Giải chi tiết Địa lý 11 chân trời mới bài 8 Tự nhiên, dân cư, xã hội, và kinh tế Mỹ Latinh

MỞ ĐỘNG

CH: Mỹ Latinh là khu vực rộng lớn thuộc châu Mỹ, có sự đa dạng về tự nhiên và xã hội. Bên cạnh đó, Mỹ Latinh đã phát huy được những lợi thế từ việc khai thác các thế mạnh của khu vực để phát triển kinh tế- xã hội. Vậy, những đặc điểm nổi bật về tự nhiên, dân cư và xã hội của Mỹ Latinh có ảnh hưởng như thế nào đến phát triển kinh tế- xã hội trong khu vực? Tình hành phát triển kinh tế ở khu vực Mỹ Latinh hiện nay ra sao?

Mỹ Latinh là một khu vực của châu Mỹ, nơi mà người dân chủ yếu nói các ngôn ngữ Roman (có nguồn gốc từ tiếng Latinh) – đặc biệt là tiếng Tây Ban Nha và tiếng Bồ Đào Nha, và một mức độ nào đó là tiếng Pháp.

Mỹ Latinh là một khu vực có diện tích xấp xỉ 21.069.500 km² (7.880.000 sq mi), chiếm gần 3,9% diện tích bề mặt và 14,1% tổng diện tích đất liền của Trái Đất

Đặc điểm dân cư xã hội Mĩ La tinh

Cư dân Mỹ Latinh có sự đa dạng về tổ tiên, sắc tộc và chủng tộc, và khiến cho khu vực là một trong những nơi đa dạng chủng tộc nhất thế giới.

Thành phần dân tộc có khác biệt giữa các quốc gia: người lai Âu-da đỏ (Mestizo) chiếm ưu thế ở nhiều nước; ở một số nước thì người da đỏ chiếm đa số; dân cư một số quốc gia lại chủ yếu là người gốc Âu; và tại một số nước thì người Mulatto chiếm ưu thế.

Ngoài ra còn có người da đen, người châu Á, và người lai da đen-da đỏ (trong lịch sử đôi khi được gọi là Zambo). Người có nguồn gốc châu Âu là nhóm đơn lẻ lớn nhất, và cùng với những người có một phần gốc Âu, họ chiếm xấp xỉ 80% tổng dân số hoặc hơn.

Các vấn đề kinh tế, xã hội và an ninh đã ảnh hưởng đến tình trạng di cư của khu vực trong các thập niên gần đây, trọng tâm là sự thay đổi từ khu vực nhập cư sang khu vực di cư.Đại đa số người dân Mỹ Latinh là Kitô hữu, hầu hết theo Công giáo La Mã. Khoảng 70% cư dân Mỹ Latinh tự xem mình là người Công giáo. Thành viên của các giáo phái Tin Lành đang tăng lên, đặc biệt là ở Brasil, Panamá và Venezuela.

Một số vấn đề về kinh tế của Mĩ La tinh

Đa số các nước Mĩ La tinh có tốc độ phát triển kinh tế không đều. Tình hình chính trị không ổn định đã tác động mạnh tới sự phát triển kinh tế và các nhà đầu tư khiến cho đầu tư nước ngoài vào khu vực này giảm mạnh.

Cuối thập niên 90 nguồn FDI vào Mĩ La tinh đạt 70-80 tỉ USD/năm, đến năm 2003 giảm xuống còn 31 tỉ USD, năm 2004 tăng lên được 40 tỉ USD. Trên 50% nguồn đầu tư là từ Hoa Kì và Tây Ban Nha.

Giành được độc lập sớm song các nước Mĩ La Tinh đã duy trì cơ cấu xã hội phong kiến trong thời gian dài, các thế lực bảo thủ của Thiên chúa giáo tiếp tục cản trở sự phát triển của xã hội.

Do chưa xây dựng được đường lối phát triển kinh tế-xã hội độc lập, tự chủ nên các nước Mĩ La tinh phát triển kinh tế chậm, thiếu ổn định phụ thuộc vào tư bản nước ngoài nhất là Hoa Kì.

Những năm gần đây nhiều quốc gia Mĩ La tinh đã tập trung củng cố bộ máy nhà nước phát triển giáo dục, cải cách kinh tế, quốc hữu hóa một số ngành kinh tế, thực hiện công nghiệp hóa đất nước, tăng cường và mở rộng buôn bán với nước ngoài nên tình hình kinh tế từng bước được cải thiện.

HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

I. VỊ TRÍ ĐỊA LÍ

CH:

Dựa vào hình 8.1 và thông tin trong bài, hãy:

- Xác định vị trí địa lí và lãnh thổ của khu vực Mỹ Latinh.

- Phân tích ảnh hưởng của vị trí địa lí đến phát triển kinh tế- xã hội khu vực Mỹ Latinh.

-Mỹ Latinh có diện tích khoảng 20 triệu Km2, nằm hoàn toàn ở bán cầu tây

- Thuận lợi:

- Nhiều loại kim loại màu, kim loại quý và nhiên liệu

- Tài nguyên đất, khí hậu thuận lợi cho phát triển rừng, chăn nuôi gia súc, trồng cây công nghiệp và cây ăn quả nhiệt đới.

* Khó khăn:

- Khai thác nhiều.

- Việc khai thác chưa mang lại nhiều lợi ích.

II. ĐIỀU KIỆN TỰ NHIÊN VÀ TÀI NGUYÊN THIÊN NHIÊN

CH:

Dựa vào các hình 8.1,8.2,8.3 và thông tin trong bài, hãy:

- Trình bày một số đặc điểm nổi bật về điều kiện tự nhiên và tài nguyên thiên nhiên của khu vực Mỹ Latinh.

- Phân tích ảnh hưởng điều kiện tự nhiên và tài nguyên thiên nhiên đến phát triển kinh tế- xã hội khu vực Mỹ Latinh.

- Châu Mĩ la-tinh

-Tự nhiên:
+Khí hậu: xích đạo ẩm, nhiệt đới ẩm
+Đất: phù sa, fleralit
+Rừng: rừng xích đạo, nhiệt đới ẩm thường xanh
+Khoáng sản: dầu khí, than, sắt, kim loại quý, kim loại màu
-> Rất đa dạng và giàu có: thuận lợi cho phát triển công nghiệp khai khoáng, nông nghiệp nhiệt đới, lâm nghiệp, chăn nuôi gia súc, trồng cây công nghiệp.

III. DÂN CƯ, XÃ HỘI

1. Dân cư

CH: 

Dựa vào bảng 8.1, hình 8.4, hình 8.5 và thông tin trong bài hãy:

- Trình bày đặc điểm đô thị hóa, dân cư khu vực Mỹ Latinh.

- Phân tích những ảnh hưởng của quá trình đô thị hóa, đặc điểm dân cư đến phát triển kinh tế - xã hội khu vực này.

-  Dân cư còn nghèo đói.

- Thu nhập giữa người giàu và nghèo có sự chênh lệch rất lớn.

- Đô thị hóa tự phát → đời sống dân cư khó khăn => ảnh hưởng lớn đến việc giải quyết vấn đề xã hội và phát triển kinh tế.

- Mỹ Latinh có quá trình đô thị hóa sớm, mức độ đô thị hóa các với 81% dân số sống ở khu vực thành thị. Do vùng nông thôn gặp nhiều khó khăn trong canh tác, thiên tai , họ sống tập trung ở thành thị với mong muốn tìm việc làm có thu nhập cao.

IV. TÌNH HÌNH PHÁT TRIỂN KINH TẾ

LUYỆN TẬP

1. Hãy hoàn thành thông tin trong bảng sau về những thuận lợi và khó khăn của đặc điểm tự nhiên và tài nguyên thiên nhiên đế phát triển kinh tế  xã hội khu vực Mỹ Latinh.

 2. Dựa vào bảng 8.1, hãy vẽ biểu đồ thể hiện số dân và tỉ lệ gia tăng dân số khu vực Mỹ Latinh, giai đoạn 2000-2020. Rút ra nhận xét.

Vẽ biểu đồ:

Nhận xét:

Tỉ lệ gia tăng dân số của Mỹ Latinh khá thấp, có sự chênh lệch giữa các quốc gia. 

Có sự gia tăng từ năm 2000- 2015 sau đó giảm dần đến 2020.

VẬN DỤNG

CH:

Hãy sưu tầm tư liệu về một di sản văn hóa đã được UNESCO công nhận ở khu vực Mỹ Latinh.

Tham khảo: