Giải chi tiết HĐTN 12 CTST bản 1 chủ đề 4: Xây dựng giá trị gia đình

Nhiệm vụ 1: Tìm hiểu ảnh hưởng của giá trị gia đình đối với cá nhân và xã hội

1. Xác định các giá trị mà mỗi gia đình thường mong muốn xây dựng.

Bài làm:

• Đề cao giá trị yêu thương.
• Bình đẳng trong nghĩa vụ gia đình.
• Đề cao tính trách nhiệm.
• Đề cao tính kỷ luận
• Đề cao tinh thần tự giác

2. Chỉ ra những ảnh hưởng của giá trị gia đình đối với cá nhân, xã hội.

Bài làm:

Phát triển cá nhân: Gia đình đóng vai trò quan trọng trong việc phát triển cá nhân của mỗi thành viên. Gia đình cung cấp môi trường an toàn và ổn định để trẻ em và người lớn có thể học hỏi, phát triển kỹ năng xã hội, tự tin và khám phá khả năng bản thân. Giá trị gia đình như tình yêu, sự chăm sóc và sự hỗ trợ tạo điều kiện thuận lợi cho sự phát triển toàn diện của cá nhân.

Hình thành giá trị và đạo đức: Gia đình là nơi mà con người hình thành giá trị và đạo đức của mình. Qua việc quan sát, học hỏi và tương tác với các thành viên khác trong gia đình, cá nhân học được những nguyên tắc, quy tắc và giá trị cốt lõi. Gia đình thường truyền đạt các giá trị như tôn trọng, trung thực, lòng tự trọng và tình yêu thương, tạo nên nền tảng đạo đức cho cá nhân trong xã hội.

Hỗ trợ tâm lý và cảm xúc: Gia đình cung cấp sự hỗ trợ tâm lý và cảm xúc cho các thành viên. Trong gia đình, mọi người có thể chia sẻ niềm vui, nỗi buồn, lo lắng và mọi cảm xúc khác một cách tự nhiên và chân thành. Sự hỗ trợ và sự hiểu biết từ gia đình giúp giảm stress, tăng cường sức khỏe tâm lý và giúp mỗi thành viên cảm thấy an toàn và yên tâm.

Xây dựng mối quan hệ xã hội: Gia đình có vai trò quan trọng trong việc xây dựng mối quan hệ xã hội của cá nhân. Giá trị gia đình như lòng tin, sự tôn trọng và sự quan tâm mang đến một cơ sở vững chắc cho việc xây dựng và duy trì mối quan hệ tốt đẹp với bạn bè, người thân và cộng đồng xung quanh. Gia đình là nơi con người học được kỹ năng giao tiếp, cùng nhau làm việc nhóm và đối nhân xử thế, tạo thuận lợi cho việc tương tác trong xã hội.

Ổn định xã hội: Gia đình ổn định có ảnh hưởng tích cực đến xã hội. Những gia đình có giá trị gia đình mạnh mẽ thường tạo ra một môi trường ổn định, lành mạnh và hạnh phúc. Những gia đình này đóng góp vào sự ổn định xã hội bằng cách nuôi dưỡng con cái trở thành công dân có ích, tạo ra một xã hội với mối quan hệ tốt đẹp và tình yêu thương.

Nhiệm vụ 2: Thực hiện vai trò, trách nhiệm của bản thân trong việc tổ chức cuộc sống gia đình

1. Thảo luận về những việc cần làm để tổ chức cuộc sống gia đình

Bài làm:

- Sắp xếp các hoạt động sinh hoạt gia đình trong một ngày.

- Sắp xếp các hoạt động sinh hoạt gia đình trong ngày nghỉ, ngày lễ.

- Xác định trách nhiệm của từng thành viên trong các công việc gia đình.

- Thực hiện những việc làm gắn kết các thành viên trong gia đình.

- Xây dựng và duy trì các truyền thống gia đình như ăn tối chung vào cuối tuần, du lịch hàng năm, hoặc buổi tụ tập gia đình định kỳ, giúp tăng cường gắn kết và tình đoàn kết trong gia đình.

- Học cách giải quyết xung đột một cách xây dựng và hòa bình, thay vì để cho mâu thuẫn leo thang và gây ảnh hưởng tiêu cực đến mối quan hệ.

