Soạn văn 10 kết nối tri thức ngắn nhất bài 1: Văn bản Tản viên từ Phán sự lục

[toc:ul]

I. Câu hỏi trong bài học

1. CÂU HỎI TRƯỚC KHI ĐỌC

Câu 1: Bạn có thích đọc những chuyện kể chứa đựng các yếu tố kì ảo không? Vì sao?

Câu 2: Trong cuộc sống hằng ngày đôi khi chúng ta phải chứng kiến hoặc trải qua những việc ngang trái, bất công. Lúc đó bạn cảm thấy như thế nào và mong muốn điều gì?

2. CÂU HỎI ĐỌC VĂN BẢN

Câu 1: Hãy chú ý đến lời giới thiệu nhân vật Tử Văn. 

Câu 2: Tử văn có những suy nghĩ, cảm xúc gì khi nghe câu chuyện của Thổ công? 

Câu 3: Dự đoán kết quả cuộc đấu tranh của Tử Văn dưới cõi âm?

Câu 4: Sự việc nào có tác dụng xoay chuyển tình thế của cuộc xử án? 

Câu 5: Diễn biến và kết quả của cuộc đấu tranh của Tử Văn có giống như suy đoán không?

Câu 6: Vì sao Tử Văn đồng ý nhận chức Phán sự đền Tản Viên?

Câu 7: Ai là người đưa ra lời bình? Nội dung chính của lời bình là gì?

3. CÂU HỎI SAU KHI ĐỌC

Câu 1: Xác định người kể chuyện trong Chuyện chức Phán sự đền Tản Viên. Những lời kể nào giúp bạn có được sự hình dung ban đầu về tính cách của nhân vật Tử Văn?

Câu 2: Nêu các sự kiện chính của câu chuyện. Các sự kiện đó được trình bày theo trình tự nào?

Câu 3: Tóm tắt diễn biến câu chuyện xử án. Chỉ ra các yếu tố góp phần làm nên chiến thắng của Tử Văn trong phiên toà. Theo bạn, yếu tố nào đóng vai trò quyết định trong chiến thắng đó?

Câu 4: Nhân vật Tử Văn được khắc hoạ chủ yếu qua những chi tiết nào? Chọn phân tích một số chi tiết tiêu biểu, từ đó, nhận xét khái quát về tính cách nhân vật này.

Câu 5: Sáng tạo chi tiết người đi đường gặp Tử Văn ngồi trên “xe quan Phán sự" và việc người đời sau truyền nhau về "nhà quan Phán sự", tác giả muốn nhấn mạnh điều gi?

Câu 6: Thế giới thần linh, ma quỷ trong truyện là sản phẩm hư cấu nghệ thuật của Nguyễn Dữ. Khám phá thế giới đó, bạn hiểu thêm được điều gì về chủ đề của tác phẩm?

Câu 7: Nêu quan niệm về kẻ sĩ được thể hiện trong lời bình cuối truyện. Bạn có đồng tình với quan niệm đó không? Vì sao?

VIẾT KẾT NỐI VỚI ĐỌC

Viết đoạn văn (khoảng 150 chữ) phân tích một yếu tố làm nên sức hấp dẫn của câu chuyện trong Chuyện chức phán sự đền Tản Viên.

II. Soạn bài siêu ngắn: Văn bản Tản viên từ Phán sự lục

1. CÂU HỎI TRƯỚC KHI ĐỌC

Câu 1: Em có thích đọc những chuyện kể chứa đựng các yếu tố kì ảo. Vì mặc dù là những yếu tố không có thật nhưng qua đó e cảm nhận được những khát khao về một cuộc sống tươi đẹp, khiến em tin tưởng hơn vào cuộc sống và cái thiến luôn thắng cái ác. 

Câu 2: Trong cuộc sống hằng ngày đôi khi chúng ta phải chứng kiến hoặc trải qua những việc ngang trái, bất công. Lúc đó em cảm thấy rất buồn, em muốn trên đời này thực sựu có ông Bụt.

