liền nghe có tiếng “Xin lỗi cháu!” cất lên. Bạn N quay lại thì nhìn thấy vẻ mặt đầy lo lắng của bác gái lỡ va phải xe mình. Thấy vậy, bạn N nhẹ nhàng đáp lại: “Xe của cháu không sao. Bác cứ đi nhé!”

Trường hợp 2: 

Thời tiết nắng nóng, vì ngại ra đường nên bạn A đã đặt mua nước giải khát qua hình thức trực tuyến. Tuy nhiên, vì cửa hàng quá đông khách nên người giao hàng đã giao cho bạn A chậm hơn 20 phút so với dự kiến. Khi ấy, chú giao hàng với gương mặt đẫm mồ hôi, không ngừng xin lỗi cũng như giải thích lí do với bạn A. Thế nhưng, bạn ấy vẫn cảm thấy rất khó chịu vì phải chờ đợi lâu. Trong tâm trạng đầy bực dọc, bạn A liền đánh giá một sao lên hệ thống, kèm theo những lời nhận xét tiêu cực dành cho chú giao hàng.”

- Em hãy nhận xét về suy nghĩ, việc làm của nhân vật trong các hình ảnh, trường hợp trên

- Em hãy chia sẻ về những việc làm thể hiện sự khoan dung, thiếu khoan dung mà em biết và rút ra bài học cho bản thân

Bài làm chi tiết:

* Suy nghĩ, việc làm của các nhân vật trong các hình ảnh, trường hợp trên:

- Hình ảnh 1: sự ân hận và dằn vặt của bạn nữ, cho thấy rằng bạn nữ đã biết lỗi sai của mình và sẽ không lặp lại nữa

- Hình ảnh 2: sự ích kỷ, thiếu khoan dung của bạn nam khi không cho bạn P chơi bóng chung chỉ vì bạn P đã phạm lỗi lần trước khiến đội phải thua

- Trường hợp 1: việc làm của bạn N là đúng đắn khi đã khoan dung, biết tha thứ cho lỗi sai của bác gái khi lỡ va vào xe đạp của bạn 

- Trường hợp 2: bạn A hẹp hòi, ích kỉ khi không biết cảm thông cho người giao hàng

* Những việc làm thể hiện:

- Sự khoan dung: Tha thứ và chấp nhận lời xin lỗi từ người khác,...

- Thiếu khoan dung: từ chối, không sẵn lòng tha thứ cho người khác,...

* Bài học cho bản thân:

- Hãy luôn giữ mở lòng và sẵn lòng chấp nhận sự đa dạng của thế giới xung quanh. Điều này sẽ giúp ta hiểu và tôn trọng người khác hơn.

- Tha thứ là một cách giải phóng bản thân và xây dựng mối quan hệ tích cực với người khác. Hãy học cách tha thứ và giải phóng bản thân khỏi gánh nặng của tức giận và oán hận.

- Tránh những định kiến và tư duy hẹp hòi. Hãy mở lòng để tiếp nhận và học hỏi từ những ý kiến và quan điểm khác nhau.

LUYỆN TẬP

Câu 1: Em hãy chỉ ra trong các câu tục ngữ, thành ngữ dưới đây, câu nào thể hiện sự khoan dung, câu nào không thể hiện sự khoan dung. Giải thích vì sao.

- Chín bỏ làm mười

- Ân đền oán trả

- Ăn miếng trả miếng

- Đánh kẻ chạy đi, không ai đánh người chạy lại

Bài làm chi tiết:

- "Chín bỏ làm mười" - Câu này thể hiện sự khoan dung. Sự khoan dung được thể hiện qua việc không giữ lại sự oán hận và không đánh giá người khác dựa trên lỗi lầm của họ.

- "Ân đền oán trả" - Câu này không thể hiện sự khoan dung. Nó ám chỉ việc trả đũa, trả thù cho những tổn thương hoặc tổn hại mà ta đã phải chịu đựng từ người khác. Câu này thể hiện một tư duy trả đũa và không tha thứ.

- "Ăn miếng trả miếng" - Câu này cũng không thể hiện sự khoan dung. Nó ám chỉ việc đáp trả lại cùng mức độ hoặc cùng loại hành động mà ta đã nhận được từ người khác. Câu này thể hiện một quan điểm trả đũa và không tôn trọng sự tha thứ.

- "Đánh kẻ chạy đi, không ai đánh người chạy lại" - Câu này thể hiện sự khoan dung, chấp nhận lời xin lỗi của người khác, tha thứ cho họ khi họ biết sửa chữa sai lầm của mình.

Câu 2: Em hãy đọc câu nói sau và xây dựng bài thuyết trình về giá trị của lòng khoan dung.

“Sự tha thứ không thể làm thay đổi quá khứ, nhưng nó có thể mở rộng tương lai”

Bài làm chi tiết:

Xin chào các mình rất vinh dự được đứng trước mọi người để thảo luận về một chủ đề quan trọng và cần thiết: giá trị của lòng khoan dung. Ngày nay, khi thế giới đầy rẫy với những xung đột và mâu thuẫn, lòng khoan dung trở thành một nguồn sáng lấp lánh, mở ra những cánh cửa cho hòa bình và hòa thuận. 

