Tải bản chuẩn giáo án chuyên đề Lịch sử 10 CTST CĐ 2 Bài 1: Di sản văn hoá

Ngày soạn:…/…/…

Ngày dạy:…/…/…

CHUYÊN ĐỀ 2: BẢO TỒN VÀ PHÁT HUY GIÁ TRỊ DI SẢN VĂN HÓA Ở VIỆT NAM

1. MỤC TIÊU
2. Về kiến thức

Sau bài học này, HS sẽ:

• Giải thích được khái niệm di sản văn hoá; chỉ ra được một số cách phân loại, xếp hạng di sản văn hoá; phân tích được mục đích và ý nghĩa của việc phân loại, xếp hạng.
• Giải thích được khái niệm bảo tồn di sản văn hoá; phân tích cơ sở khoa học của công tác bảo tồn; mối quan hệ giữa bảo tồn và phát huy giá trị di sản văn hoá. Nêu được các giải pháp bảo tồn và phát huy giá trị di sản văn hoá; trình bày được vai trò và trách nhiệm của các bên liên quan.
• Giới thiệu được những nét cơ bản về một số di sản tiêu biểu trong mỗi loại hình; xác định được vị trí phân bố trên lược đồ.
• Nâng cao ý thức trách nhiệm của người học trong việc bảo tồn và phát huy các di sản ở địa phương và của đất nước.

2. Năng lực

• Năng lực chung:
• Tự chủ và tự học:
• Tìm hiểu được các vấn đề liên quan đến các di sản, di tích ở nước ta.
• Hiểu được khái niệm di sản văn hoá và ý nghĩa của di sản văn hoá.
• Phân loại và xếp hạng được các di tích lịch sử - văn hoá.
• Giao tiếp và hợp tác:
• Phối hợp cùng nhóm hoạt động tìm hiểu vấn đề, hoàn thành nhiệm vụ thầy cô giao.
• Trình bày được ý kiến của bản thân về các vấn đề sinh hoạt nhóm, cá nhân.
• Giải quyết vấn để và sáng tạo:
• Biết thu thập và làm rõ các thông tin liên quan đến vấn đề; biết đề xuất và phân tích được một số giải pháp giải quyết vấn đề.
• Lựa chọn được giải pháp phù hợp nhất để giải quyết vấn đề do GV yêu cầu.
• Năng lực lịch sử:
• Năng lực tìm hiểu lịch sử:
• Biết được khái niệm di sản văn hoá.
• Tìm hiểu được thông tin một số di sản văn hoá Việt Nam, giới thiệu được nét cơ bản về một trong số những di sản văn hoá phi vật thể và vật thể tiêu biểu.
• Biết cách sưu tầm và sử dụng tư liệu lịch sử để tìm hiểu về giá trị của một số di sản văn hoá chủ yếu và hệ thống các di sản - di tích.
• Năng lực nhận thức và tư duy lịch sử:
• Nêu được ý nghĩa của di sản văn hoá: tài sản vô giá của cộng đồng, dân tộc, nhân loại được kế thừa từ các thế hệ trước cho các thế hệ mai sau.
• Chỉ ra được một số cách phân loại, xếp hạng di sản văn hoá. Phân tích được mục đích và ý nghĩa của việc phân loại, xếp hạng di sản văn hoá.
• Giải thích được khái niệm bảo tồn di sản văn hoá. Phân tích được mối quan hệ giữa bảo tồn và phát huy giá trị di sản văn hoá: bảo tồn phải đặt trong bối cảnh phát triển bền vững để bảo tồn không trở thành gánh nặng và rào cản của phát triển.
• Phân tích được cơ sở khoa học của công tác bảo tồn; mối quan hệ giữa bảo tồn và phát huy giá trị di sản văn hoá.
• Nêu được các giải pháp bảo tồn và phát huy giá trị di sản văn hoá: tuyên truyền giáo dục ý thức bảo tồn di sản, đầu tư cơ sở vật chất, tăng cường biện pháp bảo vệ di sản,....
• Xác định được vị trí phân bố các di sản lịch sử, văn hoá vật thể và phi vật thể tiêu biểu trên bản đồ.
• Giải thích được vai trò của hệ thống chính trị, doanh nghiệp, cộng đồng dân cư và của mỗi cá nhân trong công tác bảo tồn và phát huy giá trị di sản văn hoá.
• Trình bày được trách nhiệm của Nhà nước, tổ chức xã hội, nhà trường, cộng đồng,
• công dân trong việc bảo tồn và phát huy giá trị di sản thông qua ví dụ cụ thể.
• Năng lực vận dụng kiến thức, kĩ năng:
• Nhận thức được tầm quan trọng và biết trân trọng các giá trị văn hoá của các di sản, di tích.
• Đánh giá được ý nghĩa của một số di sản, di tích tiêu biểu.
• Rút ra những nhận xét cá nhân về tính thực tế của một số di tích trong thời buổi hiện nay.
• Có ý thức trách nhiệm và sẵn sàng đóng góp và vận động người khác cùng tham gia vào việc bảo tồn và phát huy giá trị các di sản văn hoá ở địa phương và đất nước.

