Giải chi tiết Tiếng việt 5 Cánh diều bài 15 Ôn tập giữa học kì 2

TIẾT 1

Câu 1: Chi tiết nào trong bài đọc thể hiện tình cảm yêu thương, trìu mến của Bác Hồ đối với các chiến sĩ?

Bài làm chi tiết:

Chi tiết: Bác nhìn khắp lượt các chiến sĩ rồi hỏi về sức khỏe của họ, và khi Bác mỉm cười trìu mến nhìn bộ đội.

Câu 2: Theo em, vì sao Bác Hồ hỏi các chiến sĩ về đền thờ và về các Vua Hùng?

Bài làm chi tiết:

Theo em, Bác Hồ hỏi như vậy vì Bác muốn các chiến sĩ hiểu rõ về lịch sử dựng nước của tổ tiên, từ đó nâng cao tinh thần yêu nước và lòng tự hào dân tộc.

Câu 3: Lời căn dặn của Bác Hồ có ý nghĩa như thế nào đối với các chiến sĩ và toàn dân ta?

Bài làm chi tiết:

Lời căn dặn của Bác Hồ có ý nghĩa rất lớn đối với các chiến sĩ và toàn dân ta. Đó là lời nhắc nhở về trách nhiệm bảo vệ độc lập, tự do của Tổ quốc, gìn giữ và phát huy truyền thống yêu nước, kiên cường, bất khuất của dân tộc Việt Nam.

Câu 4: Tìm trong bài đọc:

a) Một tên riêng của cơ quan, tổ chức.

b) Một danh từ chung được viết hoa để thể hiện sự tôn trọng đặc biệt.

Bài làm chi tiết:

a) Một tên riêng của cơ quan, tổ chức là “Đại đoàn Quân tiên phong”. 

b) Một danh từ chung được viết hoa để thể hiện sự tôn trọng đặc biệt là “Bác”.

TIẾT 2

Câu hỏi: Kể lại đoạn em thích nhất trong câu chuyện Một sáng thu xưa bằng lời của một chiến sĩ.

Bài làm chi tiết:

Đoạn em thích nhất trong câu chuyện “Một sáng thu xưa” là khi Bác Hồ đến thăm Đền Hùng và gặp các chiến sĩ Đại đoàn Quân tiên phong. Em sẽ kể lại đoạn này bằng lời của một chiến sĩ:

“Ngày hôm ấy, nắng thu dịu nhẹ, Bác Hồ đến thăm chúng tôi tại Đền Hùng. Lòng tôi hồi hộp, xao xuyến khi lần đầu tiên được gặp Bác. Bác nhìn rất khoẻ mạnh, giản dị và thân thiện. Bác hỏi về sức khỏe của chúng tôi, rồi lại hỏi về Đền Hùng và các Vua Hùng. Tôi cảm thấy rất xúc động khi nghe Bác giải thích về công lao dựng nước của các Vua Hùng và lời căn dặn của Bác: ‘Các Vua Hùng đã có công dựng nước, Bác cháu ta phải cùng nhau giữ lấy nước.’ Lời nói ấy như in sâu vào trái tim tôi, nhắc nhở tôi về trách nhiệm bảo vệ Tổ quốc, giữ gìn độc lập, tự do của dân tộc.”.

TIẾT 3

Câu 1: Thay các kí hiệu * bằng cặp kết từ phù hợp để hoàn thiện mỗi câu ghép dưới đây:

a) * Đền Hùng là một di tích lịch sử nổi tiếng * rất nhiều người đến tham quan.

b) * ở các chiến sĩ chỉ gặp Bác Hồ một thời gian ngắn * họ sẽ nhớ mãi hình ảnh của Bác.

c) * em thích tìm hiểu về lịch sử * em nên đi thăm các viện bảo tàng.

nếu... thì...; vì... nên...; tuy... nhưng...

Bài làm chi tiết:

a) Vì Đền Hùng là một di tích lịch sử nổi tiếng nên rất nhiều người đến tham quan.

b) Tuy ở các chiến sĩ chỉ gặp Bác Hồ một thời gian ngắn nhưng họ sẽ nhớ mãi hình ảnh của Bác.

c) Nếu em thích tìm hiểu về lịch sử thì em nên đi thăm các viện bảo tàng.

Câu 2: Viết đoạn văn ngắn nói về một di tích lịch sử mà em biết, trong đoạn văn có ít nhất một câu ghép.

Bài làm chi tiết:

Đền Hùng, nằm ở phía Tây Bắc tỉnh Phú Thọ, là một di tích lịch sử quan trọng của Việt Nam. Đây là nơi thờ các vị Vua Hùng, những người đã có công dựng nước và là tổ tiên của dân tộc Việt. Đền Hùng không chỉ là biểu tượng của lòng yêu nước và lòng tự hào dân tộc, mà còn là nơi diễn ra Lễ hội Đền Hùng, một trong những lễ hội lớn và trang trọng nhất của Việt Nam. Mỗi năm, hàng triệu người dân từ khắp nơi trên cả nước đều hướng về Đền Hùng để tưởng nhớ công lao dựng nước của các Vua Hùng và cầu mong cho một năm mới an lành, thịnh vượng.

TIẾT 4

Câu hỏi: Lập bảng tổng kết về cách viết bài văn tả phong cảnh theo gợi ý sau: 

Bài làm chi tiết:

TIẾT 5

Câu 1: Các điệp từ, điệp ngữ dưới đây có tác dụng gì?

a) Tre giữ làng, giữ nước, giữ mái nhà tranh, giữ đồng lúa chín. Tre hi sinh để bảo vệ con người. Tre, anh hùng lao động. Tre, anh hùng chiến đấu!

b)

Con bướm vàng

Con bướm vàng

Bay nhẹ nhàng

Trên bờ cỏ

Em thích quá

Em đuổi theo

Con bướm vàng

Nó vỗ cánh

Vút lên cao

Em nhìn theo

Con bướm vàng

Con bướm vàng...

TRẦN ĐĂNG KHOA

Bài làm chi tiết:

a) Trong đoạn văn này, điệp từ “Tre” được lặp lại nhiều lần với các nghĩa khác nhau, tạo nên sự nhấn mạnh về vai trò và ý nghĩa của cây tre trong cuộc sống của con người. Điệp từ “Tre” còn giúp tạo nên hình ảnh của cây tre như một anh hùng lao động, một anh hùng chiến đấu, luôn sẵn sàng hi sinh vì cộng đồng.

b) Trong bài thơ “Con bướm vàng” của Trần Đăng Khoa, điệp từ “Con bướm vàng” được lặp lại nhiều lần, tạo nên nhịp điệu, âm điệu cho bài thơ, làm cho nội dung bài thơ trở nên sinh động, phong phú và tạo ra những hình ảnh, cảm xúc sâu sắc trong lòng người đọc. Điệp từ “Con bướm vàng” còn giúp tạo nên hình ảnh của con bướm vàng như một biểu tượng của sự nhẹ nhàng, tự do và hạnh phúc.

Câu 2: Viết một đoạn văn ngắn nói về ước mơ của em, trong đoạn văn có sử dụng điệp từ, điệp ngữ.

Bài làm chi tiết:

- 2 câu chuyện nói về về những tấm gương trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ đất nước: Kim Đồng của tác giả Tô Hoài, Tuổi thơ dữ dội của Phùng Quán.

- Bài văn: Giới thiệu cuốn sách “Kim Đồng” - Tác giả: Tô Hoài

TIẾT 6

Câu 1: Chủ đề của bài thơ là gì? Tìm ý đúng:

a) Miêu tả vẻ đẹp của tiếng Việt.

b) Thể hiện tình yêu tiếng Việt.

c) Hướng dẫn cách học tiếng Việt.

d) Nói về tiếng Việt qua những câu chuyện cổ.

Bài làm chi tiết:

b) Thể hiện tình yêu tiếng Việt.

Câu 2: Qua bài thơ, em hiểu vì sao tiếng Việt còn mãi? Tìm ý đúng:

a) Tiếng Việt được gìn giữ từ thế hệ này sang thế hệ khác.

b) Tiếng Việt có từ thời Lạc Long Quân và Âu Cơ.

c) Tiếng Việt được lan truyền tới những nước xa.

d) Tiếng Việt rất thân thương và dịu hiền.

Bài làm chi tiết:

a) Tiếng Việt được gìn giữ từ thế hệ này sang thế hệ khác.

Câu 3: Khổ thơ nào trong bài thơ sử dụng biện pháp điệp từ, điệp ngữ? Tìm ý đúng:

a) Khổ thơ thứ nhất.

b) Khổ thơ thứ hai.

c) Khổ thơ thứ ba.

d) Khổ thơ thứ tư.

Bài làm chi tiết:

b) Khổ thơ thứ hai.

Câu 4: Ý chính của khổ thơ cuối là gì?

Bài làm chi tiết:

Ý chính của khổ thơ cuối là khuyến khích mọi người, đặc biệt là thế hệ trẻ, phải chăm chỉ học tập, rèn luyện để nắn nót bài văn hay và cùng nhau nâng niu tiếng Việt.

Câu 5: Dựa theo gợi ý từ bài thơ, hãy viết một đoạn văn ngắn nói lên tình cảm của em với tiếng Việt và những việc em sẽ làm để giỏi tiếng Việt hơn.

Bài làm chi tiết:

Đoạn văn ngắn nói lên tình cảm của em với tiếng Việt và những việc em sẽ làm để giỏi tiếng Việt hơn: “Tiếng Việt, ngôn ngữ của Tổ quốc, luôn chiếm một vị trí đặc biệt trong trái tim em. Đó không chỉ là công cụ để em giao tiếp, mà còn là biểu tượng của văn hóa, lịch sử và tinh thần dân tộc. Để giỏi tiếng Việt hơn, em sẽ chăm chỉ đọc sách, rèn kỹ năng viết và lắng nghe. Em sẽ không ngừng học hỏi, khám phá và yêu quý hơn nữa tiếng Việt, ngôn ngữ tuyệt vời này.”.

