Giải chi tiết Công dân 9 KNTT bài 5 Bảo vệ hoà bình

MỞ ĐẦU 

Em hãy đọc đoạn trích lời bài hát “Chúng em cần hoà bình” (sáng tác: Hoàng Long – Hoàng Lân) và chia sẻ suy nghĩ của em về cuộc sống hoà bình 

“Để loài người được chung sống trong hoà bình

…

Không còn tiếng súng tiếng bom trên hành tinh…”

Bài làm chi tiết:

Đoạn trích lời bài hát "Chúng em cần hòa bình" của nhạc sĩ Hoàng Long - Hoàng Lân đã vẽ nên một bức tranh tuyệt đẹp về cuộc sống hòa bình:

“Để loài người được chung sống trong hoà bình

…

Không còn tiếng súng tiếng bom trên hành tinh…”

Hòa bình là một trạng thái không có chiến tranh, xung đột, là sự yên ổn, an toàn trong cuộc sống. Hòa bình mang lại cho con người cơ hội để phát triển, học tập, lao động và sáng tạo. Nó tạo điều kiện cho các quốc gia hợp tác, cùng nhau tiến bộ.

Cuộc sống hòa bình là một cuộc sống tốt đẹp, hạnh phúc. Khi con người sống trong hòa bình, họ sẽ được hưởng những quyền cơ bản như quyền sống, quyền tự do, quyền học tập, quyền làm việc,... Họ sẽ được sống trong một môi trường an toàn, không lo sợ chiến tranh hay bạo lực.

Hòa bình là điều kiện tiên quyết cho sự phát triển của mỗi quốc gia và toàn thế giới. Khi có hòa bình, con người mới có thể tập trung vào việc xây dựng đất nước, phát triển kinh tế, nâng cao đời sống.

Để gìn giữ hòa bình, mỗi người cần ý thức được tầm quan trọng của nó và chung tay góp sức. Chúng ta cần lên án chiến tranh, bạo lực, và đẩy mạnh các hoạt động giao lưu, hợp tác để xây dựng một thế giới hòa bình, ổn định và phát triển.

1. HOÀ BÌNH VÀ CÁC BIỂU HIỆN CỦA HOÀ BÌNH

Em hãy đọc thông tin, kết quả quan sát các hình ảnh sau để trả lời câu hỏi: 

“Trong cuộc chiến tranh…người dân Việt Nam” 

a. Từ thông tin và các hình ảnh trên, em hãy cho biết cuộc chiến tranh xâm lược của đế quốc Mỹ đã gây ra hậu quả gì với Thủ đô Hà Nội? Cuộc sống của người dân và sự phát triển của Hà Nội trong chiến tranh và trong hoà bình có sự khác nhau như thế nào? 

b. Theo em, hoà bình là gì? Hãy nêu các biểu hiện của hoà bình

Bài làm chi tiết:

a. - Cuộc chiến tranh xâm lược của đế quốc Mỹ đã gây ra hậu quả nặng nề với Thủ đô Hà Nội, cụ thể là:

+ Phá hủy nhiều làng mạc, nhà máy, bệnh viện, trường học,…

+ Gây thiệt hại sinh mạng cho hàng nghìn người.

- Cuộc sống của người dân và sự phát triển của Hà Nội trong chiến tranh và trong thời kì hoà bình có sự khác nhau:

+ Trong chiến tranh: cơ sở vật chất, hạ tầng của Thủ đô bị hủy hoại nghiêm trọng; mọi sinh hoạt trong đời sống của nhân dân bị đảo lộn, ví dụ: những khu vực đông dân cư phải sơ tán về vùng nông thôn; người dân phải đào hầm trú ẩn, phải cảnh giác và luôn trong tâm thế sẵn sàng ứng phó với các đợt ném bom của Mĩ; thậm chí, hàng ngàn người đã bị thiệt mạng hoặc phải mang thương tật suốt đời,…

+ Sau chiến tranh: Hà Nội đã và đang từng bước đổi mới, phát triển, đạt được nhiều thành tựu to lớn trên tất cả các lĩnh vực, đời sống của nhân dân ngày càng ấm no, hạnh phúc. Hà Nội thực sự đã trở thành trung tâm kinh tế, chính trị và văn hoá của cả nước.

b. - Hoà bình là tình trạng không có chiến tranh hay xung đột vũ trang; con người được sống trong một môi trường xã hội an toàn, hạnh phúc.

