Giải vật lí 8 bài 23: Đối lưu Bức xạ nhiệt

Hướng dẫn trả lời các câu hỏi giữa bài

Giải câu 1,2,3: Đặt một gói nhỏ đựng các hạt thuốc...

Đặt một gói nhỏ đựng các hạt thuốc tím vào đáy của một cốc thủy tinh đựng nước rồi dùng đèn cồn đun nóng cốc nước ở phía có đặt thuốc tím (H.23.2). Quan sát hiện tượng xảy ra và trả lời câu hỏi

C1. Nước màu tím di chuyển thành dòng từ dưới lên rồi từ trên xuống hay di chuyển hỗn độn theo mọi phương ?

C2. Tại sao lớp nước ở dưới được đun nóng lại đi lên phía trên, còn lớp nước lạnh ở phía trên lại đi xuống dưới ? ( Hãy nhớ lại điều kiện để vật nổi lên, chìm xuống đã học trong phần Cơ học )

C3. Tại sao biết được nước trong cốc đã nóng lên ?

C1. Nước màu tím di chuyển thành dòng từ dưới lên rồi từ trên xuống 

C2. Lớp nước ở dưới được đun nóng , thể tích lớp nước tăng lên , vì vậy trọng lượng riêng giảm đi so với lớp nước lạnh bên trên . Do có trọng lượng riêng lớn hơn trọng lượng riêng của lớp nước nóng nên lớp nước lạnh phía trên đi xuống dưới, còn lớp nước ở dưới được đun nóng lại đi lên phía trên 

C3. Biết được nước trong cốc đã nóng lên vì ta quan sát chỉ số trên nhiệt kế, khi nước nóng lên thì chỉ số nhiệt kế tăng.

Giải câu 4,5,6: Trong thí nghiệm ở hình 23.3...

C4. Trong thí nghiệm ở hình 23.3, khi đốt nến và hương đi từ trên xuống vòng qua khe hở giữa miếng bìa ngăn và đáy cốc rồi đi lên phía ngọn nến. Hãy giải thích hiện tượng trên.

C5. Tại sao muốn đun nóng chất lỏng và chất khí phải đun từ dưới ?

C6. Trong chân không và trong chất rắn có xảy ra đối lưu không ? Tại sao 

C4. Ở phía có ngọn nến,  không khí bên ngọn nến nóng lên, nở ra, trọng lượng riêng giảm nên bay lên phía trên. Do đó không khí bên ngọn nến ít đi và hút không khí lạnh bên khói hương sang, làm cho khói hương đi theo xuống dưới và cùng không khí nóng bay lên.

C5. Muốn đun nóng chất lỏng và chất khí phải đun từ dưới vì chất lỏng và chất khí có hiện tượng đối lưu : Khi đun từ phía dưới, ta làm cho phần chất lỏng (khí) ở phía dưới nóng lên trước làm cho trọng lượng riêng của phần này giảm đi và đi lên phía trên. Phần chất lỏng  ( khí) ở phía trên  sẽ đi xuống và lại được làm nóng, tạo thành dòng đối lưu

C6. Trong chân không và trong chất rắn không xảy ra đối lưu, vì chân không là môi trường  không có phân tử khí nào  còn trong chất rắn các phân tử liên kết với nhau chặt chẽ, chúng không thể di chuyển thành dòng được 

Giải câu 7,8,9: Giọt nước màu dịch chuyển về đầu B...

C7. Giọt nước màu dịch chuyển về đầu B chứng tỏ điều gì ?

C8. Giọt nước màu dịch chuyển trở lại đầu A chứng tỏ điều gì ? Miếng gỗ đã có tác dụng gì ?

C9. Sự truyền nhiệt từ nguồn nhiệt tới bình có phải là dẫn nhiệt và đối lưu không ? Tại sao ?

C7. Giọt nước màu dịch chuyển về B chứng tỏ không khí trong bình đã nhận được nhiệt ,nóng lên, nở ra và đẩy giọt nước đi .

C8. Giọt nước dịch chuyển trở lại đầu A chứng tỏ nhiệt độ không khí trong bình đã giảm, làm cho không khí co lại và giọt nước quay trở lại A

Miếng gỗ có tác dụng ngăn không cho bình cầu nhận được nhiệt từ đèn cồn 

C9. Sự truyền nhiệt từ nguồn nhiệt tới bình:

• Không phải là dẫn nhiệt vì không khí là chất dẫn nhiệt kém
• Không phải là đối lưu vì nhiệt được truyền đi theo đường thẳng

Hướng dẫn giải các bài tập cuối bài 

Giải câu 10: Tại sao trong thí nghiệm ở hình 23.4...

Tại sao trong thí nghiệm ở hình 23.4 bình chứa không khí lại được phủ muội đèn ?

Cần lưu ý : Vật có bề mặt càng xù xì và màu càng sẫm thì hấp thụ tia nhiệt càng nhiều

 Do đó bình chứa không khí được phủ muội đèn để tăng khả năng hấp thụ tia nhiệt 

Giải câu 11: Tại sao về mùa hè ta thường mặc...

Tại sao về mùa hè ta thường mặc áo trắng mà không mặc áo màu đen ?

Vì các vật sáng màu hấp thụ tia nhiệt ít hơn các vật sẫm màu, nên ta mặc áo màu trắng để có cảm giác mát hơn

Giải câu 12: Hãy chọn từ thích hợp cho các...

Hãy chọn từ thích hợp cho các ô trống ở bảng 23.1 

Bảng 23.1