Giải chi tiết Tiếng việt 5 Cánh diều bài 13 Kể chuyện sáng tạo (Thay đổi vai kể và lời kể)

I. NHẬN XÉT

Câu hỏi: Hai đoạn văn dưới đây có gì giống và khác với hai đoạn văn có nội dung tương tự trong bài đọc Cậu bé và con heo đất (trang 36 - 37)?

Trong một lần theo ba lên thị xã, em mua được con heo đất. Con heo vừa ngộ nghĩnh vừa giữ được tiền nên bạn nào trong xóm cũng thích. Ít lâu sau, mỗi bạn đều mua một con và đua nhau để dành tiền tiết kiệm. Mỗi lần cho heo "ăn", em không quên lời má dặn, ghi chép số tiền vào một cuốn sổ.

Thời gian trôi qua, năm học mới sắp đến, bụng chú heo đất coi chừng đã đầy lắm rồi. Em định mổ heo, lấy tiền mua quần áo mới. Nhưng mấy ngày qua, xem ti vi, em thương các bạn vùng lũ lụt bị lũ cuốn trôi hết quần áo, sách vở, đồ dùng học tập,... Em liền xin ba má đem số tiền trong bụng heo đóng góp cùng cô bác trong xóm hỗ trợ người dân vùng bị thiên tai.

Gợi ý

a) Người kể chuyện trong mỗi đoạn văn là ai?

b) Các đoạn văn sử dụng những từ ngữ nào khác nhau?

c) Việc làm của cậu bé được kể trong các đoạn văn và ý nghĩa của việc làm ấy có thay đổi không?

Bài làm chi tiết:

a) Người kể chuyện trong mỗi đoạn văn là người viết, người đã trải qua những sự kiện được mô tả trong câu chuyện.

b) Các đoạn văn sử dụng những từ ngữ khác nhau để diễn đạt cùng một ý nghĩa. Ví dụ, trong bài đọc “Cậu bé và con heo đất”, người kể chuyện sử dụng từ “em” để chỉ chính mình, trong khi đoạn văn được đưa ra ở đây sử dụng từ “tôi”.

c) Việc làm của cậu bé được kể trong các đoạn văn không thay đổi. Cậu bé vẫn mua con heo đất, tiết kiệm tiền và sau cùng quyết định dùng số tiền tiết kiệm để giúp đỡ người dân vùng bị thiên tai. Ý nghĩa của việc làm này cũng không thay đổi: đó là biểu hiện lòng nhân ái, lòng trắc ẩn và sự chia sẻ với những người khó khăn.

III. LUYỆN TẬP

Câu 1: Em hãy đóng vai cô chủ tiệm tạp hoá, kể lại một đoạn trong bài đọc Cậu bé và con heo đất.

Bài làm chi tiết:

Một buổi sáng, tiệm tạp hoá của tôi có hai vị khách ghé thăm. Đó là cậu bé Hải được ba đưa đến tận nơi để trả lại số tiền không phải của cậu. Tôi rất cảm động vì chuyện xảy ra đã rất lâu mà cậu bé vẫn còn nhớ. Tôi càng cảm động hơn nữa khi được biết Hải sẽ đem toàn bộ số tiền tiết kiệm ủng hộ các bạn nhỏ ở vùng lũ lụt. Tôi đưa thêm mấy trăm nghìn, nhờ Hải giúp tôi gửi đến đồng bào bị thiên tai.

Câu 2: Hãy cho biết từ ngữ trong lời kể của em có những thay đổi gì so với câu chuyện trong bài đọc.

Bài làm chi tiết:

Trong lời kể của em, từ ngữ có sự thay đổi so với câu chuyện trong bài đọc. Thay vì kể từ góc độ của cậu bé Hải, em đã đóng vai cô chủ tiệm tạp hoá và kể lại câu chuyện từ góc nhìn của cô. Như vậy, ngữ cảnh và cách diễn đạt trong câu chuyện có sự thay đổi, nhưng nội dung chính và ý nghĩa của câu chuyện vẫn được giữ nguyên. Cụ thể, em đã sử dụng các từ ngữ như “tôi”, “tiệm tạp hoá của tôi”, “cậu bé Hải” thay vì “em”, “tiệm tạp hoá”, “tôi”.