- Biểu hiện của hoà bình là cuộc sống bình yên, con người được học tập, lao động, phát triển, chung sống hoà thuận cùng nhau; các quốc gia tôn trọng, hợp tác cùng phát triển.

2. BẢO VỆ HOÀ BÌNH VÀ CÁC BIỆN PHÁP BẢO VỆ HOÀ BÌNH 

Em hãy đọc các thông tin sau và trả lời câu hỏi: 

“Trong lịch sử nhân loại…lo âu và sợ hãi” 

“Mọi dân tộc…bảo vệ Tổ quốc” 

a. Từ các thông tin và hình ảnh trên, em hãy giải thích vì sau cần phải bảo vệ hoà bình và cho biết các biện pháp góp phần thúc đẩy và bảo vệ hoà bình 

b. Từ thực tiễn cuộc sống, em hãy lấy ví dụ về xung đột sắc tộc, chiến tranh phi nghĩa trên thế giới và bày tỏ quan điểm của mình về những sự kiện dó

c. Theo em, bảo vệ hoà bình là gì? Hãy kể thêm những biện pháp thúc đẩy và bảo vệ hoà bình mà em biết

Bài làm chi tiết:

a. Cần phải bảo vệ hoà bình vì chỉ khi được sống trong hoà bình thì con người mới được phát triển một cách toàn diện nhất, không có chết chóc chia ly. Để bảo vệ được nền hoà bình đó, mỗi con người cần xác định rõ mục tiêu, nhiệm vụ quan trọng hàng đầu của dân tộc là giữ gìn hoà bình, bảo vệ tổ quốc, có thái độ kiên quyết chống lại các giọng điệu sai trái, thù địch, chia rẽ mối quan hệ của 3 miền Bắc, Trung, Nam.

b. Trong những năm qua, ở nhiều quốc gia, khu vực trên thế giới đã xảy ra những cuộc xung đột liên quan đến dân tộc, tôn giáo hoặc xen lẫn cả dân tộc và tôn giáo, như: xung đột giữa những cộng đồng Hồi giáo theo dòng Sunni và Shiite hay các dòng khác nhau ở trong một quốc gia như: Syria, Iraq; giữa một số quốc gia Ả-rập, Hồi giáo với nhau và với Israel (Do Thái giáo); giữa Hồi giáo và Công giáo ở Philippines, Indonesia; giữa Hồi giáo và Phật giáo ở miền Nam Thái Lan, Myanmar,... Dù là cuộc xung đột tôn giáo, sắc tộc đều là mối quan tâm, lo lắng của mọi người. Tất cả các cuộc xung đột đều để lại những hậu quả rất nặng nề, thậm chí biến thành những cuộc chiến tranh kinh hoàng kéo dài nhiều năm. Biết bao dân thường vô tội ở nhiều nơi luôn phải sống trong tình trạng căng thẳng, lo âu, sợ hãi. Thực tế chứng minh dân tộc, tôn giáo thường luôn chứa đựng sự nhạy cảm, phức tạp và đã có nhiều cuộc xung đột xảy ra ở nhiều nơi. Do vậy, giải quyết xung đột sắc tộc, tôn giáo là một vấn đề toàn cầu, cần phải có sự chung tay góp sức của cả nhân loại, của tất cả các quốc gia và tổ chức quốc tế trên thế giới. 

c. Bảo vệ hoà bình là giữ gìn cuộc sống bình yên, dùng thương lượng, đàm phán giải quyết mọi mâu thuẫn, xung đột giữa các dân tộc, tôn giáo và quốc gia, không để xảy ra chiến tranh hay xung đột vũ trang