Người ta thường nói rằng, "Sự tha thứ không thể làm thay đổi quá khứ, nhưng nó có thể mở rộng tương lai." Điều này là hoàn toàn đúng. Khi ta tha thứ, ta không phải làm thay đổi những gì đã xảy ra, nhưng ta đang tạo điều kiện cho một tương lai tươi sáng hơn. Tha thứ giúp chúng ta giải phóng bản thân khỏi gánh nặng của sự oán hận và tức giận, mở ra không gian cho sự hòa bình và hạnh phúc. Lòng khoan dung không chỉ tạo ra những ảnh hưởng tích cực cho xã hội mà còn mang lại lợi ích lớn cho bản thân chúng ta. Khi ta tha thứ, ta giải thoát bản thân khỏi cảm giác uất ức và khắc phục được những tổn thương tinh thần. Hơn nữa, lòng khoan dung giúp chúng ta xây dựng mối quan hệ tốt đẹp, mở lòng và tôn trọng sự khác biệt của người khác. Ở một góc nhìn lớn hơn, lòng khoan dung cũng đóng vai trò quan trọng trong việc xây dựng một xã hội hòa bình và phồn thịnh. Khi mọi người có khả năng tha thứ và chấp nhận sự khác biệt, chúng ta tạo ra một môi trường sống tích cực, nơi mà mọi người cùng nhau hợp tác và phát triển.

Trong tình hình thế giới ngày nay, lòng khoan dung không chỉ là một phẩm chất cá nhân mà còn là một nguyên tắc cần thiết cho sự sống. Hãy cùng nhau lan tỏa tinh thần của lòng khoan dung, để tạo ra một tương lai tươi sáng và hòa bình hơn cho chúng ta và thế hệ tương lai.

Cảm ơn các bạn đã lắng nghe!

Câu 3: Em hãy đọc các tình huống dưới đây và nhận xét hành vi, việc làm của các nhân vật để tư vấn cách ứng xử phù hợp

Tình huống 1:

Bạn N rất thông minh, học giỏi, tuy nhiên bạn ấy lại ít khi lắng nghe và hay chê bai người khác. Khi làm việc nhóm, bạn N thường chỉ trích những điều thiếu sót của các thành viên khác. Các bạn trong lớp đều không muốn chơi cùng bạn N nữa.”

Tình huống 2:

Sau buổi tiệc sinh nhật bạn thân, bạn V không về nhà ngay mà lại đi chơi riêng với bạn bè, không báo cho bố mẹ biết. Sau đó, bạn V đã bị tai nạn giao thông, phải nằm viện. Khi tỉnh lại, bạn V đã khóc rất nhiều, xin lỗi vì làm cho bố mẹ phải lo lắng, tốn kém thời gian, tiền bạc để chăm sóc cho mình trong bệnh viện. Bạn ấy luôn cảm thấy rất hối hận vì lỗi lầm của mình.”

Giải chi tiết:

- Trong tình huống 1, việc làm của bạn N là chưa đúng vì bạn thường chỉ trích những điều thiếu sót của các thành viên khác khi làm việc nhóm, bạn N nên lắng nghe và biết khoan dung, thông cảm cho các bạn, có thể góp ý một cách chân thành chứ không nên chỉ trích

- Trong tình huống 2, tuy bạn V đã có hành động sai nhưng bạn đã biết hối lỗi nên bạn xứng đáng nhận được sự khoan dung, tha thứ của bố mẹ

Câu 4: Em hãy đọc tình huống dưới đây và rút ra bài học cho bản thân để rèn luyện đức tính khoan dung

“Bạn Q là lớp trưởng lớp 9A, luôn được mọi người quý mến. Mỗi khi có thành viên trong lớp vi phạm nội quy, bạn Q thường tìm gặp riêng để hỏi thăm, tìm hiểu nguyên nhân, cùng nhau đưa ra giải pháp giúp bạn cải thiện, khắc phục sai lầm. Bạn Q luôn biết lắng nghe, không phán xét mà đặt mình vào vị trí của người khác để đồng cảm.”

Giải chi tiết:

Từ tình huống trên, em rút ra được bài học cho bản thân để rèn luyện đức tính khoan dung là: nên học cách lắng nghe, khong phán xét mà thay vào đó đặt mình vào vị trí của người khác để thấu hiểu, đồng cảm với họ

VẬN DỤNG

Câu 1: Em hãy chọn một thông điệp về sự khoan dung mà em yêu thích. Sau đó, thiết kế, trang trí thông điệp đó tại góc bàn học, làm hình nền của máy tính, điện thoại (nếu có) như một sự nhắc nhở em về lòng khoan dung.

Giải chi tiết:

Thông điệp về sự khoan dung mà em yêu thích: Người đầu tiên biết nói lời xin lỗi là người dũng cảm nhất. Người đầu tiên biết cách tha thứ là người mạnh mẽ nhất. Và người đầu tiên biết cách quên đi quá khứ đau buồn là người hạnh phúc nhất.

Câu 2: Em hãy viết ra những điều thể hiện sự khoan dung hoặc chưa khoan dung đối với bản thân, người thân, bạn bè; xác định nguyên nhân vì sao chưa thể hiện sự khoan dung. Từ đó, đề xuất hướng giải quyết và chia sẻ kết quả thực hiện trước lớp.

Giải chi tiết:

- Điều thể hiện sự khoan dung của em là: tha thứ cho những lỗi nhỏ của bạn bè, người thân

- Điều thể hiện sự chưa khoan dung của em là: quá khắt khe với bản thân mình

- Nguyên nhân: mong muốn hoàn hảo nhất có thể

- Hướng giải quyết: chấp nhận cải thiện các điểm yếu của mình, học cách khoan dung với chính mình