Giải chi tiết Khoa học tự nhiên 9 CTST bài 14: Năng lượng của trái đất. Năng lượng hóa thạch

MỞ ĐẦU 

Năng lượng hoá thạch có vai trò quan trọng trong lĩnh vực giao thông vận tải và sản xuất điện. Năng lượng này có ưu và nhược điểm gì?

Bài làm chi tiết:

Vai trò: Năng lượng hoá thạch quan trọng trong lĩnh vực giao thông vận tải và sản xuất điện. Dưới đây là ưu và nhược điểm của năng lượng này:

Ưu điểm:

+Dễ dàng tiếp cận và khai thác: Năng lượng hoá thạch tồn tại phong phú trên khắp thế giới và có thể được khai thác một cách tương đối dễ dàng.

+Hiệu suất cao: Công nghệ sản xuất điện và sản xuất nhiên liệu từ hoá thạch đã được phát triển, giúp tăng cường hiệu suất và giảm thiểu lãng phí.

+Linh hoạt: Năng lượng hoá thạch có thể được sử dụng để sản xuất điện hoặc làm nhiên liệu cho các phương tiện giao thông, cung cấp sự linh hoạt trong việc sử dụng và ứng dụng.

Nhược điểm:

+Gây ô nhiễm môi trường: Quá trình đốt cháy hoá thạch tạo ra khí thải gây ô nhiễm không khí, gây hại cho sức khỏe con người và gây biến đổi khí hậu.

+Cạn kiệt tài nguyên: Việc sử dụng năng lượng hoá thạch không bền vững do nguồn tài nguyên có hạn. Khai thác quá mức có thể dẫn đến cạn kiệt và làm tăng giá thành.

Phụ thuộc vào thị trường: Giá cả và sự ổn định của năng lượng hoá thạch phụ thuộc vào tình hình thị trường quốc tế, gây ra sự không ổn định trong nguồn cung cầu và giá cả.

1. NĂNG LƯỢNG CỦA TRÁI ĐẤT

Câu 1: Kể tên các nguồn năng lượng mà em biết. Nêu rõ vai trò của Mặt Trời đối với mỗi nguồn năng lượng đó

Bài làm chi tiết:

Kể tên các nguồn năng lượng :

Năng lượng mặt trời:

Năng lượng mặt trời được sử dụng để tạo ra nhiều loại nguồn năng lượng khác nhau như năng lượng mặt trời, năng lượng nhiệt từ mặt trời và năng lượng điện từ ánh sáng mặt trời.

Mặt trời cung cấp ánh sáng và nhiệt độ cho Trái Đất, giúp tạo ra điều kiện thuận lợi để sử dụng các công nghệ chuyển đổi năng lượng mặt trời thành các nguồn năng lượng sạch và tái tạo.

Năng lượng gió:

Mặt trời là nguồn năng lượng chính để tạo ra sức gió trên Trái Đất. Sự khác biệt nhiệt độ giữa các vùng trên bề mặt Trái Đất tạo ra các dòng không khí chuyển động, gây ra gió.

Mặt trời cung cấp năng lượng để kích thích quá trình quang hợp, làm tăng nhiệt độ một cách không đồng đều trên bề mặt Trái Đất và tạo ra áp lực khí quanh hành tinh, gây ra các dòng gió.

Năng lượng nước:

Mặt trời gây ra quá trình bay hơi nước từ các mặt nước như biển, sông, hồ, tạo ra các dòng hơi nước trong khí quyển.

Sự bay hơi và sự ngưng tụ của nước được điều chỉnh bởi năng lượng mặt trời, tạo ra các dòng chảy nước và năng lượng thủy điện từ việc thu thập và tận dụng nước chảy để tạo ra điện.

Năng lượng sinh học:

Mặt trời là nguồn năng lượng chính để kích thích quá trình quang hợp của cây cối và rau mầm, tạo ra sinh khối và sinh khí, từ đó tạo ra năng lượng sinh học như sinh khí gas, sinh khối cho việc sử dụng nhiên liệu sinh học.

Câu 2: Mô tả sự chuyển hoá năng lượng trong chu trình nước (Hình 14.1). Nêu rõ vai trò của Mặt Trời trong chu trình này

Bài làm chi tiết:

Mô tả sự chuyển hoá năng lượng trong chu trình nước trong tự nhiên, năng lượng được chuyển hoá qua các giai đoạn sau:

+Hơi nước bay hơi từ mặt nước: Năng lượng từ Mặt Trời được hấp thụ bởi mặt nước, làm cho nước bay hơi và biến thành hơi nước.

+Các hạt nước tạo thành mây: Hơi nước bay hơi từ mặt nước tạo thành các hạt nước nhỏ, hình thành mây.

+Mưa: Khi điều kiện phù hợp, các hạt nước trong mây kết hợp lại và trở thành nước, rơi xuống dưới dạng mưa hoặc tuyết.

+Dòng nước trở lại mặt nước: Nước từ mưa chảy trở lại mặt nước, hoặc trở thành nguồn nước ngầm.

Vai trò của Mặt Trời trong chu trình này là cung cấp năng lượng cho quá trình bay hơi, làm cho nước từ mặt nước biến thành hơi nước. Điều này góp phần quan trọng trong việc duy trì sự sống và chu trình của nước trong tự nhiên.

