Hướng dẫn giải nhanh Khoa học 4 KNTT bài 26: Thực phẩm an toàn

BÀI 26: THỰC PHẨM AN TOÀN

HOẠT ĐỘNG MỞ ĐẦU

Câu hỏi: Hãy kể một số lí do khiến chúng ta có thể bị đau bụng, tiêu chảy. Thực phẩm chúng ta ăn uống hằng ngày cần đảm bảo những yêu cầu gì?

Trả lời:

Những lí do khiến chúng ta có thể bị đau bụng như: dị ứng thực phẩm, hội chứng ruột kích thích, chứng khó tiêu, căng thẳng, lo lắng và ngộ độc thực phẩm.

Theo em, thực phẩm chúng ta ăn uống hàng ngày cần đảm bảo những yêu cầu sau: thực phẩm an toàn được nuôi trồng, chế biến và bảo quản hợp vệ sinh; có tem nhãn ghi nguồn gốc rõ ràng, không có dấu hiệu ôi thiu, mốc,... Sử dụng thực phẩm an toàn sẽ có lợi cho sức khỏe.

1. Thực phẩm an toàn

Câu 1: Quan sát hình 1 và lựa chọn những thực phẩm có thể sử dụng để chế biến thức ăn an toàn. Giải thích vì sao em chọn những thực phẩm đó.

Trả lời:

Theo quan sát hình 1, em có thể chọn những thực phẩm sau để chế biến thức ăn an toàn:

• Rau củ quả trong thùng gỗ ở hình A: những loại rau củ quả này có vẻ tươi sống, sạch sẽ và không bị hư hỏng. Em cần rửa sạch chúng trước khi sử dụng.

• Thịt đóng gói trong hộp nhựa ở hình B: những miếng thịt này có nguồn gốc rõ ràng và được bảo quản đúng cách ở nhiệt độ 4°C. Em cần kiểm tra hạn sử dụng của chúng và nấu chín kỹ trước khi ăn.

• Rau củ quả trưng bày ở hình D: những loại rau củ quả này cũng có vẻ tươi sống và không bị nhiễm chéo với các loại thực phẩm khác. Em cũng cần rửa sạch chúng trước khi sử dụng.

Câu 2: Quan sát hình 2, thảo luận và xác định một số dấu hiệu của thực phẩm an toàn theo:

- Nơi nuôi trồng, nguồn gốc xuất xứ của thực phẩm.

- Nơi bày bán, bảo quản thực phẩm tươi sống và thực phẩm đã chế biến.

- Cách chế biến thực phẩm.

Trả lời:

Theo quan sát hình 2, em có thể thảo luận và xác định một số dấu hiệu của thực phẩm an toàn như sau:

• Nơi nuôi trồng, nguồn gốc xuất xứ của thực phẩm: thực phẩm an toàn là thực phẩm được nuôi trồng theo các quy định về vệ sinh, an toàn và bảo vệ môi trường . Thực phẩm có nguồn gốc xuất xứ rõ ràng, có nhãn mác, tem chứng nhận và hóa đơn chứng từ khi mua bán . Ví dụ, trong hình 2, những cây trồng trong nhà kính có thể được kiểm soát về điều kiện môi trường, phòng trừ sâu bệnh và sử dụng phân bón hợp lý.

• Nơi bày bán, bảo quản thực phẩm tươi sống và thực phẩm đã chế biến: thực phẩm an toàn là thực phẩm được bày bán ở những nơi sạch sẽ, thoáng mát, không có mùi hôi hoặc côn trùng. Thực phẩm tươi sống được bảo quản ở nhiệt độ phù hợp, không để quá lâu ở nhiệt độ phòng và tuân theo nguyên tắc vào trước - ra trước . Thực phẩm đã chế biến được đóng gói kín, có nhãn hiệu, ngày sản xuất và hạn sử dụng . Ví dụ, trong hình 2, những miếng thịt trong tủ kính có thể được giữ ở nhiệt độ lạnh để tránh vi khuẩn phát triển.

• Cách chế biến thực phẩm: thực phẩm an toàn là thực phẩm được chế biến với các nguyên liệu sạch sẽ, không hết hạn sử dụng hoặc bị ôi thiu. Thực phẩm được nấu chín kỹ, đặc biệt là thịt, trứng và hải sản . Thực phẩm được tránh nhiễm chéo giữa các loại khác nhau hoặc giữa các giai đoạn chế biến . Ví dụ, trong hình 2, rau sống có thể được ngâm trong nước muối hoặc nước chanh để diệt khuẩn sau đó luộc chín.

Câu 3: Theo em thực phẩm như thế nào là thực phẩm an toàn?

Trả lời:

Theo em, thực phẩm an toàn là thực phẩm có những đặc điểm sau:

• Thực phẩm không chứa các chất độc hại, vi khuẩn, nấm mốc, côn trùng hoặc các tạp chất khác có thể gây hại cho sức khỏe của người tiêu dùng .

• Thực phẩm có nguồn gốc xuất xứ rõ ràng, được kiểm tra và chứng nhận về chất lượng và an toàn .

• Thực phẩm được bảo quản, vận chuyển và bày bán đúng cách, không bị biến chất hoặc hết hạn sử dụng .

• Thực phẩm được chế biến với các nguyên liệu sạch sẽ, nấu chin kỹ và tránh nhiễm chéo .

Em nghĩ rằng thực phẩm an toàn là rất quan trọng vì nó ảnh hưởng đến sức khỏe, phát triển và chất lượng cuộc sống của con người. Em mong muốn mọi người đều có thể tiếp cận và sử dụng được những thực phẩm an toàn.

2. Lí do cần sử dụng thực phẩm an toàn

Câu 1: Quan sát hình 4 và cho biết hai bạn trong hình đang gặp vấn đề gì. Nguyên nhân nào dẫn đến tình trạng đó?

Trả lời:

Theo em, hai bạn trong hình đang bị ngộ độc thực phẩm, trong đó: 

Hình a: bạn nam ăn phải xiên thịt ở cổng trường không đảm bảo vệ sinh.

Hình b: bạn nam ăn phải thức ăn bị nhiễm nấm mốc, vi khuẩn.

Câu 2: Chia sẻ những thông tin khác về tác hại, hậu quả khi sử dụng thực phẩm không an toàn.

Trả lời:

Một số tác hại và hậu quả của việc sử dụng thực phẩm không an toàn mà em biết được là: 

• Gây ảnh hưởng đến sự phát triển trí tuệ và thể chất của trẻ em, làm giảm khả năng học tập và làm việc.

• Gây ảnh hưởng đến sức khỏe sinh sản, gây dị tật bẩm sinh, sẩy thai, sinh non hoặc sinh con nhẹ cân.

• Gây ảnh hưởng đến sự an toàn của người tiêu dùng và người sản xuất, gây mất niềm tin và ảnh hưởng đến uy tín của các doanh nghiệp thực phẩm.

• Gây thiệt hại về kinh tế, gây lãng phí nguồn lực, tăng chi phí điều trị và phòng ngừa bệnh tật.

• Gây ảnh hưởng đến môi trường, gây ô nhiễm nước, đất và không khí.

Câu  3: Quan sát từ hình 5 đến 9.

- Chia sẻ ý kiến, nhận xét những sản phẩm đã quan sát theo gợi ý:

- Chia sẻ với bạn dấu hiệu để nhận biết thực phẩm an toàn hay không an toàn; những nguy cơ có thể gặp phải nếu sử dụng thực phẩm không an toàn.

Trả lời:

Sau khi quan sát, em có thể đánh giá vào bảng như sau:

Theo em, thực phẩm an toàn có một số dấu hiệu như màu sắc tươi; nguồn gốc, xuất xứ sản phẩm rõ ràng; còn trong thời hạn sử dụng; chế biến, bảo quản hợp vệ sinh. Cần sử dụng thực phẩm an toàn để đảm bảo sức khỏe.

Theo em, những nguy cơ mà ta có thể gặp phải khi sử dụng thực phẩm không an toàn như sau:

Thứ nhất, chúng ta có thể bị ngộ độc cấp tính: với các triệu chứng nôn mửa, tiêu chảy, co giật, suy hô hấp, …có thể dẫn đến tử vong.

Thứ hai, ngoài ngộ độc cấp tính, chúng ta còn có nguy cơ bị ngộ độc mãn tính: ảnh hưởng đến hệ thống nội tiết; gây ung thư và các bệnh nan y khác; gây bệnh liên quan đến hệ thống thần kinh; gây thoái hóa gan, thận và hệ thống tiêu hóa,…

Câu 4: Theo em, vì sao chúng ta cần sử dụng thực phẩm an toàn?

Trả lời:

Theo em, chúng ta cần phải sử dụng thực phẩm an toàn để đảm bảo sức khoẻ, phòng tránh bệnh tật và ngăn ngừa bị ngộ độc thực phẩm.

Câu 5: Xác định được một số thực phẩm an toàn và không an toàn qua quan sát.

Trả lời:

Dựa vào những dấu hiệu như màu sắc tươi; nguồn gốc, xuất xứ sản phẩm rõ ràng; còn trong thời hạn sử dụng; chế biến, bảo quản hợp vệ sinh, ta có thể xác định đó là thực phẩm an toàn. 

Dấu hiệu như màu sắc kém, có mùi hôi, không có xuất xứ rõ ràng, nhũn, bị nấm mốc, ta có thể xác định đó là thực phẩm không an toàn.

Câu 6: Lựa chọn và sử dụng các thực phẩm an toàn.

Trả lời:

Để mọi người có thể lựa chọn và sử dụng được các thực phẩm an toàn, chúng ta cần có những hành động sau: 

• Tăng cường giáo dục và nâng cao nhận thức của người tiêu dùng về an toàn thực phẩm, giúp họ có kỹ năng lựa chọn, bảo quản và chế biến thực phẩm đúng cách.

• Tăng cường kiểm tra, giám sát và xử lý nghiêm các vi phạm về an toàn thực phẩm, đồng thời khuyến khích các doanh nghiệp áp dụng các tiêu chuẩn quốc tế về an toàn thực phẩm.

• Tăng cường hợp tác quốc tế trong lĩnh vực an toàn thực phẩm, trao đổi kinh nghiệm và thông tin về các vấn đề liên quan.

• Tăng cường nghiên cứu khoa học và ứng dụng công nghệ mới trong sản xuất, chế biến và kiểm tra thực phẩm.