Giải chuyên đề học tập Địa lí 10 cánh diều phần II: Các tác động và hậu quả của biến đổi khí hậu
Dưới đây là phần hướng dẫn giải chi tiết cụ thể cho bộ chuyên đè học tập Địa lí 10 cánh diều phần II: Các tác động và hậu quả của biến đổi khí hậu. Lời giải đưa ra ngắn gọn, cụ thể sẽ giúp ích cho em các em học tập ôn luyên kiến thức tốt, hình thành cho học sinh phương pháp tự học, tư duy năng động sáng tạo. Kéo xuống để tham khảo
1. Tác động và hậu quả của biến đổi khí hậu đến môi trường tự nhiên và tài nguyên thiên nhiên
Câu hỏi 1: Đọc thông tin và quan sát hình 1.2, hãy phân tích các tác động và hậu quả chủ yếu của biến đổi khí hậu đến môi trường tự nhiên.
Câu hỏi 2: Quan sát hình 1.3, hãy phân tích tác động hậu quả của biến đổi khí hậu đến tài nguyên đất, tài nguyên nước và tài nguyên sinh vật trên Trái Đất.
- Lấy ví dụ về tác động và hậu quả của biến đổi khí hậu đến tài nguyên thiên nhiên ở nước ta.
Hướng dẫn trả lời:
Câu hỏi 1: Các tác động và hậu quả chủ yếu của biến đổi khí hậu đến môi trường tự nhiên
Tác động | Hậu quả |
- Vành đai nóng và các đới tự nhiên vĩ độ thấp mở rộng về phía cực. - Ranh giới đai cao nội chí tuyến và á nhiệt đới mở rộng lên cao. | - Dẫn đến sự thay đổi các quá trình tự nhiên, đặc điểm môi trường các đới và các đai cao tự nhiên. |
- Mực nước biển dâng cao. - A-xit hóa nước biển, đại dương. | - Dẫn đến sự biến đổi môi trường biển, đại dương và môi trường sống của các loài sinh vật biển. |
- Gia tăng lượng khí thải, suy giảm diện tích và chất lượng rừng. - Suy giảm lớp ô-dôn trong tầng bình lưu khí quyển. | - Làm gia tăng suy thoái môi trường (ô nhiễm môi trường, suy giảm rừng, suy giảm tầng ô-dôn) |
Câu hỏi 2:
* Tác động hậu quả của biến đổi khí hậu đến tài nguyên đất, nước và sinh vật
Tài nguyên | Tác động | Hậu quả |
Đất | - Tăng diện tích đất bị ngập lụt ở các đồng bằng; - Gia tăng mức độ, diện tích đất bị nhiễm mặn ở các đồng bằng ven biển; - Gia tăng xói mòn đất, hoang mạc hóa ở cả miền núi và đồng bằng. | - Mất đất, thay đổi tính chất đất - Tốn kém chi phí đầu tư xây dựng các công trình thủy lợi cải tạo đất. |
Nước | - Nguồn nước ngọt giảm sút; - Mặn hóa nguồn nước mặt và nước ngầm; - Tăng nguy cơ ô nhiễm nguồn nước; - Giảm khả năng dự báo nguồn nước. | - Thiếu nước sản xuất và sinh hoạt - Phát sinh các mâu thuẫn trong sử dụng nước giữa các khu vực và các ngành kinh tế - Gây ô nhiễm nguồn nước. |
Sinh vật | - Điều kiện sống và không gian phân bố của các loài sinh vật thay đổi; - Môi trường sống của các loài sinh vật biển thay đổi, đặc biệt là hệ sinh thái san hô ở các vùng biển nhiệt đới; - Tăng nguy cơ cháy rừng và hạn chế sự phát triển của sinh vật. | - Suy giảm đa dạng sinh học do suy giảm số lượng cá thể hoặc có nguy cơ tuyệt chủng - Suy giảm diện tích và chất lượng rừng, đặc biệt là rừng ngập mặn ven biển. |
*Ví dụ về tác động và hậu quả của biến đổi khí hậu
- Biến đổi khí hậu đã tác động đến việc gia tăng diện tích đất ngập mặn, nhiễm mặn ở đồng bằng sông Cửu Long. Đồng bằng này đã chịu ảnh hưởng thường xuyên của những trận lũ lớn, xâm nhập mặn và đất bị ô nhiễm.
- Hậu quả dẫn đến việc diện tích đất canh tác nông nghiệp bị thu hẹp, suy giảm năng suất mùa vụ, thiếu nước ngọt cho sinh hoạt và sản xuất tại vùng.
2. Tác động và hậu quả của biến đổi khí hậu đến các hoạt động kinh tế
Câu hỏi 1: Đọc thông tin và quan sát hình 1.4, hãy phân tích tác động và hậu quả của biến đổi khí hậu đến nông nghiệp. Lấy ví dụ về tác động và hậu quả của biến đổi khí hậu đến sản xuất nông nghiệp ở nước ta hoặc ở địa phương.
Câu hỏi 2: Quan sát hình 1.5, hãy phân tích các tác động và hậu quả chủ yếu của biến đổi khí hậu đến công nghiệp. Lấy ví dụ về tác động và hậu quả của biến đổi khí hậu đến sản xuất công nghiệp ở nước ta hoặc ở địa phương.
Câu hỏi 3: Quan sát hình 1.6, hãy phân tích các tác động và hậu quả chủ yếu của biến đổi khí hậu đến dịch vụ. Lấy ví dụ về tác động và hậu quả của biến đổi khí hậu đến hoạt động dịch vụ ở nước ta hoặc ở địa phương.
Hướng dẫn trả lời:
Câu hỏi 1:
Tác động và hậu quả của biến đổi khí hậu đến nông nghiệp
Tác động | Hậu quả |
- Tăng diện tích đất nông nghiệp bị chìm ngập. - Thay đổi tính chất đất do nhiễm mặn, nhiễm phèn. | - Mất đất canh tác và suy giảm chất lượng đất, thu hẹp không gian sản xuất nông nghiệp. |
- Giảm khả năng cung cấp nguồn nước tưới trong nông nghiệp. - Tạo điều kiện cho sự phát triển của sâu bệnh hại cây trồng, vật nuôi. | - Thiếu nước cho sản xuất - Giảm năng suất, sản lượng cây trồng và vật nuôi. |
- Suy giảm nguồn lợi thủy, hải sản. | - Giảm hiệu quả nuôi trồng và đánh bắt thủy, hải sản. |
- Thay đổi điều kiện sống, không gian phân bố rừng. - Gia tăng nguy cơ cháy rừng. | - Làm suy giảm diện tích và chất lượng rừng |
Ví dụ về tác động và hậu quả của biến đổi khí hậu đến sản xuất nông nghiệp:
- Biến đổi khí hậu làm gia tăng mức độ hạn hán, những đợt hạn hán kéo dài liên tiếp xảy ra ở khắp các vùng trên cả nước trong những năm gần đây. Có năm hạn hán đã làm giảm 20-30% năng suất cây trồng, giảm sản lượng lương thực, ảnh hưởng nghiêm trọng đến chăn nuôi và sinh hoạt của người dân.
- Hạn hán kéo dài sẽ dẫn đến nguy cơ hoang mạc hóa ở một số vùng, đặc biệt là vùng Nam Trung Bộ, vùng cát ven biển và vùng đất dốc thuộc trung du, miền núi, gây ra những hệ lụy đáng kể đối với phát triển bền vững ở Việt Nam.
Câu hỏi 2:
* Tác động và hậu quả chủ yếu của biến đổi khí hậu đến công nghiệp:
Tác động:
- Phải tăng cường đầu tư cải tiến công nghệ nhằm giảm lượng phát thải khí nhà kính.
- Tăng nguy cơ ngập lụt, các thiệt hại về cơ sở vật chất phí sửa chữa và và có thể làm gián đoạn quá trình sản xuất.
- Gia tăng sự bất ổn định trong sản xuất, đặc biệt là nhóm ngành công nghiệp chế biến nông, lâm, thuỷ, hải sản.
- Giảm khả năng chủ động về nguồn nước cho nhiều ngành công nghiệp như: năng lượng, dệt, khai thác và chế biến khoáng sản,...
Hậu quả:
- Gia tăng vốn đầu tư xây dựng, chi phí sửa chữa và hoạt động
- Làm giảm hiệu quả kinh tế các ngành sản xuất công nghiệp.
* Ví dụ:
Hệ thống cơ sở hạ tầng trong nước bị ảnh hưởng nghiêm trọng của biến đổi khí hậu nhất là các tài sản vật chất của cơ sở hạ tầng đường bộ do bị ngập lụt, mưa bão, lũ quét phá hỏng.