2. Trao đổi những việc làm thể hiện vai trò, trách nhiệm của em trong việc tổ chức cuộc sống gia đình.

Bài làm:

Tham gia vào các hoạt động gia đình như nấu nướng, dọn dẹp nhà cửa, chăm sóc anh chị em nhỏ và các nhiệm vụ hàng ngày khác.

Đóng góp vào môi trường gia đình bằng cách tôn trọng và hỗ trợ các thành viên khác, thể hiện lòng biết ơn và sẵn lòng chia sẻ.

Đảm bảo việc học và phát triển bản thân.Tôn trọng và giữ gìn giá trị gia đình bằng cách tuân thủ các quy tắc gia đình, tôn trọng quyền riêng tư và ý kiến của các thành viên khác, và thể hiện lòng biết ơn và tình yêu thương đối với gia đình.

3. Thể hiện vai trò, trách nhiệm của em trong việc tổ chức cuộc sống gia đình ở mỗi tình huống sau.

Tình huống 1

Thời gian gần đây, em trai S thường đi học hoặc đi chơi thể thao về muộn nên không ăn cơm cùng gia đình. Ngày nghỉ cuối tuần thì thức rất khuya và ngủ dậy muộn. Bố mẹ khá lo lắng về cách sinh hoạt của em trai S. Nếu là S, em sẽ khuyên em trai làm gì?

Tình huống 2

Dịp nghỉ lễ 4 ngày sắp tới, gia đình T dự định tổ chức đi du lịch. Vì gia đình có nhiều độ tuổi khác nhau nên những mong muốn, sở thích của mọi người cũng không giống nhau. Bố giao nhiệm vụ cho T tham khảo ý kiến, nhu cầu của các thành viên trong gia đình để lên kế hoạch cho chuyến du lịch. Nếu là T, em sẽ làm gì để hoàn thành nhiệm vụ bố giao?

Tình huống 3

Bố mẹ giao cho hai chị em B nấu cơm, chăm sóc vật nuôi, cây trồng khi bố mẹ vắng nhà. Nhưng B giao việc nào thì em trai cũng không làm. Nếu là B, em sẽ làm gì để em trai thực hiện việc được giao?

Bài làm:

Tình huống 1: Nếu là em, em sẽ tìm thời điểm thích hợp để trò chuyện cởi mở với em trai về thói quen sinh hoạt hiện tại. Nên thể hiện sự quan tâm và thấu hiểu những lo lắng của bố mẹ.

Giải thích cho em trai hiểu những tác hại của việc đi học hoặc đi chơi thể thao về muộn, thức khuya và ngủ dậy muộn đối với sức khỏe, học tập và sinh hoạt chung của gia đình. Cùng em trai thảo luận và đề xuất những giải pháp thay thế cho thói quen hiện tại. Ví dụ: lên kế hoạch thời gian hợp lý, sắp xếp học tập và vui chơi khoa học, tìm kiếm các hoạt động thể thao phù hợp.

Bản thân em cũng cần thể hiện thói quen sinh hoạt lành mạnh để làm gương cho em trai.

Tình huống 2: Nếu là T, em sẽ tham khảo ý kiến, nhu cầu của từng thành viên trong gia đình về địa điểm du lịch, phương tiện di chuyển, chỗ ở, hoạt động vui chơi giải trí, v.v. Dựa trên thông tin thu thập được, em sẽ lập kế hoạch chi tiết cho chuyến du lịch, bao gồm lịch trình di chuyển, chỗ ở, hoạt động vui chơi giải trí, ngân sách, v.v.

Chia sẻ kế hoạch với các thành viên trong gia đình và cùng thảo luận để thống nhất các ý kiến khác nhau. Sau khi đã có kế hoạch cụ thể, em hãy tham gia vào việc chuẩn bị cho chuyến du lịch, ví dụ như đặt vé máy bay/tàu xe, đặt phòng khách sạn, chuẩn bị đồ đạc, v.v.

Tình huống 3: Nếu là B, em sẽ giải thích cho em trai hiểu tầm quan trọng của việc chia sẻ công việc nhà và chăm sóc gia đình. Nhấn mạnh rằng đây là trách nhiệm chung của mọi thành viên trong gia đình. Sau đó em sẽ cùng em trai thảo luận và đề xuất cách phân chia công việc hợp lý dựa trên sở thích và khả năng của mỗi người.

