Giải chi tiết Tiếng việt 5 Cánh diều bài 14 Kể chuyện sáng tạo (Thay đổi cách mở đầu và kết thúc câu chuyện)

I. NHẬN XÉT

Câu hỏi: Đọc hai đoạn văn sau và trả lời câu hỏi:

(1) Sáng Chủ nhật, tiệm tạp hoá của cô Thi vừa mở cửa đã có khách. Đó là hai cha con một cậu bé từ xa đến. Thấy cô chủ tiệm mở cửa, cậu bé đi vào, lễ phép chào rồi lấy ra một cái phong bì. Cậu bé đưa cái phong bì cho cô chủ tiệm, ấp úng: "Cô ơi! Tiền này không phải của con.". Cô chủ ngạc nhiên nhìn hai cha con. Người cha giải thích một hồi, cô mới hiểu đầu đuôi câu chuyện. Thì ra, chuyện là thế này...

(2) Thế rồi một buổi sáng, tiệm tạp hoá có hai vị khách ghé thăm. Đó là Hải được ba đưa đến tận nơi để trả lại số tiền không phải của em. Cô chủ tiệm rất cảm động vì chuyện xảy ra đã rất lâu mà cậu bé vẫn còn nhớ. Cô càng cảm động hơn nữa khi được biết Hải sẽ đem toàn bộ số tiền tiết kiệm ủng hộ các bạn nhỏ ở vùng lũ lụt. Cô đưa thêm mấy trăm nghìn, nhờ Hải giúp cô gửi đến đồng bào bị thiên tai. Hai cha con cảm ơn cô, rồi ra về để còn kịp đóng góp thêm với cô bác trong xóm.

a) Hãy so sánh đoạn văn (1) với đoạn mở đầu của bài đọc Cậu bé và con heo đất. Cách mở đầu mới này có gì khác với cách mở đầu trong bài đọc?

b) Hãy so sánh đoạn văn (2) với đoạn kết thúc của bài đọc Cậu bé và con heo đất. Cách kết thúc mới này có gì khác so với cách kết thúc trong bài đọc?

c) Vì sao có thể nói việc thay đổi cách mở đầu hoặc kết thúc câu chuyện không làm thay đổi nội dung chính của câu chuyện?

Bài làm chi tiết:

a) Đoạn văn (1) mở đầu bằng việc mô tả cảnh sáng Chủ nhật tại tiệm tạp hoá của cô Thi, khi có hai khách hàng là cha con cậu bé đến. Cách mở đầu này khác với bài đọc “Cậu bé và con heo đất” ở chỗ nó không trực tiếp giới thiệu về nhân vật chính là cậu bé Hải ngay từ đầu, mà thay vào đó là việc mô tả cảnh quan và hoạt động tại tiệm tạp hoá.

b) Đoạn văn (2) kết thúc bằng việc mô tả cảm xúc của cô chủ tiệm khi biết được Hải sẽ dùng số tiền tiết kiệm để ủng hộ các bạn nhỏ ở vùng lũ lụt. Điều này khác với cách kết thúc trong bài đọc “Cậu bé và con heo đất”, nơi mà câu chuyện kết thúc bằng việc Hải trả lại số tiền cho cô chủ tiệm.

c) Việc thay đổi cách mở đầu hoặc kết thúc câu chuyện không làm thay đổi nội dung chính của câu chuyện vì những sự kiện và hành động quan trọng nhất vẫn được giữ nguyên. Cách mở đầu và kết thúc chỉ là những phần bổ sung để làm cho câu chuyện trở nên phong phú và hấp dẫn hơn, nhưng không làm thay đổi ý nghĩa chính của câu chuyện. Trong trường hợp này, dù cách mở đầu và kết thúc có thay đổi, nhưng câu chuyện về việc Hải trả lại số tiền không phải của mình vẫn được giữ nguyên.

III. LUYỆN TẬP

Câu hỏi: Chọn 1 trong 2 đề sau:

1. Thay đổi cách mở đầu câu chuyện trong bài đọc Những chấm mà không nhỏ (trang 33-34).

2. Chọn một bài đọc mà em đã học ở lớp 5 và thay đổi cách kết thúc câu chuyện trong bài đọc đó.

Bài làm chi tiết:

1. Cách mở đầu mới cho câu chuyện trong bài đọc “Những chấm mà không nhỏ” có thể như sau:

“Thanh, một cậu bé lớp Bốn, đang ngồi trên giường, mở cuốn sách Địa lý ra và nhìn vào tấm bản đồ Việt Nam. Cậu nhìn vào hình dạng quen thuộc của đất nước hình chữ S, với miền Trung cong cong như cái đòn gánh giữa hai đầu Nam và Bắc. Cậu nhớ lại bài học Địa lí hôm nay, khi cô giáo ra bài tập vẽ bản đồ Việt Nam. Thanh quyết định sẽ thực hiện bài tập này ngay lập tức.”

2. Cách kết thúc mới cho câu chuyện trong bài đọc “Làm thủ công” có thể như sau:

“Lý mím môi, chăm chú cắt. Một chữ, hai chữ, ba chữ,… Đến chữ thứ mười hai thì Lý ưng ý. Em dán vào vở. Ngày hôm sau, khi cô giáo kiểm tra bài tập, cô khen ngợi sự cố gắng và sự tiến bộ của Lý. Cô nói: “Lý đã hiểu rằng để trở nên khéo léo, chúng ta phải tự mình thực hành và rèn luyện. Đó chính là ý nghĩa của việc làm thủ công.” Lời khen của cô giáo làm Lý cảm thấy tự hào và hạnh phúc. Em biết rằng mình đã học được một bài học quý giá từ việc tự cắt chữ U.”