3. Phẩm chất

• Yêu nước: Hiểu biết về các giá trị lịch sử - văn hoá, có ý thức trân trọng, tự hào về truyền thống của dân tộc Việt Nam.
• Trách nhiệm: Ý thức được trách nhiệm của bản thân trong việc bảo tồn và phát huy các di sản ở địa phương và của đất nước.

1. THIẾT BỊ DẠY HỌC VÀ HỌC LIỆU
2. Đối với giáo viên

• Sách Chuyên đề học tập Lịch sử 10, SGV Chuyên đề học tập Lịch sử 10, Giáo án (kế hoạch dạy học).
• Các hình ảnh, tư liệu sưu tầm liên quan đến nội dung chuyên đề Bảo tồn và phát huy giá trị di sản văn hóa ở Việt Nam.
• Máy tính, máy chiếu (nếu có).

2. Đối với học sinh

• Sách chuyên đề học tập Lịch sử 10.
• Tranh ảnh, tư liệu sưu tầm liên quan đến nội dung chuyên đề Bảo tồn và phát huy giá trị di sản văn hóa ở Việt Nam.

III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC

1. HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG
2. Mục tiêu: Khơi dậy hứng thú học tập cho HS, tạo không khí vui vẻ, khám phá bài mới và chuyển giao nhiệm vụ học tập.
3. Nội dung: GV cung cấp thông tin và hình ảnh; HS quan sát, đoán tên di sản, di tích.
4. Sản phẩm: Các tên di sản, di tích ứng với từng hình ảnh được GV trình chiếu.
5. Tổ chức thực hiện:

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV trình chiếu cho HS quan sát và đưa ra thông tin về một số hình ảnh về di sản, di tích.

- GV yêu cầu HS nêu tên ti sản, di tích ứng với từng hình ảnh:

+ Hình 1:

• Được UNESCO công nhận là Kiệt tác truyền khẩu và phi vật thể của nhân loại (2005).
• Di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại (2008).
• Một loại hình nghệ thuật đặc biệt của núi rừng Tây Nguyên.

+ Hình 2:

• Năm 2011 được UNESCO công nhận là Di sản tư liệu thuộc chương trình kí ức thế giới toàn cầu.
• Năm 2015, được công nhận là Bảo vật quốc gia.
• Trong khuôn viên Văn Miếu – Quốc Tử Giám (Hà Nội).

+ Hình 3 :

• Năm 2011 được UNESCO ghi danh vào “Danh mục Di sản Văn hoá và Thiên nhiên Thế giới”.
• Toà thành bằng đá quy mô lớn hiếm hoi ở Đông Nam Á và trên thế giới.
• Kiểu kiến trúc Hoàng thành, vừa là pháo đài quân sự chắc chắn, uy nghiêm ở Thanh Hoá.

+ Hình 4:

• Một trong những cái nôi cư trú của người Việt cổ đồng thời là tuyệt tác nghệ thuật của thiên nhiên với hàng trăm, nghìn đảo đá “muôn hình vạn trạng”.
• Năm 1994 được UNESCO công nhận là “Di sản Thiên nhiên thế giới” với giá trị ngoại hạng về mặt thẩm mĩ (1994).
• Năm 2000 được UNESCO ghi nhận theo tiêu chuẩn về giá trị địa chất, địa mạo.

+ Hình 5:

• Một phức hợp các di sản văn hoá và thiên nhiên thế giới, thuộc địa bàn tỉnh Ninh Bình.
• Khu vực có hệ sinh thái phong phú, đa dạng, vừa trên cạn, vừa dưới nước, có nhiều di tích lịch sử từ thời nguyên thuỷ đến các triều đại Đinh, Lê, Lý, Trần.
• Năm 2014 được UNESCO ghi nhận là “Di sản văn hoá và thiên nhiên thế giới (2014)”.

Bước 2: HS tiếp nhận, thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS quan sát các hình ảnh GV trình chiếu, kết hợp lắng nghe thông tin về các di sản, di tích; vận dụng một số kiến thức đã học, hiểu biết thực tế để thực hiện nhiệm vụ học tập.

- GV hướng dẫn, hỗ trợ HS (nếu cần thiết).

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động, thảo luận

- GV mời đại diện HS lần lượt nêu tên di sản di tích:

+ Hình 1: Không gian văn hóa Cồng chiêng Tây Nguyên.

+ Hình 2: 82 bia đá Tiến sĩ tại Văn Miếu – Quốc Tử Giám (Hà Nội).

+ Hình 3: Thành nhà Hồ.

+ Hình 4: Vịnh Hạ Long.

+ Hình 5: Quần thể danh thắng Tràng An.

- GV yêu cầu các HS khác lắng nghe, nhận xét, bổ sung ý kiến khác (nếu có).

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV nhận xét, đánh giá và kết luận phần trả lời của HS.

- GV dẫn dắt HS vào bài học: Những di tích, di sản mà chúng ta vừa quan sát chính là một trong những di sản văn hóa thiêng liêng của dân tộc Việt Nam, là “dấu gạch nối ” giữa quá khứ và hiện tại. Vậy di sản văn hoá là gì? Cách phân loại và xếp hạng ra sao? Công tác bảo tồn và phát huy các giá trị đặc sắc của di sản văn hoá được thực hiện như thế nào? Đó là những vấn đề em sẽ được tìm hiểu qua chuyên đề này khi cùng khám phá một số di sản văn hoá và di sản thiên nhiên tiêu biểu của Việt Nam. Chúng ta cùng vào bài học – Chuyên đề 2: Bảo tồn và phát huy giá trị di sản văn hóa ở Việt Nam.

1. HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC
2. DI SẢN VĂN HÓA

Hoạt động 1: Khái niệm di sản văn hóa

1. Mục tiêu: Thông qua hoạt động HS:

- Khai thác được tư liệu 2.1 đến 2.5 để tìm hiểu khái niệm di sản văn hoá.

- Biết và giải thích được khái niệm di sản văn hoá.

- Biết tìm hiểu qua các phương tiện thông tin một số di sản văn hoá Việt Nam.

- Nêu được ý nghĩa của di sản văn hoá: tài sản vô giá của cộng đồng, dân tộc, nhân loại được kế thừa từ các thế hệ trước cho các thế hệ mai sau.

- Chăm chỉ: Tích cực đọc sách báo, tìm tư liệu trên mạng internet để mở rộng hiểu biết về các di sản văn hoá, di tích lịch sử tiêu biểu của địa phương và Việt Nam.

1. Nội dung: GV tổ chức cho HS sinh hoạt nhóm theo 2 vấn đề vào Phiếu học tập số 1:

- Nhóm 1: Em hiểu thế nào là di sản văn hoá? Hãy kể tên một số di tích lịch sử - văn hoá đã được xếp hạng ở địa phương em.

- Nhóm 2: Nêu ý nghĩa giá trị của di sản văn hoá. Hãy chọn một di sản văn hoá của quê hương em và nêu những giá trị tiêu biểu của di sản đó.

1. Sản phẩm: Phiếu học tập số 1.
2. Tổ chức hoạt động:

PHIẾU HỌC TẬP SỐ 1

Hoạt động 2: Thực hành phân loại di sản văn hóa và xếp hạng di tích lịch sử văn hóa

1. Mục tiêu: Thông qua hoạt động HS:

- Khai thác được tư liệu 2.6 đến 2.14, tìm hiểu về cách thức phân loại và xếp hạng di tích lịch sử, di sản văn hoá.

- Biết các cách phân loại di sản, xếp hạng di sản và các di sản được xếp hạng ở địa phương.

- Phân tích được mục đích và ý nghĩa của việc phân loại, xếp hạng di sản văn hoá.

- Tự phân loại được các di sản, di tích và giải thích được sự phân loại đó.

- Nhận thức được tầm quan trọng và biết trân trọng các giá trị văn hoá của các di sản, di tích.

- Đánh giá được ý nghĩa của một số di sản, di tích tiêu biểu.

- Chăm chỉ: Tích cực đọc sách báo, tìm tư liệu trên mạng internet để mở rộng hiểu biết về các di sản văn hoá, di tích lịch sử tiêu biểu của địa phương và Việt Nam.

- Trách nhiệm: Biết được trách nhiệm của bản thân đối với gia đình, xã hội, quốc gia trong việc giữ gìn, bảo vệ di sản văn hoá.

1. Nội dung: GV tổ chức cho HS sinh hoạt nhóm, hoàn thành Phiếu học tập số 2, 3 thời gian là 10 phút.
2. Sản phẩm: Phiếu học tập số 2, 3.
3. Tổ chức hoạt động: