Soạn văn 11 cánh diều ngắn nhất bài 3: Chữ người tử tù

[toc:ul]

I. Câu hỏi trong bài học

CÂU HỎI GIỮA BÀI

Câu 1: Xác định ngôi kể và điểm nhìn của truyện.

II. Soạn bài siêu ngắn: Chữ người tử tù

CÂU HỎI GIỮA BÀI

Câu 1: Truyện được viết theo ngôi thứ 3 với góc nhìn của một người đứng ngoài cuộc theo dõi toàn bộ động thái của các nhân vật trong truyện.

Câu 2: Khi xuất hiện trực tiếp, Huấn Cao có những hành động, cử chỉ, lời nói:

Huấn Cao đứng đầu gông, quay lại bảo các đồng chí khác là "Rệp cắ tôi, đỏ cả cổ lên rồi. Phải dỗ gông đi." Và khi bị tên lính nói lời coi thường, ông chỉ lạnh lùng, chúc mũi gong nặng, khom mình thúc mạnh đầu thang gông xuống thềm đá tảng đánh thuỳnh một cái. 

Câu 3: Quản ngục đối xử đặc biệt với Huấn Cao: Vì ông ta kiêng nể Huấn Cao.

Câu 4: 

- Quản ngục mong muốn: ông Huấn sẽ dịu bớt tính nết. 

- Vì để ông có thể xin chữ của ông Huấn Cao.

Câu 5: Huấn Cao đồng ý cho chữ viên quản ngục: Vì ông Huấn Cao biết viên quan quản ngục có sở thích cao quý và biết thưởng thức cái đẹp trong nét chữ. 

Câu 6: Cảnh cho chữ diễn ra

• Trong khoảng thời gian Đêm khuya: “Đêm hôm ấy, lúc trại giam tỉnh Sơn chỉ còn vẳng có tiếng mõ trên vọng canh, một cảnh tượng xưa nay chưa từng có”
• Không gian: Cảnh cho chữ thiêng liêng lại được diễn ra trong cảnh u ám của ngục tối. Bối cảnh được khắc họa trên nền đất ẩm thấp, mùi hôi của dán, chuột…

Câu 7: Tư thế của các nhân vật được tác giả miêu tả: 

• Ông Huấn Cao cổ đeo gông, chân vướng xiềng, đang dậm tô nét chữ trên tấm lụa trắng tinh căng trên mảnh ván.
• Viên quản ngục lại khúm núm cất những đồng tiền kẽm đánh dấu ô chữ đặt trên phiến lụa óng.
• Thầy thơ lại gầy gò, thì run run bưng chậu mực.

CÂU HỎI CUỐI BÀI

Câu 1: 

- Tác phẩm Chữ người tử tù kể về: người tử tù Huấn Cao - một người hội tụ của nét đẹp tài hoa, khí phách, thiên lương và Viên quản ngục người đại diện cho xã hội phong kiến cũ.

- Nhận xét về không gian, thời gian của câu chuyện:

• Cảnh cho chữ diễn ra trong khoảng thời gian Đêm khuya.
• Không gian u ám của ngục tối. Bối cảnh được khắc họa trên nền đất ẩm thấp, mùi hôi của dán, chuột…

=> Cảnh tượng cho chữ đó diễn ra trong một không gian chật hẹp, đầy mùi ẩm mốc, tối tăm của ngục tù. Thế nhưng ý nghĩa của nó lại vô cùng cao quý.

Câu 2: Xác định tình huống truyện và vai trò, vị trí của các nhân vật trong tác phẩm: Hai nhân vật Huấn Cao và quản ngục, bình diện xã hội đối lập nhau. Một người là tử tù một người là quan quản ngục- đại diện cho trật tự xã hội. 

- Tác dụng:

    + Làm nổi bật trọn vẹn vẻ đẹp về nhân cách, tài năng của Huấn Cao

    + Làm sáng tỏ tấm lòng “biệt nhỡn nhân tài” của quản ngục

    + Chủ đề tác phẩm từ đó cũng được thể hiện

Câu 3: Cảm nhận của em về nhân vật Huấn Cao: Đó là một con người rất tài hoa, văn võ song toàn. Ông là người nổi tiếng có tài viết chữ đẹp. Huấn Cao là người có khí phách hiên ngang, không khuất phục trước uy quyền bạo lực.