Bản thân em cũng cần thể hiện sự gương mẫu trong việc hoàn thành công việc được giao và sẵn sàng giúp đỡ em trai khi cần thiết. Khen ngợi và động viên em trai khi em hoàn thành tốt công việc được giao. Điều này sẽ giúp em trai cảm thấy được ghi nhận và có thêm động lực để tiếp tục chia sẻ trách nhiệm với gia đình.

4. Chỉ ra những thuận lợi, khó khăn khi em thực hiện vai trò, trách nhiệm của bản thân trong việc tổ chức cuộc sống gia đình.

Bài làm:

Thuận lợi khi thực hiện vai trò trong tổ chức cuộc sống gia đình:

• Gắn kết gia đình.
• Phát triển trách nhiệm và tự tin.
• Xây dựng kỹ năng quản lý.
• Môi trường học hỏi.

Khó khăn khi thực hiện vai trò trong tổ chức cuộc sống gia đình:

• Xung đột ý kiến.
• Áp lực thời gian và công việc.
• Sự đồng thuận khó đạt được.
• Quản lý mâu thuẫn hiệu quả.

Nhiệm vụ 3: Thể hiện sự chăm sóc chu đáo các thành viên trong gia đình

1. Trao đổi những việc làm thể hiện sự chăm sóc chu đáo các thành viên trong gia đình.

Bài làm:

- Lắng nghe và quan sát để nhận ra những mong muốn của người thân.

- Tự giác, vui vẻ quan tâm, thực hiện những mong muốn của người thân.

- Tham gia vào việc chia sẻ công việc gia đình, từ việc nấu ăn đến việc dọn dẹp nhà cửa.

- Tổ chức các hoạt động gia đình như đi chơi, xem phim, hoặc dành thời gian cho các hoạt động ngoại khóa.

- Chăm sóc và quan tâm đến sức khỏe và tinh thần của các thành viên trong gia đình bằng cách hỏi thăm và động viên khi cần thiết.

- Hiểu và tôn trọng ý kiến, mong muốn của mỗi thành viên, và cố gắng hòa nhập để tạo ra một môi trường gia đình ấm áp và hạnh phúc.

2. Thể hiện những việc làm để chăm sóc chu đáo các thành viên trong gia đình ở mỗi tình huống sau.

Tình huống 1: Ông bà H sống ở quê. Gần đây ông bị ốm, bố mẹ H phải thay nhau về quê để cùng bà chăm sóc ông, Nếu là H, em sẽ đề xuất ý kiến gì để chăm sóc ông bà?

Tình huống 2: Q đang học bài, bất chợt nhìn sang phía em trai thấy em đang ngồi vò đầu bứt tai có vẻ khó chịu. Nếu là Q, em sẽ thể hiện sự quan tâm như thế nào tới em trai?

Bài làm:

Thể hiện sự quan tâm và chăm sóc chu đáo các thành viên trong gia đình:

Tình huống 1:

Theo em, em nên thường xuyên gọi điện thoại hoặc nhắn tin hỏi thăm sức khỏe của ông bà. Quan tâm đến tình hình ăn uống, ngủ nghỉ và tinh thần của ông bà. Nếu có điều kiện, em nên dành thời gian về quê thăm ông bà và trực tiếp chăm sóc ông. Trao đổi với bố mẹ về tình hình sức khỏe của ông bà để cùng đưa ra phương án chăm sóc phù hợp. Cần kiên nhẫn và thấu hiểu những khó khăn mà ông bà đang gặp phải. Nên tham khảo ý kiến của bác sĩ về chế độ dinh dưỡng và sinh hoạt phù hợp với tình trạng sức khỏe của ông bà.

Tình huống 2:

Em nên hỏi em trai xem em đang gặp khó khăn gì và cần giúp đỡ gì. Lắng nghe cẩn thận và thể hiện sự quan tâm đến vấn đề của em. Nếu em trai gặp khó khăn trong học tập, em có thể cùng em ôn lại bài hoặc giải thích những chỗ em chưa hiểu. Nếu em trai gặp vấn đề cá nhân, em có thể lắng nghe em chia sẻ và đưa ra lời khuyên phù hợp. Dù em trai có gặp khó khăn gì, em cũng nên động viên và khích lệ em để em có thêm động lực để vượt qua. Sau khi học tập hoặc giải quyết xong vấn đề, em có thể cùng em trai vui chơi giải trí để thư giãn tinh thần.