Tác động của biến đổi khí hậu có thể phá hủy 19.000 km đường ở Việt Nam, tương đương 12% trữ lượng đường hiện có. Việc xây dựng lại những con đường bị hư hỏng này sẽ tiêu tốn khoảng 2,1 tỷ đô la Mỹ.
Câu hỏi 3:
Tác động và hậu quả chủ yếu của biến đổi khí hậu đến dịch vụ:
Tác động | Hậu quả |
- Giảm thời gian khai thác và gia tăng thiệt hại các công trình giao thông. - Hoạt động giao thông vận tải có thể bị gián đoạn. | Tăng chi phí bảo dưỡng, sửa chữa và vận hành các công trình giao thông.
|
Tăng mức tiêu hao nhiên liệu của các phương tiện giao thông. | Tăng chi phí để đổi mới công nghệ của các phương tiện giao thông nhằm hạn chế khí thải và các khí nhà kính. |
- Các tài nguyên du lịch tự nhiên, nhân văn bị chìm ngập hoặc thay đổi và hư hại. - Hoạt động du lịch bị gián đoạn. | Giảm hiệu quả khai thác của hoạt động du lịch.
|
Ví dụ về tác động và hậu quả của biến đổi khí hậu đến hoạt động dịch vụ:
Biến đổi khí hậu tác động trực tiếp đến cơ sở hạ tầng du lịch, hoạt động lữ hành và đặc biệt là tài nguyên du lịch, yếu tố nền tảng cho phát triển du lịch. Nước ta có bờ biển dài hơn 3.000 km, mang lại thế mạnh về du lịch biển, du lịch nghỉ dưỡng. Ước tính nếu nước biển dâng một mét thì 5,2% diện tích tự nhiên với 10,8% dân số sẽ bị tác động và không ít bãi biển đẹp của Việt Nam sẽ biến mất.
3. Tác động và hậu quả của biến đổi khí hậu đến đời sống con người
Quan sát hình 1.7 và hình 1.8, hãy phân tích tác động và hậu quả của biến đổi khí hậu đến sức khoẻ con người. Lấy ví dụ về ảnh hưởng của biến đổi khí hậu đến sức khoẻ con người ở nước ta hoặc ở địa phương em.
Hướng dẫn trả lời:
* Tác động và hậu quả của biến đổi khí hậu đến sức khoẻ con người:
Tác động:
- Gia tăng các bệnh liên quan đến hệ thần kinh, hệ tuần hoàn do các hiện tượng thời tiết cực đoan.
- Gia tăng các bệnh liên quan đến hệ tiêu hoá, hệ hô hấp do sự phát triển của vi sinh vật có hại, nguy cơ ngộ độc thực phẩm tăng lên, suy giảm chất lượng không khí và nguồn nước sinh hoạt.
- Số người chết và bị thương tăng lên do sự gia tăng các thiên tai có liên quan đến biến đổi khí hậu.
- Góp phần gia tăng tình trạng suy dinh dưỡng ở các nước đang phát triển.
Hậu quả:
- Suy giảm sức khỏe người dân.
- Gia tăng số người chết do các bệnh liên quan đến biến đổi khí hậu và số người chết do thiên tai.
- Tăng áp lực đối với ngành y tế.
- Suy giảm chất lượng nguồn lao động.
Ví dụ:
- Tình hình hạn hán, xâm nhập mặn, lũ lụt, ô nhiễm môi trường, thiếu nước sinh hoạt…ảnh hưởng tới hệ thống y tế và sức khỏe con người, làm gia tăng các dịch bệnh truyền nhiễm và các bệnh mới nổi hoặc tái nổi như sốt xuất huyết, sốt rét…
- Nắng nóng khắc nghiệt làm tăng tỷ lệ tử vong, tăng số lượng người nhập viện đặc biêt như bệnh hô hấp, tim mạch, tiết niệu, đái tháo đường, sức khỏe tâm thần.
- Nhiệt độ trung bình tăng lên làm băng tan, mực nước biển dân, thay đổi hệ sinh thái hệ sinh vật, tăng nồng độ ô nhiễm không khí làm gia tăng tỷ lệ bệnh tim mạch, các bệnh lây truyền qua nước (dịch tả), lây truyền qua thực phẩm (nhiễm độc salmonella)… . Nhiệt độ trung bình tăng lên có thể làm tăng số ca sốc nhiệt, đột quỵ và tỷ lệ tử vong.