Câu 4: Trong hai nhân vật Huấn Cao và viên quản ngục, em ấn tượng với nhân vật Huấn Cao hơn vì những phẩm chất của ông. Bởi ông là một người tài hoa, mạnh mẽ, chính trực và không khuất phục cường quyền.

Câu 5: Phân tích cảnh Huấn Cao cho chữ viên quản ngục và nêu nhận xét của em về cảnh tượng ấy:

    + Việc cho chữ- hoạt động nghệ thuật thanh cao diễn ra trong căn buồng tối tăm, chật hẹp, ẩm ướt, hôi hám

    + Cái đẹp tỏa sáng, người nghệ sĩ tô từng nét chữ không phải người được tự do mà là kẻ tử tù

    + Hình tượng người tử tù uy nghi, cao đẹp >< quản ngục, thơ lại là kẻ tự do

    + Trật tự trong nhà tù bị đảo ngược: người tù ban phát cái đẹp, răn dạy quản ngục

⇒ Sự chiến thắng của thiện lương, của ánh sáng nghệ thuật chân chính. Tô đậm nhân cách thanh cao, ngang tàng của Huấn Cao

Câu 6: Các biểu hiện và phân tích tác dụng của biện pháp đối lập trong truyện: 

- Ngay từ trong nhan đề đã xuất hiện sự đối lập: “Người tử tù” là đại diện của cái xấu, cái ác, cần phải loại bỏ khỏi xã hội. Ngay từ nhan đề đã chứa đựng những mâu thuẫn gợi ra tình huống truyện éo le, gợi dậy sự tò mò của người đọc. Qua đó làm nổi bật chủ đề tư tưởng của tác phẩm: tôn vinh cái đẹp, cái tài, khẳng định sự bất tử của cái đẹp trong cuộc đời.

- Sự đối lập tiếp theo là vị thế xã hội của hai nhân vật. Huấn Cao kẻ tử tù, muốn lật đổ trật tự xã hội đương thời. Còn quản ngục là người đứng đầu trại giam tỉnh Sơn, đại diện cho luật lệ, trật tự xã hội đương thời. Nhưng ở bình diện nghệ thuật, vị thế của họ lại đảo ngược nhau hoàn toàn : Huấn Cao là người có tài viết thư pháp, người sáng tạo ra cái đẹp, còn quản ngục là người yêu và trân trọng cái đẹp và người sáng tạo ra cái đẹp. 

- Sự đối lập tiếp theo là ở không gian tặng chữ. Việc cho chữ là một việc cao quý thường diễn ra trong không khí trang nghiêm, trang trọng nhưng trong câu chuyện này, nó lại diễn ra trong một hâm fngucj tối tắm, ẩm thấp. Qua sự đối lập này đã làm nổi bật hơn giá trị của con chữ, của những con người tôn trọng cái đẹp, cái tài.

Câu 7: Chủ đề tư tưởng của tác phẩm: tôn vinh cái đẹp, cái tài, khẳng định sự bất tử của cái đẹp trong cuộc đời.

Qua truyện ngắn Chữ người tử tù, Nguyễn Tuân đã thể hiện niềm tin vào sự chiến thắng tất yếu của cái đẹp, cái thiên lương với cái xấu xa, tàn nhẫn. Đồng thời ông cũng thể hiện tấm lòng trân trọng những giá trị văn hóa truyền thống. Chữ là hiện thân của cái đẹp, cái tài sáng tạo ra cái đẹp, cần được tôn vinh, ngợi ca. Những người chơi chữ là những người yêu cái đẹp và cao quý không phân biệt họ có địa vị gì trong xã hội.

III. Soạn bài ngắn nhất: Chữ người tử tù

CÂU HỎI GIỮA BÀI

Câu 1: Ngôi thứ 3 với góc nhìn của một người đứng ngoài cuộc theo dõi toàn bộ động thái của các nhân vật trong truyện.

Câu 2: Huấn Cao đứng đầu gông. Và khi bị tên lính nói lời coi thường, ông chỉ lạnh lùng, chúc mũi gong nặng, khom mình thúc mạnh đầu thang gông xuống thềm đá tảng đánh thuỳnh một cái. 

Câu 3: Vì ông ta kính nể Huấn Cao.

Câu 4: 

- Ông Huấn sẽ dịu bớt tính nết. 

- Vì để ông có thể xin chữ của ông Huấn.

Câu 5: Vì ông Huấn Cao biết viên quan quản ngục có sở thích cao quý và biết thưởng thức cái đẹp trong nét chữ. 

Câu 6: 

• Trong khoảng thời gian Đêm khuya
• Không gian u ám của ngục tối, trên nền đất ẩm thấp, mùi hôi của dán, chuột…

Câu 7: 

• Ông Huấn Cao cổ đeo gông, chân vướng xiềng, đang dậm tô nét chữ trên tấm lụa trắng tinh căng trên mảnh ván.
• Viên quản ngục lại khúm núm cất những đồng tiền kẽm đánh dấu ô chữ đặt trên phiến lụa óng.
• Thầy thơ lại gầy gò, thì run run bưng chậu mực.

CÂU HỎI CUỐI BÀI

Câu 1: 

- Người tử tù Huấn Cao - một người hội tụ của nét đẹp tài hoa, khí phách, thiên lương và Viên quản ngục người đại diện cho xã hội phong kiến cũ.

- Cảnh tượng cho chữ đó diễn ra trong một không gian chật hẹp, đầy mùi ẩm mốc, tối tăm của ngục tù. Thế nhưng ý nghĩa của nó lại vô cùng cao quý.

Câu 2: Hai nhân vật Huấn Cao và quản ngục, bình diện xã hội đối lập nhau. Một người là tử tù một người là quan quản ngục- đại diện cho trật tự xã hội. 

- Tác dụng:

    + Làm nổi bật trọn vẹn vẻ đẹp về nhân cách, tài năng của Huấn Cao

    + Làm sáng tỏ tấm lòng “biệt nhỡn nhân tài” của quản ngục

    + Chủ đề tác phẩm từ đó cũng được thể hiện

Câu 3: Đó là một con người rất tài hoa, văn võ song toàn. Ông là người nổi tiếng có tài viết chữ đẹp. Huấn Cao là người có khí phách hiên ngang, không khuất phục trước uy quyền bạo lực.

Câu 4: Em ấn tượng với nhân vật Huấn Cao hơn bởi ông là một người tài hoa, mạnh mẽ, chính trực và không khuất phục cường quyền.

Câu 5: 

+ Việc cho chữ- hoạt động nghệ thuật thanh cao diễn ra trong căn buồng tối tăm, chật hẹp, ẩm ướt, hôi hám

+ Cái đẹp tỏa sáng, người nghệ sĩ tô từng nét chữ không phải người được tự do mà là kẻ tử tù

+ Hình tượng người tử tù uy nghi, cao đẹp >< quản ngục, thơ lại là kẻ tự do

+ Trật tự trong nhà tù bị đảo ngược: người tù ban phát cái đẹp, răn dạy quản ngục

⇒ Sự chiến thắng của thiện lương, của ánh sáng nghệ thuật chân chính. Tô đậm nhân cách thanh cao, ngang tàng của Huấn Cao

Câu 6: 

- Ngay từ trong nhan đề đã xuất hiện sự đối lập: “Người tử tù” là đại diện của cái xấu, cái ác, cần phải loại bỏ khỏi xã hội. Ngay từ nhan đề đã chứa đựng những mâu thuẫn gợi ra tình huống truyện éo le, gợi dậy sự tò mò của người đọc.

- Sự đối lập tiếp theo là vị thế xã hội của hai nhân vật. Huấn Cao kẻ tử tù, muốn lật đổ trật tự xã hội đương thời. Còn quản ngục là người đứng đầu trại giam tỉnh Sơn, đại diện cho luật lệ, trật tự xã hội đương thời. Nhưng ở bình diện nghệ thuật, vị thế của họ lại đảo ngược nhau hoàn toàn: Huấn Cao là người có tài viết thư pháp, người sáng tạo ra cái đẹp, còn quản ngục là người yêu và trân trọng cái đẹp và người sáng tạo ra cái đẹp. 

- Sự đối lập tiếp theo là ở không gian tặng chữ. Việc cho chữ là một việc cao quý thường diễn ra trong không khí trang nghiêm, trang trọng nhưng trong câu chuyện này, nó lại diễn ra trong một ngục tù tối tắm, ẩm thấp. 