Câu 3: Mô tả sự chuyển hoá năng lượng trong chu trình carbon (Hình 14.2). Nêu rõ vai trò của Mặt Trời trong chu trình này

Bài làm chi tiết:

Mô tả sự chuyển hoá năng lượng trong chu trình carbon (Hình 14.2), năng lượng được chuyển hoá qua các bước sau:

Quang hợp: Trong quá trình này, cây xanh sử dụng năng lượng ánh sáng mặt trời cùng với CO2 và nước từ môi trường để tổng hợp glucose và O2 thông qua quá trình quang hợp trong lá cây. Năng lượng ánh sáng mặt trời được chuyển đổi thành năng lượng hóa học trong glucose.

Hô hấp: Glucose được sử dụng bởi các sinh vật sống, như động vật và con người, trong quá trình hô hấp để tạo ra năng lượng. Trong quá trình này, glucose và oxy được oxy hóa để tạo ra năng lượng, CO2 và nước. Năng lượng hóa học trong glucose được giải phóng và chuyển đổi thành năng lượng cần thiết cho các hoạt động của sinh vật.

Sự phân huỷ hữu cơ: Các hợp chất hữu cơ từ sinh vật chết hoặc chất thải được phân hủy bởi vi khuẩn hoặc vi sinh vật khác trong quá trình phân huỷ. Trong quá trình này, CO2 được phát ra, hoàn trả lại môi trường, và năng lượng được giải phóng.

Vai trò của Mặt Trời trong chu trình carbon là cung cấp năng lượng cần thiết cho quá trình quang hợp ban đầu. Ánh sáng mặt trời được hấp thụ bởi cây xanh và chuyển đổi thành năng lượng hóa học trong các phân tử glucose. Mặt Trời là nguồn năng lượng chính để duy trì sự sống và hoạt động của các sinh vật sống trên Trái Đất thông qua quá trình quang hợp.

2. NĂNG LƯỢNG HOÁ THẠCH

Câu 4: Mặc dù có nhiều nhược điểm nhưng hiện nay nhiên liệu hoá thạch vẫn được sử dụng rộng rãi. Vì sao?

Bài làm chi tiết:

Mặc dù có nhiều nhược điểm nhưng nhiên liệu hóa thạch vẫn được sử dụng rộng rãi mặc dù có nhiều nhược điểm vì các lý do sau:

+Dễ tiếp cận và sẵn có: Nhiên liệu hóa thạch như dầu, than, và khí đốt có sẵn rất nhiều trên khắp thế giới, và cơ sở hạ tầng để khai thác, vận chuyển và sử dụng chúng đã được phát triển.

+Giá thành thấp: So với các nguồn năng lượng tái tạo như năng lượng mặt trời hoặc gió, nhiên liệu hóa thạch thường có giá thành thấp hơn, làm cho việc sử dụng chúng kinh tế hơn đối với nhiều quốc gia và doanh nghiệp.

+Công nghệ hiện tại dựa vào nó: Công nghệ và cơ sở hạ tầng hiện nay nhiều phần được thiết kế để sử dụng nhiên liệu hóa thạch. Việc chuyển đổi sang nguồn năng lượng tái tạo có thể đòi hỏi đầu tư lớn và thay đổi đáng kể trong cơ sở hạ tầng và công nghệ.

+Đáp ứng nhu cầu năng lượng lớn: Nhiên liệu hóa thạch có khả năng cung cấp lượng năng lượng lớn để đáp ứng nhu cầu ngày càng tăng của thế giới, đặc biệt là trong các lĩnh vực như vận tải và sản xuất công nghiệp.

+Luyện tập: Việc sử dụng xăng dầu trong lĩnh vực giao thông vận tải có tác động như thế nào đến môi trường?

Bài làm chi tiết:

Việc sử dụng xăng dầu trong giao thông vận tải gây ra ô nhiễm không khí và đóng góp vào biến đổi khí hậu do khí thải CO₂.

Câu 5: Hãy cho biết ở công đoạn nào trong hệ thống cung ứng xăng dầu (Hình 14.4) tốn nhiều chi phí nhất?

Bài làm chi tiết:

Trong hệ thống cung ứng xăng dầu, công đoạn lọc dầu tốn nhiều chi phí nhất.

Câu 6: Phân tích các biểu đồ Hình 14.5, từ đó cho biết giá xăng dầu phụ thuộc chủ yếu vào yếu tố nào

Bài làm chi tiết:

Giá xăng dầu phụ thuộc chủ yếu vào yếu tố Chi phí khai thác dầu thô khi chi phí này chiếm 55% cơ cấu xác định giá xăng tại Hoa Kì và 43% tại Canada

Vận dụng: Tìm hiểu giá bán lẻ và các yếu tố xác định giá bán lẻ xăng dầu tại địa phương em

Bài làm chi tiết:
Giá bán lẻ xăng dầu tại một địa phương thường được xác định bởi các yếu tố sau:

Giá mua hàng hóa: Bao gồm giá nhập khẩu hoặc giá mua từ các nhà cung cấp địa phương.

Thuế và lệ phí: Bao gồm thuế nhập khẩu, thuế giá trị gia tăng (VAT), các loại phí và lệ phí khác do chính phủ hoặc các cơ quan quản lý địa phương áp đặt.

Chi phí vận chuyển: Chi phí vận chuyển hàng hóa từ nơi sản xuất đến điểm bán lẻ.

Chi phí lưu trữ và bảo quản: Bao gồm chi phí lưu kho, bảo quản và quản lý hàng hóa tại điểm bán lẻ.

Lợi nhuận mong muốn: Mức lợi nhuận mong muốn của các nhà bán lẻ.

Cạnh tranh: Mức độ cạnh tranh giữa các nhà bán lẻ tại địa phương có thể ảnh hưởng đến giá bán lẻ của xăng dầu.