Một số biện pháp bảo vệ hoà bình có thể kể đến như: xác định tư tưởng bảo vệ hoà bình không đồng nghĩa với tư tưởng “hoà bình chủ nghĩa”, giải quyết các bất đồng bằng biện pháp hoà bình, luận giải bài toán “ chiến thắng mà không cần chiến tranh” ở tầm cao chiến lược, chống tham ô, tham nhũng, thực hiện nghiêm nguyên tắc tập trung dân chủ, phát triển kinh tế được lấy làm nhiệm vụ trung tâm, củng cố, tăng cường phát huy sức mạnh của khối đại đoàn kết dân tộc, “lấy dân làm gốc”

LUYỆN TẬP

Câu 1: Em đồng tình/không đồng tình với ý kiến nào sau đây? Vì sao? 

a. Hoà bình là khát vọng của những nước đang có chiến tranh 

b. Hoà bình, hợp tác, liên kết và phát triển vẫn là xu thế tất yếu của thời đại

c. Mỗi quốc gia có ý thức xây dựng mối quan hệ tôn trọng, bình đẳng, thân thiện sẽ góp phần bảo vệ hoà bình 

d. Bảo vệ hoà bình là trách nhiệm của những nước có tiềm năng quân sự

Bài làm chi tiết:

a. Không đồng ý. Vì không chỉ các nước đang chiến tranh mà bất kì đất nước nào cũng có mong muốn được giữ vững nền độc lập, hoà bình

b. Đồng ý. Vì đây là quan điểm chỉ đạo của Đảng và nhà nước dựa trên xu hướng phát triển của thời đại, hoàn toàn là mục tiêu tất yếu

c. Đồng ý. Vì bảo vệ hoà bình chính là việc xây dựng mối quan hệ bình đẳng, hữu nghị hợp tác giữa các quốc gia, dân tộc

d. Không đồng ý. Vì bất kì quốc gia nào cũng cần nhận thức được trách nhiệm của việc bảo vệ hoà bình, độc lập chủ quyền

Câu 2: Em hãy quan sát các hình ảnh sau và trả lời câu hỏi: 

Em có nhận xét về hành động góp phần bảo vệ hoà bình của các bạn trong những hình ảnh trên? 

Hãy kể về một số việc em đã làm để góp phần bảo vệ hoà bình. Cảm xúc của em khi đó như thế nào? 

Bài làm chi tiết:

-Nhận xét: các bạn học sinh trong ảnh đã có những việc làm ý nghĩa, thiết thực và phù hợp để góp phần bảo vệ hòa bình. Cụ thể là:

+ Vẽ tranh/ thiết kế áp phích với nội dung về bảo vệ hòa bình

+ Tích cực tham gia các hoạt động giao lưu văn hóa giữa các dân tộc

+ Viết thư với nội dung “Nói không với chiến tranh”

+ Tham gia giải chạy vì hòa bình.

- Một số việc em đã làm để góp phần bảo vệ hoà bình:

+ Tham gia các cuộc thi viết thư UPU Quốc tế để tuyên truyền về hoà bình và khát vọng hoà bình.

+ Nghiên cứu về lịch sử các cuộc chiến tranh và hậu quả năng nề của chúng để nỗ lực rèn luyện bản thân, sẵn sàng tham gia bảo vệ hoà bình khi đủ điều kiện.

+ Vận động gia đình, người thân, bạn bè sẵn sàng tham gia bảo vệ hoà bình.

- Cảm xúc của em:

+ Tự hào, hứng khởi vì mình đã đóng góp một phần sức lực nhỏ bé vào công cuộc bảo vệ hòa bình.

+ Trong quá trình tham gia các hoạt động bảo vệ hòa bình, em thường cảm nhận được sự đồng lòng và tình đoàn kết từ cộng đồng. Việc làm này không chỉ là nỗ lực cá nhân mà còn là một phần của một cộng đồng lớn hơn, nơi mọi người cùng nhau hợp tác để chống lại sự bất công và xung đột.

Câu 3: Em hãy kể tên một địa điểm trên thế giới đã từng xảy ra chiến tranh, khủng bố hoặc xung đột vũ trang gần đây và cho biết nguyên nhân, hậu quả của cuộc chiến tranh, khủng bố hoặc xung đột vũ trang đó 

Bài làm chi tiết:
Chiến tranh ở Ukraine

Nguyên nhân:

Mâu thuẫn lịch sử và chính trị giữa Nga và Ukraine: Ukraine từng là một phần của Liên Xô và có mối quan hệ mật thiết với Nga. Sau khi Liên Xô tan rã, Ukraine trở thành một quốc gia độc lập và bắt đầu xích lại gần với phương Tây. Điều này khiến Nga lo ngại về ảnh hưởng của mình trong khu vực.

Nga muốn ngăn chặn Ukraine gia nhập NATO: NATO là một tổ chức quân sự do Mỹ đứng đầu. Nga lo ngại rằng việc Ukraine gia nhập NATO sẽ đe dọa an ninh của mình.

Nga muốn kiểm soát khu vực Donbas: Donbas là một khu vực ở miền Đông Ukraine có dân số chủ yếu là người gốc Nga. Nga muốn sáp nhập khu vực này vào lãnh thổ của mình.

Hậu quả:

Hàng nghìn người chết và bị thương: Theo ước tính của Liên Hợp Quốc, hơn 5.000 người đã thiệt mạng và hơn 10.000 người bị thương trong cuộc chiến.

Hàng triệu người phải di dời: Hơn 10 triệu người đã phải rời bỏ nhà cửa của họ do chiến tranh.

Nền kinh tế của Ukraine bị ảnh hưởng nặng nề: Chiến tranh đã gây ra thiệt hại nặng nề cho nền kinh tế của Ukraine.

Căng thẳng giữa Nga và phương Tây gia tăng: Chiến tranh ở Ukraine đã làm gia tăng căng thẳng giữa Nga và phương Tây.

Kết luận:

Chiến tranh ở Ukraine là một thảm kịch cho người dân Ukraine và cho thế giới. Chiến tranh đã gây ra nhiều đau thương, mất mát và ảnh hưởng đến nền kinh tế của nhiều quốc gia. Cần phải chấm dứt chiến tranh càng sớm càng tốt để tránh những hậu quả nặng nề hơn.

Câu 4: Em hãy sưu tầm một số câu nói mang tính chất tuyên ngôn về hoà bình và bảo vệ hòa bình của một số nguyên thuỷ quốc gia và cho biết ý nghĩa của các câu nói đó 

Bài làm chi tiết:

Một số câu nói mang tính chất tuyên ngôn về hòa bình và bảo vệ hòa bình của một số nguyên thủ quốc gia:

1. "Hòa bình là điều kiện tiên quyết cho mọi tiến bộ." - Jawaharlal Nehru (Thủ tướng đầu tiên của Ấn Độ)

Ý nghĩa: Nhấn mạnh tầm quan trọng của hòa bình đối với sự phát triển của một quốc gia và toàn thế giới.

2. "Chiến tranh chỉ là sự tiếp nối của chính trị bằng những phương tiện khác." - Carl von Clausewitz (Nhà lý luận quân sự người Phổ)

Ý nghĩa: Giải thích mối quan hệ mật thiết giữa chiến tranh và chính trị, đồng thời cảnh báo về những hậu quả tàn khốc của chiến tranh.

3. "Để có hòa bình, chúng ta phải chuẩn bị cho chiến tranh." - Publilius Syrus (Nhà văn châm ngôn La Mã)

Ý nghĩa: Nhấn mạnh tầm quan trọng của sức mạnh quân sự trong việc bảo vệ hòa bình.

4. "Hòa bình không chỉ là vắng mặt chiến tranh mà còn là sự hiện diện của công lý." - Martin Luther King Jr. (Lãnh đạo phong trào dân quyền Hoa Kỳ)

Ý nghĩa: Định nghĩa hòa bình một cách toàn diện, bao gồm cả yếu tố công bằng và bình đẳng.

5. "Cách tốt nhất để dự đoán tương lai là tạo ra nó." - Abraham Lincoln (Tổng thống thứ 16 của Hoa Kỳ)

Ý nghĩa: Khuyến khích con người chủ động hành động để xây dựng một tương lai hòa bình.

6. "Không có gì quý hơn độc lập tự do." - Chủ tịch Hồ Chí Minh (Lãnh tụ vĩ đại của dân tộc Việt Nam)

Ý nghĩa: Nhấn mạnh giá trị của độc lập tự do, là nền tảng cho một nền hòa bình bền vững.