Câu 7: Tôn vinh cái đẹp, cái tài, khẳng định sự bất tử của cái đẹp trong cuộc đời.

Qua truyện ngắn Chữ người tử tù, Nguyễn Tuân đã thể hiện tấm lòng trân trọng những giá trị văn hóa truyền thống. Chữ là hiện thân của cái đẹp, cái tài sáng tạo ra cái đẹp, cần được tôn vinh, ngợi ca. Những người chơi chữ là những người yêu cái đẹp và cao quý không phân biệt họ có địa vị gì trong xã hội.

IV. Soạn bài cực ngắn: Chữ người tử tù

CÂU HỎI GIỮA BÀI

Câu 1: Ngôi thứ 3 với góc nhìn của một người đứng ngoài cuộc.

Câu 2: Huấn Cao đứng đầu gông. Và khi bị tên lính nói lời coi thường, ông chỉ lạnh lùng, chúc mũi gong nặng, khom mình thúc mạnh đầu thang gông xuống thềm đá tảng đánh thuỳnh một cái. 

Câu 3: Vì ông ta kính nể Huấn Cao.

Câu 4: 

- Ông Huấn sẽ dịu bớt tính nết. 

- Vì để ông có thể xin chữ của ông Huấn.

Câu 5: Vì ông Huấn Cao biết viên quan quản ngục có sở thích cao quý và biết thưởng thức cái đẹp trong nét chữ. 

Câu 6: 

• Trong khoảng thời gian Đêm khuya
• Không gian u ám của ngục tối, trên nền đất ẩm thấp, mùi hôi của dán, chuột…

Câu 7: 

• Ông Huấn Cao cổ đeo gông, chân vướng xiềng, đang dậm tô nét chữ trên tấm lụa trắng tinh căng trên mảnh ván.
• Viên quản ngục lại khúm núm cất những đồng tiền kẽm đánh dấu ô chữ đặt trên phiến lụa óng.
• Thầy thơ lại gầy gò, thì run run bưng chậu mực.

CÂU HỎI CUỐI BÀI

Câu 1: 

- Người tử tù Huấn Cao - một người hội tụ của nét đẹp tài hoa, khí phách, thiên lương và Viên quản ngục người đại diện cho xã hội phong kiến cũ.

- Cảnh tượng cho chữ đó diễn ra trong một không gian chật hẹp, đầy mùi ẩm mốc, tối tăm của ngục tù.

Câu 2: Hai nhân vật Huấn Cao và quản ngục, bình diện xã hội đối lập nhau. Một người là tử tù một người là quan quản ngục- đại diện cho trật tự xã hội. 

- Tác dụng:

+ Làm nổi bật trọn vẹn vẻ đẹp về nhân cách, tài năng của Huấn Cao

+ Làm sáng tỏ tấm lòng “biệt nhỡn nhân tài” của quản ngục

+ Chủ đề tác phẩm từ đó cũng được thể hiện

Câu 3: Đó là một con người rất tài hoa, văn võ song toàn. Ông là người nổi tiếng có tài viết chữ đẹp. 

Câu 4: Là nhân vật Huấn Cao hơn bởi ông là một người tài hoa, mạnh mẽ, chính trực và không khuất phục cường quyền.

Câu 5: Việc cho chữ- hoạt động nghệ thuật thanh cao diễn ra trong căn buồng tối tăm, chật hẹp, ẩm ướt, hôi hám

⇒ Sự chiến thắng của thiện lương, của ánh sáng nghệ thuật chân chính.

Câu 6: 

- Ngay từ trong nhan đề đã xuất hiện sự đối lập: “Người tử tù” là đại diện của cái xấu, cái ác, cần phải loại bỏ khỏi xã hội. 

- Sự đối lập tiếp theo là vị thế xã hội của hai nhân vật. 

- Sự đối lập tiếp theo là ở không gian tặng chữ. 

Câu 7: Tôn vinh cái đẹp, cái tài, khẳng định sự bất tử của cái đẹp trong cuộc đời.

Qua truyện ngắn Chữ người tử tù, Nguyễn Tuân đã thể hiện: Chữ là hiện thân của cái đẹp, cái tài sáng tạo ra cái đẹp, cần được tôn vinh, ngợi ca. Những người chơi chữ là những người yêu cái đẹp và cao quý không phân biệt họ có địa vị gì trong xã hội.