3. Chia sẻ những khó khăn và cách em vượt qua khó khăn trong việc chăm sóc chu đáo các thành viên trong gia đình.

Bài làm:

Khó khăn: Thời gian hạn chế, công việc cá nhân nhiều, cảm xúc và ý kiến khác nhau trong gia đình.

Cách vượt qua:

1. Xác định ưu tiên: Ưu tiên các nhiệm vụ quan trọng và ảnh hưởng lớn nhất đến gia đình.
2. Phân chia công việc: Phân công và hỗ trợ các thành viên trong gia đình thực hiện công việc.
3. Tạo thói quen: Xây dựng thói quen hợp tác và chia sẻ trách nhiệm trong việc chăm sóc gia đình hàng ngày.
4. Giao tiếp hiệu quả: Thường xuyên trò chuyện và lắng nghe ý kiến của các thành viên trong gia đình để giải quyết mọi vấn đề.

Nhiệm vụ 4: Chủ động tham gia giải quyết những vấn đề nảy sinh trong gia đình

1. Thảo luận về cách chủ động tham gia giải quyết những vấn đề nảy sinh trong gia đình.

Bài làm:

- Tích cực tìm hiểu, học hỏi cách giải quyết những vấn đề nảy sinh trong gia đình. - Tự sắp xếp, giải quyết những vấn đề nảy sinh trong gia đình.

- Mở cửa cho mọi thành viên thảo luận vấn đề và đưa ra ý kiến của mình.

- Thảo luận và thuyết phục các thành viên hợp tác để tìm ra giải pháp phù hợp.

- Chủ động đề xuất và tham gia vào việc thực hiện giải pháp đã đồng thuận để giải quyết vấn đề.

2. Thể hiện sự chủ động tham gia giải quyết những vấn đề nảy sinh trong gia đình ở các tình huống sau.

Tình huống 1:

Bố mẹ và B đang có mâu thuẫn trong việc đăng kí lựa chọn trường học ngành Sư phạm Địa lí cho B. Bố mẹ muốn B đăng kí học trường X, nhưng B thì mong muốn đăng kí học trường V. Nếu là B, em sẽ thể hiện sự chủ động tham gia giải quyết vấn đề này như thế nào?

Tình huống 2:

Em của Q thường tự ý sử dụng quần áo và đồ dùng của Q. Sử dụng xong, em cũng không để đúng nơi quy định, nhiều lúc còn lục tung đồ của Q mà không sắp xếp lại. Nếu là Q, em sẽ thể hiện sự chủ động giải quyết vấn đề này như thế nào?

Tình huống 3:

Bác sĩ khuyên ông ngoại của S hạn chế ăn mặn nên các món ăn của ông được mẹ S nấu giảm lượng muối. Ông không ăn và yêu cầu mẹ nấu thêm chút muối. Nếu là S, em sẽ thể hiện sự chủ động tham gia giải quyết vấn đề này như thế nào?

Bài làm:

Tình huống 1:

Nếu em là B, em sẽ chọn thời điểm thích hợp để trò chuyện cởi mở với bố mẹ về vấn đề lựa chọn trường học. Nêu rõ lý do em mong muốn học ngành Sư phạm Địa lí và tại sao em muốn học tại trường V. Nên trình bày quan điểm một cách rõ ràng, logic và thuyết phục. Lắng nghe cẩn thận những lo lắng và mong muốn của bố mẹ. Tránh cãi vã hoặc phản ứng tiêu cực khi nghe những ý kiến trái chiều. Sau đó cùng bố mẹ thảo luận và tìm kiếm giải pháp phù hợp cho cả hai bên. Luôn thể hiện thái độ tôn trọng và lắng nghe ý kiến của bố mẹ trong suốt quá trình thảo luận.

Tình huống 2:

Nếu em là Q, em sẽ trò chuyện cởi mở với em của mình về việc sử dụng đồ đạc cá nhân của Q. Nhấn mạnh tầm quan trọng của việc tôn trọng đồ đạc của người khác và giữ gìn vệ sinh chung. Em sẽ có thể quy định rõ ràng về việc sử dụng đồ đạc chung, hoặc mỗi người tự chịu trách nhiệm giữ gìn đồ đạc của mình. Bản thân em cũng cần thể hiện gương mẫu trong việc sử dụng đồ đạc cá nhân và giữ gìn vệ sinh chung.