TIẾT 7

Câu hỏi: Chọn 1 trong 2 đề sau:

1. Viết bài văn tả một cảnh đẹp của quê hương em.

2. Kể sáng tạo câu chuyện trong một bài đọc mà em đã học ở lớp 5 bằng cách thay đổi vai kể và phát triển câu chuyện.

Bài làm chi tiết:

1. 

Quê hương em, nằm bên bờ sông quê êm đềm, là một vùng quê yên bình với những cánh đồng lúa xanh mướt. Mỗi khi bình minh lên, cảnh sắc quê hương em trở nên lung linh, huyền ảo trong sương mai. Ánh nắng ban mai dần dần len lỏi qua từng kẽ lá, những tia nắng vàng rực rỡ như những sợi tơ mỏng manh, tựa như đang đ te thêm một màu sắc rực rỡ cho bức tranh quê hương.

Cánh đồng lúa trải dài như thảm thảm xanh, bát ngát tới tận chân trời. Lúa xanh mơn mởn, đong đưa theo gió, tạo nên những làn sóng xanh thơ mộng. Đâu đây, những cánh diều đang bay lượn trên bầu trời xanh, tạo nên những điểm nhấn vui tươi cho bức tranh quê hương. Bên bờ sông, những hàng liễu rủ bóng dọc theo con đường mòn. Dưới tán liễu, những đàn vịt nô đùa, tạo nên không khí vui tươi, nhộn nhịp. Bên kia sông, là những ngôi nhà cổ kính với mái ngói đỏ, tường vôi trắng, tạo nên vẻ đẹp truyền thống, bình dị.

Quê hương em, dù đơn sơ, giản dị nhưng đầy hồn hậu, thân thương. Nơi đây, mỗi con người, mỗi cánh đồng, mỗi dòng sông, mỗi ngôi nhà đều mang một nét đẹp riêng, tạo nên bức tranh quê hương đầy màu sắc. Bức tranh ấy, không chỉ đẹp vì cảnh sắc thiên nhiên hùng vĩ, mà còn đẹp bởi tình người, bởi hồn quê trong sáng và đẹp đẽ 

2. 

Dưới đây là câu chuyện “Cậu bé và con heo đất” được kể lại từ góc nhìn của con heo đất:

Tôi là một con heo đất, được một cậu bé tên Hải mua từ một tiệm tạp hóa ở thị xã. Tôi trông tròn xoay, ngộ nghĩnh và có thể giữ tiền, nên các bạn trong xóm của Hải rất mê tôi. Chẳng bao lâu, mỗi bạn đều mua một con heo đất giống tôi và đua nhau để dành tiền tiết kiệm.

Mỗi lần Hải cho tôi “ăn”, cậu ấy đều nhớ lời mẹ dặn, ghi số tiền vào một cuốn sổ. Sắp đến năm học mới, bụng tôi đã đầy ăm ắp. Hải định mổ tôi, lấy tiền mua quần áo mới. Nhưng mấy ngày qua, sau khi xem truyền hình, cậu ấy thương các bạn nhỏ ở vùng lũ lụt quá. Thấy các cô bác trong xã đang quyên góp tiền hỗ trợ người dân bị thiên tai, Hải cũng xin ba mẹ cho mổ tôi, lấy tiền để đóng góp.

Nhưng khi Hải đập bể tôi, cậu ấy thấy lạ quá: đếm đi đếm lại vẫn dư ra gần ba trăm nghìn. Lại có nhiều tờ hai mươi nghìn, năm mươi nghìn. Tiền mà Hải nhờ tôi giữ giúp thường chỉ là tiền lẻ. Không lẽ ba mẹ cũng bỏ tiền tiết kiệm vào bụng tôi? Hay có cô tiên thấy Hải ngoan nên thưởng cho cậu ấy?

Nghĩ mãi, Hải chợt giật mình nhớ ra: Hôm mua tôi, cậu ấy chọn đi chọn lại mãi. Cuối cùng, vì thích một con heo trên mặt quầy hơn những con trong quầy nên cậu ấy đã lấy tôi. Lỡ tôi là heo đất của con cô chủ tiệm vô ý để trên mặt quầy thì sao nhỉ?

Thế rồi một buổi sáng, tiệm tạp hoá có hai vị khách ghé thăm. Đó là Hải được ba đưa đến tận nơi để trả lại số tiền không phải của cậu ấy. Cô chủ tiệm rất cảm động vì chuyện xảy ra đã rất lâu mà cậu bé vẫn còn nhớ. Cô càng cảm động hơn nữa khi được biết Hải sẽ đem toàn bộ số tiền tiết kiệm ủng hộ các bạn nhỏ ở vùng lũ lụt. Cô đưa thêm mấy trăm nghìn, nhờ Hải giúp cô gửi đến đồng bào bị thiên tai. Tôi cảm thấy rất hạnh phúc vì đã giúp Hải thực hiện một việc tốt. Tôi tự hào vì mình là một con heo đất có ích.