Ôn tập kiến thức Sinh học 10 KNTT bài 12: Truyền tin tế bào
Ôn tập kiến thức Sinh học 10 kết nối tri thức bài 12: Truyền tin tế bào. Nội dung ôn tập bao gồm cả lí thuyết trọng tâm và bài tập ôn tập để các em nắm chắc kiến thức trong chương trình học. Hi vọng đây sẽ là tài liệu hữu ích giúp các em ôn luyện và kiểm tra. Kéo xuống để tham khảo.
[toc:ul]
BÀI 12. TRUYỀN TIN TẾ BÀO
I. TRUYỀN TIN GIỮA CÁC TẾ BÀO
- Là sự phát tán và nhận các phân tử tín hiệu qua lại giữa các tế bào; có thể thực hiện giữa các tế bào của cùng một cơ thế, hoặc giữa các tế bào của cá thể cùng loài cũng như khác loài.
- Trong cơ thể sinh vật đa bào, các tế bào trao đổi thông tin với nhau và với môi trường để cùng duy trì hoạt động sống của cả cơ thể.
- Thông tin các tế bào truyền cho nhau rất đa dạng, chủ yếu là các tín hiệu hóa học.
- Trong cơ thể đa bào, tín hiệu được truyền từ tế bào này tới tế bào khác qua 4 cách chủ yếu:
+ Truyền tin trực tiếp
+ Truyền tin cận tiết
+ Truyền tin nội tiết
+ Truyền tin qua synapse.
II. TRUYỀN TIN TRONG TẾ BÀO
- Gồm 3 giai đoạn:
1. Tiếp nhận tín hiệu
- Tế bào tiếp nhận tín hiệu bằng các protein thụ thể trên màng tế bào hoặc thụ thể nằm trong tế bào chất.
Mỗi loại thụ thể liên kết với một tín hiệu phù hợp như chìa khoá với ổ khoá.
- Thụ thể có thể là các protein kênh trên màng, các enzyme, các loại protein tham gia vào quá trình hoạt hoá gene hoặc nhiều loại protein kết cặp với enzyme.
2. Truyền tín hiệu
Sự truyền tín hiệu bên trong tế bào là sự chuyển đổi tín hiệu giữa các phân tử trong con đường truyền tin của tế bào:
+ Phân tử tín hiệu đến từ tế bào khác được thụ thể của tế bào tiếp nhận => cấu hình của thụ thể bị biến đổi => thay đổi trạng thái từ bất hoạt sang hoạt động.
+ Thụ thể hoạt động lại tác động tới phân tử liền kề gây hoạt hoá phân tử đó. Sự thay đổi trạng thái của phân tử này làm biến đổi cấu hình dẫn đến hoạt hoá hay bất hoạt phân tử kế tiếp cho tới khi đến phân tử đích cuối cùng của chuỗi chuyển đổi tín hiệu trong tế bào.
- Trong trường hợp thụ thể nằm ở bên trong tế bào chất, con đường chuyển đổi tín hiệu có thể dẫn tới phân tử đích gây ra đáp ứng tế bào là hoạt hoá gene nhất định.
3. Đáp ứng tín hiệu
- Là kết quả của quá trình truyền tín hiệu.
- Sản phẩm tạo ra đa dạng: enzyme giúp tế bào sửa chữa những sai sót; làm thay đổi hình dạng tế bào; tạo ra các tín hiệu là yếu tố tăng trưởng,...
- Cùng một loại tín hiệu nhưng có thể gây nên những đáp ứng khác nhau ở các tế bào khác nhau của cơ thể => Các tế bào không chỉ có khả năng tiếp nhận thông tin để đưa ra các đáp ứng mà còn có khả năng điều chỉnh mức độ tiếp nhận thông tin và mức độ đáp ứng phù hợp với nhu cầu tế bào.