Tình huống 3:

Nếu em là S, em sẽ trò chuyện cởi mở với ông ngoại về lời khuyên của bác sĩ và tầm quan trọng của việc hạn chế ăn mặn đối với sức khỏe của ông. Giải thích cho ông hiểu rằng việc ăn nhiều muối có thể gây ra những nguy cơ sức khỏe nghiêm trọng. Em sẽ cùng ông ngoại đề xuất giải pháp để đảm bảo ông được ăn ngon miệng nhưng vẫn hạn chế được lượng muối. Ví dụ: có thể sử dụng các loại gia vị khác để thay thế muối, hoặc chế biến các món ăn ít muối nhưng vẫn đảm bảo hương vị. Ngoài ra em có thể tự tay nấu ăn cho ông ngoại hoặc hỗ trợ mẹ nấu những món ăn phù hợp với khẩu vị của ông nhưng vẫn đảm bảo hạn chế lượng muối.

3. Chia sẻ những tình huống nảy sinh trong gia đình mà em chủ động tham gia giải quyết.

Bài làm:

Tình huống 1: Khi phát hiện ra rằng việc sắp xếp lịch trình gia đình gặp khó khăn vì mỗi người có các kế hoạch riêng, em đã tổ chức một cuộc họp gia đình để thảo luận và đề xuất một lịch trình chung hợp lý cho mọi người.

Tình huống 2: Khi thấy bố mẹ gặp khó khăn trong việc quản lý tài chính gia đình, em đã tìm hiểu về các phương pháp quản lý tài chính và đề xuất một kế hoạch ngân sách gia đình để giúp họ tiết kiệm và sử dụng tiền một cách hiệu quả hơn.

Tình huống 3: Khi em nhận ra rằng việc phân công công việc trong gia đình không hiệu quả và gây xung đột, em đã tổ chức một cuộc họp gia đình để thảo luận và phân chia công việc một cách công bằng và hợp tác hơn.

Nhiệm vụ 5: Xây dựng, phát huy các giá trị gia đình

1. Xác định các giá trị của gia đình em cần xây dựng và phát huy.

Bài làm:

• Tình thân: Tạo ra một môi trường ấm áp và đoàn kết trong gia đình, tôn trọng và quan tâm lẫn nhau.
• Trách nhiệm: Khuyến khích mỗi thành viên trong gia đình đảm nhận và hoàn thành trách nhiệm của mình đối với gia đình và cộng đồng.
• Tôn trọng: Kính trọng ý kiến và giá trị của mỗi thành viên, tạo điều kiện cho sự tự do và phát triển cá nhân.
• Hỗ trợ: Luôn sẵn lòng giúp đỡ và ủng hộ lẫn nhau trong mọi tình huống khó khăn và vui vẻ.
• Sự công bằng: Xây dựng một môi trường công bằng và bình đẳng, không phân biệt đối xử dựa trên giới tính, tuổi tác, hoặc bất kỳ đặc điểm nào khác.

2. Thực hiện những việc làm để xây dựng và phát huy các giá trị gia đình.

Bài làm:

• Tổ chức các hoạt động gia đình thường xuyên như ăn tối chung, dạo phố cuối tuần, hoặc tham gia các hoạt động vui chơi cùng nhau.
• Thể hiện sự quan tâm và chia sẻ với các thành viên trong gia đình, lắng nghe và hiểu biết về họ.
• Đề cao tinh thần đoàn kết và hỗ trợ lẫn nhau trong mọi tình huống, từ những vui buồn trong cuộc sống hàng ngày đến những thách thức lớn hơn.
• Dành thời gian để giáo dục và truyền đạt những giá trị quan trọng từ gia đình đến thế hệ sau.

3. Chia sẻ kết quả thực hiện

Bài làm:

• Tăng cường sự gắn kết và giao lưu giữa các thành viên gia đình.
• Xây dựng môi trường gia đình tích cực và ấm áp.
• Tạo ra cơ hội tốt để thể hiện sự quan tâm và chia sẻ giữa các thành viên.
• Truyền đạt giá trị quan trọng và truyền thống gia đình cho thế hệ sau.

Nhiệm vụ 6: Tự đánh giá

Đánh giá mức độ đạt được trong việc thực hiện các mục tiêu của chủ đề.

Bài làm: