Giải SBT HĐTN 8 cánh diều chủ đề 4 Tự chủ trong các mối quan hệ
Hướng dẫn giải chủ đề 4 Tự chủ trong các mối quan hệ SBT Hoạt động trải nghiệm 8 cánh diều. Đây là sách bài tập nằm trong bộ sách "Cánh diều" được biên soạn theo chương trình đổi mới của Bộ giáo dục. Hi vọng, với cách hướng dẫn cụ thể và giải chi tiết học sinh sẽ nắm bài học tốt hơn.
Bài tập 1. Nhận diện biểu hiện của sự tự chủ trong các mối quan hệ trong đời sống
Hoàn cảnh của Tâm, học sinh lớp 8B có rất nhiều khó khăn: Bố mất sớm, mẹ bệnh tật triền miên, gia đình lâm vào cảnh túng thiếu. Thương mẹ, Tâm đã xin phụ giúp các cô bán hàng ngoài chợ để kiếm tiền phụ giúp mẹ và tự lo cho việc học hành của mình cùng với em gái. Sáng nào cũng vậy, sau khi lo chu toàn cho mẹ, Tâm lại chở em tới trường. Buổi chiều, Tâm tất bật với công việc phụ bản hàng cho các cô, các chủ. Tuy vất vả là vậy nhưng nụ cười lúc nào cũng thường trực trên gương mặt của Tâm.
Đặc biệt, vẻ thông minh, lanh lợi nhưng cũng rất chân thật của Tâm lúc nào cũng khiến các cô, các chủ bán hàng yêu thương và ưu ái cho Tâm được “tan làm” sớm hơn mọi người. Nhờ vậy, Tâm có nhiều thời gian hơn để chăm lo cho cô em gái nhỏ và hoàn thành các bài học của mình một cách trọn vẹn.
Trong mắt bạn bè, Tâm là một người hết mình vì bạn. Thường ngày, vào những giờ giải lao, Tâm thường ngồi lại hướng dẫn thêm cho những bạn tiếp thu còn chậm cách làm những bài toán mới học. Tâm luôn coi việc giúp đỡ bạn là niềm vui của mình.
Điều ngạc nhiên đối với tất cả mọi người đó là Tâm học rất giỏi. Thời gian học thì ít, cuộc sống lại thiếu thốn mọi bề nhưng thầy cô và các bạn chưa bao giờ thấy Tâm than vãn một lời nào.
Từ câu chuyện về bạn Tâm, em hãy chia sẻ những biểu hiện của sự tự chủ trong các mối quan hệ trong đời sống.
Hướng dẫn trả lời:
1. Tự chủ trong việc giúp đỡ gia đình:
Tâm tự nguyện xin phụ giúp các cô bán hàng ngoài chợ để kiếm tiền phụ giúp mẹ và tự lo cho việc học hành của mình cùng với em gái. Thái độ này thể hiện tình yêu và trách nhiệm của Tâm đối với gia đình, và khả năng tự chủ trong việc tạo ra nguồn thu nhập cho gia đình.
2. Tự chủ trong việc quản lý thời gian:
Tâm có thể hiệu quả quản lý thời gian của mình, từ việc lo cho gia đình, đưa em gái tới trường, đến công việc phụ bán hàng và việc học tập. Thái độ tự chủ trong việc quản lý thời gian giúp cô ấy có đủ thời gian cho tất cả các hoạt động quan trọng.
3. Tự chủ trong việc học tập:
Mặc dù cuộc sống khó khăn và nhiều áp lực, Tâm vẫn là học sinh giỏi và không bao giờ than vãn. Thái độ này thể hiện sự tự chủ trong việc duy trì và hoàn thành việc học tập một cách trung thực và kiên nhẫn.
4. Tự chủ trong việc giúp đỡ bạn bè:
Tâm luôn sẵn sàng giúp đỡ bạn bè trong việc học tập và hướng dẫn những người còn chậm tiếp thu. Thái độ này cho thấy cô ấy tự chủ trong việc chia sẻ kiến thức và giúp đỡ người khác.
5. Tự chủ trong việc xây dựng mối quan hệ xã hội:
Tâm được bạn bè yêu thương và ưu ái bởi tính cách thông minh, lanh lợi và chân thật của cô ấy. Thái độ này thể hiện khả năng tự chủ trong việc xây dựng mối quan hệ xã hội tích cực.
Tất cả những biểu hiện này cho thấy Tâm là một người có tình thần tự chủ mạnh mẽ, có khả năng tự quản lý cuộc sống và tạo ra sự ảnh hưởng tích cực đối với mọi người xung quanh.
Bài tập 2. Rèn luyện sự tự chủ trong các mối quan hệ trong đời sống
Câu 1. Chia sẻ những việc em đã làm để rèn luyện sự tự chủ trong các mối quan hệ trong đời sống.
Biểu hiện | Việc em đã làm |
Chủ động tham gia các mối quan hệ | |
Không dễ bị lôi kéo trong các mối quan hệ | |
Chủ động giải quyết các vấn đề nảy sinh trong các mối quan hệ | |
Tự điều chỉnh được thái độ, hành vi của bản thân một cách phù hợp trong các mối quan hệ |
Hướng dẫn trả lời:
Biểu hiện | Việc em đã làm |
Chủ động tham gia các mối quan hệ | Em thường xuyên tham gia các hoạt động xã hội, tham gia câu lạc bộ hoặc tổ chức sự kiện cộng đồng để tìm hiểu và kết nối với nhiều người. |
Không dễ bị lôi kéo trong các mối quan hệ | Em luôn duy trì sự độc lập trong quyết định của mình và không để người khác áp đặt ý kiến hoặc quyết định cho em dễ dàng. |
Chủ động giải quyết các vấn đề nảy sinh trong các mối quan hệ | Em thường tự mình tìm cách giải quyết mâu thuẫn hoặc xung đột trong quan hệ với bạn bè hoặc người thân, thay vì để vấn đề trở nên phức tạp hơn. |
Tự điều chỉnh được thái độ, hành vi của bản thân một cách phù hợp trong các mối quan hệ | Em luôn cố gắng hiểu và tôn trọng ý kiến của người khác, và khi cần, em có thể thay đổi thái độ hoặc hành vi của mình để duy trì quan hệ tốt. |
Câu 2. Thực hành thể hiện sự tự chủ động trong các tình huống sau:
Tình huống 1. Vân vừa chuyển đến trường học mới. Vân rất muốn kết bạn và tìm hiểu thêm về các hoạt động của nhà trường.
Tình huống 2. Dũng có xích mích với một thành viên của đội bóng lớp khác. Dũng rất bức xúc, rủ Trí cùng sang lớp bên tìm bạn đó để trút giận.
Hướng dẫn trả lời:
Tình huống 1: Vân nên chủ động tìm cơ hội tham gia vào các hoạt động ngoại khóa của trường, như câu lạc bộ hoặc tổ chức sự kiện cộng đồng. Cô ấy cũng cần tích cực tìm hiểu về các bạn mới và trò chuyện để tạo dựng mối quan hệ.
Tình huống 2: Trí nhận thấy tình huống và thấy cần phải giảng giải với Dũng trước khi làm việc gì đó không cân nhắc. Bạn ấy nên nói với Dũng về việc thấu hiểu và cân nhắc xem liệu việc trút giận có thực sự cần thiết hay không. Trí giúp Dũng đi giải tỏa cơn nóng giận bằng cách chơi thể thao sau giờ học (đá bóng, cầu lông, bóng rổ) hoặc hai bạn rủ nhau ra công viên chạy bộ.
Câu 3. Chia sẻ tình huống em đã thể hiện sự tự chủ trong các môi quan hệ trong đời sống hằng ngày.
Hướng dẫn trả lời:
Tình huống: Trong dự án tình nguyện, em được phân công làm trợ giảng cho một lớp học tại một trường tiểu học trong khu vực nông thôn. Lớp học này có nhiều học sinh khó khăn, và điều kiện học tập cũng không thuận lợi. Vậy nên, em đã cam kết tham gia và hỗ trợ lớp học này trong suốt một năm học.
Biểu hiện của sự tự chủ trong tình huống này:
1. Chủ động tham gia:
Em đã tự nguyện tham gia vào dự án tình nguyện này, không bị ép buộc bởi bất kỳ ai. Em hiểu rằng dự án này cần sự đóng góp của các tình nguyện viên để thành công.
2. Không dễ bị khuất phục:
Trong quá trình làm trợ giảng, có nhiều thách thức và khó khăn, nhưng em không để những khó khăn này làm mất tinh thần và cam kết của mình. Em luôn giữ vững quyết tâm.
3. Chủ động giải quyết vấn đề:
Khi gặp phải các vấn đề liên quan đến việc giảng dạy, em không chần chừ mà tự mình tìm cách giải quyết, hỏi thầy cô và tận dụng tài liệu giảng dạy.
Dự án tình nguyện này đã giúp em rèn luyện sự tự chủ trong các mối quan hệ và học cách làm việc hiệu quả trong môi trường khó khăn. Đặc biệt, nó giúp em thấy hạnh phúc và hài lòng vì đã đóng góp cho cộng đồng.
Bài tập 3. Nhận diện biểu hiện của sự tự chủ trong các mối quan hệ
Chỉ ra những biểu hiện của sự tự chủ trong các mối quan hệ trên mạng xã hội trong tình huống sau:
Tình huống. Trong một nhóm trên mạng xã hội của lớp, các bạn chia sẻ nhiều đường liên kết tới những trang mạng không lành mạnh. Nhiều bạn đã xem và bình luận sôi nổi. Để ý thấy Ngọc không nhắn lời bình luận nào trong nhóm, một số bạn nhắc Ngọc mở các đường liên kết trên mạng ra xem vì “có rất nhiều điều hấp dẫn”. Sau khi suy nghĩ kỹ, Ngọc đã nhắn tin cho các bạn về việc xem những đường liên kết đó là không lành mạnh, không phù hợp với lứa tuổi. Nhận thấy nhiều bạn không đồng tình với mình mà còn nói Ngọc là “đồ lập dị”, Ngọc lịch sự để lại lời chào và xin ra khỏi nhóm.
Hướng dẫn trả lời:
Ngọc đã tự quyết định không xem và không tham gia vào việc chia sẻ các đường liên kết không lành mạnh trên mạng xã hội. Điều này thể hiện sự tự chủ trong việc tiếp nhận nội dung trực tuyến.
Ngọc không theo đuổi theo trào lưu của những người khác mà đã tư duy kỹ càng và xem xét nội dung trước khi quyết định. Điều này thể hiện sự tự chủ trong việc đánh giá thông tin trực tuyến.
Ngọc đã tự đưa ra quyết định đúng đắn dựa trên việc nghiên cứu và suy xét về tính phù hợp của nội dung với lứa tuổi của mình. Điều này thể hiện sự tự chủ trong việc đưa ra quyết định riêng.
Ngọc đã lịch sự khi trả lời những người nhắc nhở mình phải xem nội dung đó. Thay vì tiếp tục tranh luận, Ngọc rời khỏi nhóm một cách lịch sự và quyết đoán với quyết định của mình. Điều này thể hiện sự tự chủ trong việc quản lý các mối quan hệ trực tuyến.
Những biểu hiện trên cho thấy Ngọc đã tự chủ trong việc quản lý hành vi và quyết định của mình trên mạng xã hội, không bị áp lực theo đuổi các hành vi không lành mạnh mà người khác đề xuất.
Chia sẻ những điều học sinh nên làm để thể hiện sự tự chủ trong các mối quan hệ trên mạng xã hội bằng cách bổ sung nội dung cho các ý sau:
Nói không với: | Cân nhắc, suy nghĩ kỹ khi: |
Kiềm chế trong việc: | Thông báo với: |
Hướng dẫn trả lời:
Nói không với: | Cân nhắc, suy nghĩ kỹ khi: |
Nói không với trò chuyện hoặc tham gia vào các hoạt động trái pháp luật hoặc độc hại | Cân nhắc trước khi đăng hình ảnh hoặc thông tin cá nhân |
Kiềm chế trong việc: | Thông báo với: |
Kiềm chế trong việc phát ngôn vào những lúc nóng giận, dễ đưa ra những ngôn từ thiếu kiểm soát | Thông báo với người lớn khi gặp vấn đề nghiêm trọng |
Bài tập 4. Rèn luyện sự tự chủ trong các mối quan hệ trên mạng xã hội
Nêu những điều em sẽ làm để thể hiện sự tự chủ trong các mối quan hệ trên mạng xã hội.
Tình huống | Việc em sẽ làm |
Một người bạn em quen qua mạng internet hỏi em về thông tin cá nhân (họ tên, địa chỉ nhà, số điện thoại). | |
Một người lạ làm quen với em trên mạng xã hội. Họ nói em sẽ được trả tiền công mỗi khi em bấm vào đường link họ gửi cho em. | |
Em thấy ảnh của mình bị ghép vào một trang mạng xã hội có nội dung không lành mạnh. | |
Em và một số bạn thân trong lớp thường sử dụng mạng xã hội để trò chuyện cùng nhau. Các bạn thường dùng những từ ngữ thô tục, nhạy cảm để nói chuyện với nhau. |
Hướng dẫn trả lời:
Tình huống | Việc em sẽ làm |
Một người bạn em quen qua mạng internet hỏi em về thông tin cá nhân (họ tên, địa chỉ nhà, số điện thoại). | Em nên từ chối cung cấp thông tin cá nhân cá nhân riêng tư cho người này và giải thích lý do vì sự bảo mật của em. |
Một người lạ làm quen với em trên mạng xã hội. Họ nói em sẽ được trả tiền công mỗi khi em bấm vào đường link họ gửi cho em. | Em nên biết rằng đây có thể là một dạng lừa đảo trực tuyến. Em không nên bấm vào bất kỳ đường link nào mà em không tin tưởng hoặc không hiểu rõ. Em nên báo cáo hoặc chặn người lạ này để bảo vệ bản thân và ngăn chặn các hoạt động lừa đảo trực tuyến. |
Em thấy ảnh của mình bị ghép vào một trang mạng xã hội có nội dung không lành mạnh. | Em nên thông báo với quản trị trang mạng xã hội về tình huống này để họ có thể loại bỏ nội dung không lành mạnh và ngăn chặn việc sử dụng ảnh của em một cách trái phép. |
Em và một số bạn thân trong lớp thường sử dụng mạng xã hội để trò chuyện cùng nhau. Các bạn thường dùng những từ ngữ thô tục, nhạy cảm để nói chuyện với nhau. | Em nên chủ động trong việc thể hiện sự tự chủ bằng cách không tham gia vào cuộc trò chuyện hoặc sử dụng ngôn ngữ không phù hợp. Em có thể thảo luận với bạn bè của mình và thử thuyết phục họ sử dụng ngôn ngữ tôn trọng và lịch sự trong các cuộc trò chuyện trực tuyến. |