2. CÂU HỎI ĐỌC VĂN BẢN

Câu 1: Sau khi nghe câu chuyện của Thổ công, Tử Văn cảm thấy rất bất bình.

Câu 2: Tử Văn sẽ làm sáng tỏ mọi việc và chiến thắng trong cuộc đấu tranh dưới cõi âm.

Câu 3: Sự việc có tác dụng xoay chuyển tình thế của cuộc xử án là việc nhà vua đã sai người đến Tản Viên để lấy chứng thực.

Câu 4: Diễn biến và kết quả cuộc đấu tranh cũng giống như suy đoán của em. Tử Văn đã được minh oan và những tên gian ác đã bị trừng trị.

Câu 5: Tử Văn đồng ý nhận chức Phán sự đền Tản Viên vì nghe lời khuyên của Thổ công, có thể để lại tiếng về sau cho đời.

Câu 6: Người đưa ra lời bình là tác giả. Nội dung lời bình ca ngợi sự cứng cỏi, dám đương đầu, đấu tranh với cái ác của anh chàng áo vải Ngô Tử Văn.

3. CÂU HỎI SAU KHI ĐỌC

Câu 1:

- Người kể chuyện là tác giả. 

- Lời kể cho thấy hình dung ban đầu về tính cách của nhân vật Tử Văn:

+ "Chàng vốn khảng khái, nóng nảy, thấy sự tà gian thì không thể chịu được, vùng Bắc người ta vẫn khen là một người cương trực."

+ "Tử Văn rất tức giận, một hôm tắm gội sạch sẽ, khấn trời, rồi châm lửa đốt đền. Mọi người đều lắc đầu lè lưỡi, lo sợ thay cho Tử Văn, nhưng chàng vẫn vung tay không cần gì cả."

Câu 2: - Các sự kiện chính của câu chuyện:

+ Tử Văn và hành động đốt đền

+ Tử Văn gặp hồn ma tên Bách hộ Thôi và Thổ thần.

+ Tử Văn bị bắt và cuộc đối chất ở Minh ti trước Diêm Vương.

+ Tử Văn thắng lợi trở về, nhận chức Tản Viên.

+ Cuộc gặp gỡ giữa quan phán sự và người quen cũ.

Các sự kiện chính được trình bày theo trình tự thời gian, từ lúc bắt đầu sự việc là hành động đốt đền tà của Tử Văn, sau đó chàng gặp hồn ma tên Bách hộ Thôi và Thổ thần, rồi chàng bị bắt xuống Minh Ti, đối chẩt với Diêm Vương và thắng lợi trở về, nhận chức Tản Viên.

Câu 3: 

• Tóm tắt câu chuyện xử án:

Chặng 1:

- Hồn ma tên tướng giặc: Tố cáo Tử Văn với Diêm Vương.

- Diêm Vương: Nghe lời tố cáo của tên tướng giặc mà trách măng Tử Văn

- Ngô Tử Văn: Tỏ thái độ cứng cỏi trước Diêm Vương đầy uy quyền, đấu tranh vạch mặt tên tướng giặc gian tà.

Chặng 2:

- Hồn ma tên tướng giặc: Tranh cải với Tử Văn, sau lại lo sợ, đạo đức giả: xin giảm án cho Tử Văn.

- Ngô Tử Văn: Xin đem tư giấy đến đền Tản Viên chứng thực.

- Diêm Vương: Nghi ngờ, cho người đến đền Tản Viên chứng thực g xử cho Tử Văn thắng kiện.

- Kết quả: Ngô Tử Văn thắng kiện và được tiến cử làm chân phán sự ở đền thánh Tản Viên.

• Các yếu tố giúp Tử Văn chiến thắng trong phiên tòa:

+ Sự gan dạ, không run sợ trước cảnh địa ngục, ma quỷ xung quan mình. 

+ Sự thẳng thắn, cương trực, không để bị cái ác khuất phục.

+ Y thức được việc làm chính nghĩa của mình, kiên quyết đối chất đến cùng để minh oan cho bản thân, đấu tranh diệt trừ cái ác.

Trong đó, yếu tố đóng vai trò quyết định là sự dũng cảm đấu tranh chống lại cái ác của Tử Văn.

Câu 4: * Ngô Tử Văn qua lời người dẫn chuyện và nhận xét của những người đương thời:

- Là người nóng nảy, nhưng tính tình khảng khái, nên được nhiều người yêu quý kính trọng dành khen hai từ "cương trực", danh tiếng tốt.

* Ngô Tử Văn xuất hiện trực tiếp qua các sự kiện:

- Đốt ngôi đền bị tên tướng giặc họ Thôi chiếm giữ:

+ Thể hiện lòng can đảm, tinh thần chính nghĩa, không phải là hành động bộc phát, nông nổi.

- Lúc gặp tên tướng giặc trong mộng:

+ Bình tĩnh, điềm nhiên, coi thường sự dọa dẫm của hắn.

- Lúc gặp và nói chuyện với Thổ Thần:

+ Bình tĩnh, thể hiện sự thông minh, nhanh trí khi hỏi thăm về tên tướng giặc, để chuẩn bị ứng phó.

- Lúc ở điện Diêm Vương:

+ Gặp cảnh kinh hãi cũng bình tĩnh mà kêu to để hòng kinh oan.

+ Không hề e sợ lời dọa dẫm kết tội của Diêm Vương, sẵn sàng đối chất với tên tướng giặc họ Thôi cho ra nhẽ.

Qua đó, có thể thấy rằng Ngô Tử Vân là một nhân vật đại diện cho chính nghĩa, là kết tinh vẻ đẹp của kẻ sĩ cương trực, yêu nước, thương dân, luôn đấu tranh bảo vệ lẽ phải, giệt trừ cái ác.

Câu 5: Chi tiết người đi đường gặp Tử Văn ngồi trên “xe quan Phán sự" và việc người đời sau truyền nhau về "nhà quan Phán sự", tác giả muốn nhấn mạnh rằng người tốt sẽ luôn nhận được những phần thưởng xứng đáng, tiếng tốt sẽ được lưu truyền trong nhân gian.

Câu 6: Thế giới thần linh, ma quỷ như một tấm gương phản chiếu thực tại xã hội. Qua đó, tác giả muốn phơi bày hiện thực của xã hội phong kiến với đầy rẫy những tệ nạn, các thế lực cường quyền phong kiến chia bè kết phái, hãm hại dân lành. 

Câu 7: Trong lời bình cuối chuyện, tác giả nhấn mạnh quan niệm về kẻ sĩ. Đó phải là một người cương trực, cứng cỏi, dám đứng lên đấu tranh chống lại cái ác, không kiêng sợ bất cứ điều gì, chiến đấu đến cùng để bảo vệ lẽ phải.

VIẾT KẾT NỐI VỚI ĐỌC 

Có nhiều yếu tố tạo nên sực hấp dẫn của Chuyện chức phán sự đền Tản Viên như nghệ thuật kể chuyện lôi cuốn, các chi tiết kì ảo được đan xen khéo léo, hiệu quả. Thêm vào đó, nét đặc sắc của truyện còn nằm ở việc xây dựng tuyến nhân vật thiện - ác tương phản đối lập nhau rõ ràng. Nhân vật Ngô Tử Văn tuy chỉ là người phàm nhưng dũng cảm có tấm lòng hành thiện trượng nghĩa, bình tĩnh trước mọi biến cố xảy đến, khi cần thưa chuyện thì nói năng mạch lạc, chứng cứ rõ ràng, không hề chịu lép vế trước tên giặc họ Thôi. Trái lại hồn ma tên tướng giặc thì có phép thuật, mạnh hơn Tử Văn, thế nhưng lại làm việc ác, giả nhân giả nghĩa, nói dối trắng trợn, cuối cùng đành chịu đuối lý trước sự vạch trần mạnh mẽ, thẳng thắn của Ngô Tử Văn. Đọc truyện ta có thể thấy tính chất thiện-ác của nhân vật được bộc lộ một cách rõ ràng qua lời nói, hành động, cùng với nội tâm (Ngô Tử Văn), điều đó giúp độc giả có một cái nhìn đa chiều và khách quan hơn về các nhân vật.