7. "Hòa bình là con đường duy nhất dẫn đến sự thịnh vượng." - Nelson Mandela (Tổng thống đầu tiên da màu của Nam Phi)

Ý nghĩa: Khẳng định lợi ích của hòa bình đối với sự phát triển kinh tế và xã hội.

8. "Hãy tha thứ cho kẻ thù, nhưng đừng bao giờ quên những gì họ đã làm." - John F. Kennedy (Tổng thống thứ 35 của Hoa Kỳ)

Ý nghĩa: Nhắc nhở con người về tầm quan trọng của sự tha thứ trong việc hàn gắn vết thương chiến tranh, đồng thời không quên những bài học lịch sử.

9. "Hòa bình là một quá trình, không phải là một điểm đến." - Eleanor Roosevelt (Đệ nhất Phu nhân Hoa Kỳ)

Ý nghĩa: Nhấn mạnh việc xây dựng hòa bình là một nỗ lực lâu dài và cần sự kiên trì của tất cả mọi người.

10. "Chúng ta không thể xây dựng hòa bình trên nền tảng của sự bất công." - Mahatma Gandhi (Lãnh tụ phong trào độc lập Ấn Độ)

Ý nghĩa: Khẳng định tầm quan trọng của công bằng trong việc xây dựng một nền hòa bình bền vững.

VẬN DỤNG

Câu 1: Em hãy sưu tầm hình ảnh về hoạt động bảo vệ hoà bình, chống chiến tranh của nhân dân Việt Nam và các nước trên thế giới và viết lời bình cho hoạt động đó

Bài làm chi tiết:

Lời bình:

Đây là hình ảnh một cuộc biểu tình chống chiến tranh ở Mỹ. Mọi người đang diễu hành trên đường phố, cầm theo biểu ngữ và hoa. Họ phản đối chiến tranh và kêu gọi chính phủ Mỹ rút quân khỏi Việt Nam.

Câu 2: Em hãy viết đoạn văn bày tỏ quan điểm về câu nói sau: 

“Hoà bình là đức hạnh của nhân loại

Chiến tranh là tội ác”

(Victor Hugo)

Bài làm chi tiết:

Câu nói "Hòa bình là đức hạnh của nhân loại, chiến tranh là tội ác" của Victor Hugo là một lời khẳng định mạnh mẽ về tầm quan trọng của hòa bình và sự nguy hại của chiến tranh.

Hòa bình là trạng thái không có chiến tranh, xung đột, là sự yên ổn, an toàn trong cuộc sống. Hòa bình mang lại cho con người cơ hội để phát triển, học tập, lao động và sáng tạo. Nó tạo điều kiện cho các quốc gia hợp tác, cùng nhau tiến bộ.

Chiến tranh là sự đối đầu bằng vũ lực giữa các quốc gia, dân tộc hoặc phe phái. Chiến tranh mang lại đau thương, mất mát, hủy hoại và tàn phá. Nó gây ra những hậu quả nặng nề về người và tài sản, ảnh hưởng đến sự phát triển chung của xã hội.

Hòa bình là đức hạnh cao quý của nhân loại. Con người từ xưa đến nay luôn mong muốn được sống trong hòa bình, an vui. Các quốc gia trên thế giới đều cam kết giữ gìn hòa bình, ổn định và hợp tác cùng phát triển.

Chiến tranh là tội ác. Nó vi phạm quyền sống, quyền tự do và hạnh phúc của con người. Chiến tranh gây ra những hậu quả thảm khốc và để lại những vết thương lòng khó phai mờ.

Mỗi người cần ý thức được tầm quan trọng của hòa bình và chung tay góp sức gìn giữ hòa bình. Chúng ta cần lên án chiến tranh, bạo lực và đẩy mạnh các hoạt động giao lưu, hợp tác để xây dựng một thế giới hòa bình, ổn định và phát triển.

Hòa bình là món quà vô giá mà con người cần trân trọng và gìn giữ. Hãy chung tay xây dựng một thế giới hòa bình, để tất cả mọi người được sống trong an vui, hạnh phúc.