III. Soạn bài ngắn nhất: Văn bản Tản viên từ Phán sự lục

1. CÂU HỎI TRƯỚC KHI ĐỌC

Câu 1: Có. Vì mặc dù là những yếu tố không có thật nhưng qua đó e cảm nhận được những khát khao về một cuộc sống tươi đẹp, khiến em tin tưởng hơn vào cuộc sống và cái thiến luôn thắng cái ác. 

Câu 2: Lúc đó em cảm thấy rất buồn, em muốn trên đời này thực sựu có ông Bụt.

2. CÂU HỎI ĐỌC VĂN BẢN

Câu 1: Sau khi nghe câu chuyện của Thổ công, Tử Văn cảm thấy rất bất bình.

Câu 2: Tử Văn sẽ làm sáng tỏ mọi việc và chiến thắng trong cuộc đấu tranh dưới cõi âm.

Câu 3: Sự việc có tác dụng xoay chuyển tình thế của cuộc xử án là việc nhà vua đã sai người đến Tản Viên để lấy chứng thực.

Câu 4: Diễn biến và kết quả cuộc đấu tranh cũng giống như suy đoán của em. Tử Văn đã được minh oan và những tên gian ác đã bị trừng trị.

Câu 5: Tử Văn đồng ý nhận chức Phán sự đền Tản Viên vì nghe lời khuyên của Thổ công, có thể để lại tiếng về sau cho đời.

Câu 6: Người đưa ra lời bình là tác giả. Nội dung lời bình ca ngợi sự cứng cỏi, dám đương đầu, đấu tranh với cái ác của anh chàng áo vải Ngô Tử Văn.

3. CÂU HỎI SAU KHI ĐỌC

Câu 1:

- Người kể chuyện là tác giả. 

- Lời kể cho thấy hình dung ban đầu về tính cách của nhân vật Tử Văn:

+ "Chàng vốn khảng khái, nóng nảy, thấy sự tà gian thì không thể chịu được, vùng Bắc người ta vẫn khen là một người cương trực."

+ "Tử Văn rất tức giận, một hôm tắm gội sạch sẽ, khấn trời, rồi châm lửa đốt đền. Mọi người đều lắc đầu lè lưỡi, lo sợ thay cho Tử Văn, nhưng chàng vẫn vung tay không cần gì cả."

Câu 2: 

- Tử Văn và hành động đốt đền

- Tử Văn gặp hồn ma tên Bách hộ Thôi và Thổ thần.

- Tử Văn bị bắt và cuộc đối chất ở Minh ti trước Diêm Vương.

- Tử Văn thắng lợi trở về, nhận chức Tản Viên.

- Cuộc gặp gỡ giữa quan phán sự và người quen cũ.

Các sự kiện chính được trình bày theo trình tự thời gian.

Câu 3: 

(1) Tóm tắt câu chuyện xử án:

Chặng 1:

- Hồn ma tên tướng giặc: Tố cáo Tử Văn với Diêm Vương.

- Diêm Vương: Nghe lời tố cáo của tên tướng giặc mà trách măng Tử Văn

- Ngô Tử Văn: Tỏ thái độ cứng cỏi trước Diêm Vương đầy uy quyền, đấu tranh vạch mặt tên tướng giặc gian tà.

Chặng 2:

- Hồn ma tên tướng giặc: Tranh cải với Tử Văn, sau lại lo sợ, đạo đức giả: xin giảm án cho Tử Văn.

- Ngô Tử Văn: Xin đem tư giấy đến đền Tản Viên chứng thực.

- Diêm Vương: Nghi ngờ, cho người đến đền Tản Viên chứng thực g xử cho Tử Văn thắng kiện.

- Kết quả: Ngô Tử Văn thắng kiện và được tiến cử làm chân phán sự ở đền thánh Tản Viên.

(2) Các yếu tố giúp Tử Văn chiến thắng trong phiên tòa:

+ Sự gan dạ, không run sợ trước cảnh địa ngục, ma quỷ xung quan mình. 

+ Sự thẳng thắn, cương trực, không để bị cái ác khuất phục.

+ Y thức được việc làm chính nghĩa của mình, kiên quyết đối chất đến cùng để minh oan cho bản thân, đấu tranh diệt trừ cái ác.

- Là sự dũng cảm đấu tranh chống lại cái ác của Tử Văn.

Câu 4: 

- Là người nóng nảy, nhưng tính tình khảng khái, nên được nhiều người yêu quý kính trọng dành khen hai từ "cương trực", danh tiếng tốt.

- Đốt ngôi đền bị tên tướng giặc họ Thôi chiếm giữ:

+ Thể hiện lòng can đảm, tinh thần chính nghĩa, không phải là hành động bộc phát, nông nổi.

- Lúc gặp tên tướng giặc trong mộng:

+ Bình tĩnh, điềm nhiên, coi thường sự dọa dẫm của hắn.

- Lúc gặp và nói chuyện với Thổ Thần:

+ Bình tĩnh, thể hiện sự thông minh, nhanh trí khi hỏi thăm về tên tướng giặc, để chuẩn bị ứng phó.

- Lúc ở điện Diêm Vương:

+ Gặp cảnh kinh hãi cũng bình tĩnh mà kêu to để hòng kinh oan.

+ Không hề e sợ lời dọa dẫm kết tội của Diêm Vương, sẵn sàng đối chất với tên tướng giặc họ Thôi cho ra nhẽ.

Qua đó, có thể thấy rằng Ngô Tử Vân là một nhân vật đại diện cho chính nghĩa.

Câu 5: Người tốt sẽ luôn nhận được những phần thưởng xứng đáng, tiếng tốt sẽ được lưu truyền trong nhân gian.

Câu 6: Qua đó, tác giả muốn phơi bày hiện thực của xã hội phong kiến với đầy rẫy những tệ nạn, các thế lực cường quyền phong kiến chia bè kết phái, hãm hại dân lành. 

Câu 7: Có. Vì đó phải là một người cương trực, cứng cỏi, dám đứng lên đấu tranh chống lại cái ác, không kiêng sợ bất cứ điều gì, chiến đấu đến cùng để bảo vệ lẽ phải.

VIẾT KẾT NỐI VỚI ĐỌC 

Có nhiều yếu tố tạo nên sực hấp dẫn của Chuyện chức phán sự đền Tản Viên như nghệ thuật kể chuyện lôi cuốn, các chi tiết kì ảo được đan xen khéo léo, hiệu quả. Thêm vào đó, nét đặc sắc của truyện còn nằm ở việc xây dựng tuyến nhân vật thiện - ác tương phản đối lập nhau rõ ràng. Nhân vật Ngô Tử Văn tuy chỉ là người phàm nhưng dũng cảm có tấm lòng hành thiện trượng nghĩa. Trái lại hồn ma tên tướng giặc thì có phép thuật, mạnh hơn Tử Văn, thế nhưng lại làm việc ác, cuối cùng đành chịu đuối lý trước sự vạch trần mạnh mẽ, thẳng thắn của Ngô Tử Văn. Câu truyện giúp độc giả có một cái nhìn đa chiều và khách quan hơn về các nhân vật.

IV. Soạn bài cực ngắn: Văn bản Tản viên từ Phán sự lục

1. CÂU HỎI TRƯỚC KHI ĐỌC

Câu 1: Có. Vì qua đó e tin tưởng hơn về nhân-quả trong cuộc sống. 

Câu 2: Lúc đó em cảm thấy rất buồn, em muốn trên đời này thực sự có ông Bụt.

2. CÂU HỎI ĐỌC VĂN BẢN

Câu 1: Sau khi nghe câu chuyện của Thổ công, Tử Văn cảm thấy rất bất bình.

Câu 2: Tử Văn sẽ làm sáng tỏ mọi việc và chiến thắng trong cuộc đấu tranh dưới cõi âm.

Câu 3: Sự việc có tác dụng xoay chuyển tình thế của cuộc xử án là việc nhà vua đã sai người đến Tản Viên để lấy chứng thực.

Câu 4: Diễn biến và kết quả cuộc đấu tranh cũng giống như suy đoán của em. Tử Văn đã được minh oan và những tên gian ác đã bị trừng trị.

Câu 5: Tử Văn đồng ý nhận chức Phán sự đền Tản Viên vì nghe lời khuyên của Thổ công, có thể để lại tiếng về sau cho đời.

Câu 6: Người đưa ra lời bình là tác giả. Nội dung lời bình ca ngợi sự cứng cỏi, dám đương đầu, đấu tranh với cái ác của anh chàng áo vải Ngô Tử Văn.

3. CÂU HỎI SAU KHI ĐỌC

Câu 1:

- Người kể chuyện là tác giả. 

- Là người cương trực, làm việc vì chính nghĩa. 

Câu 2: 

- Tử Văn và hành động đốt đền

- Tử Văn gặp hồn ma tên Bách hộ Thôi và Thổ thần.

- Tử Văn bị bắt và cuộc đối chất ở Minh ti trước Diêm Vương.

- Tử Văn thắng lợi trở về, nhận chức Tản Viên.

- Cuộc gặp gỡ giữa quan phán sự và người quen cũ.

Các sự kiện chính được trình bày theo trình tự thời gian.

Câu 3: 

(1) Tóm tắt câu chuyện xử án:

Chặng 1:

- Hồn ma tên tướng giặc tố cáo Tử Văn với Diêm Vương, còn Tử văn thì tranh cãi lại.

Chặng 2:

- Diêm Vương phán xử

- Kết quả: Ngô Tử Văn thắng kiện và được tiến cử làm chân phán sự ở đền thánh Tản Viên.

(2) Các yếu tố giúp Tử Văn chiến thắng trong phiên tòa: Là sự dũng cảm đấu tranh chống lại cái ác của Tử Văn.

Câu 4: 

- Là người nóng nảy, nhưng tính tình khảng khái, nên được nhiều người yêu quý kính trọng dành khen hai từ "cương trực", danh tiếng tốt.

- Đốt ngôi đền bị tên tướng giặc họ Thôi chiếm giữ:

- Lúc gặp tên tướng giặc trong mộng: Bình tĩnh, điềm nhiên, coi thường sự dọa dẫm của hắn.

- Lúc gặp và nói chuyện với Thổ Thần:thông minh, nhanh trí.

- Lúc ở điện Diêm Vương: Không hề e sợ lời dọa dẫm kết tội của Diêm Vương, sẵn sàng đối chất với tên tướng giặc họ Thôi cho ra nhẽ.

Qua đó, có thể thấy rằng Ngô Tử Vân là một nhân vật đại diện cho chính nghĩa.

Câu 5: Người tốt sẽ luôn nhận được những phần thưởng xứng đáng, tiếng tốt sẽ được lưu truyền trong nhân gian.

Câu 6: Tác giả muốn phơi bày hiện thực của xã hội phong kiến với đầy rẫy những tệ nạn, các thế lực cường quyền phong kiến chia bè kết phái, hãm hại dân lành. 

Câu 7: Có. Vì đó phải là một người cương trực, chiến đấu đến cùng để bảo vệ lẽ phải.

VIẾT KẾT NỐI VỚI ĐỌC 

Có nhiều yếu tố tạo nên sực hấp dẫn của Chuyện chức phán sự đền Tản Viên như nghệ thuật kể chuyện lôi cuốn. Thêm vào đó, nét đặc sắc của truyện còn nằm ở việc xây dựng tuyến nhân vật thiện - ác tương phản đối lập nhau rõ ràng. Nhân vật Ngô Tử Văn tuy chỉ là người phàm nhưng dũng cảm có tấm lòng hành thiện trượng nghĩa. Trái lại hồn ma tên tướng giặc thì có phép thuật, mạnh hơn Tử Văn, thế nhưng lại làm việc ác, cuối cùng đành chịu đuối lý trước sự vạch trần mạnh mẽ, thẳng thắn của Ngô Tử Văn. Câu truyện giúp độc giả có một cái nhìn đa chiều và khách quan hơn về các nhân vật.