- Diễn biến:
- Năm 1257, Mông Cổ lên kế hoạch đánh chiếm Nam Tống theo hai hướng: từ phía bắc đánh xuống và từ phía nam đánh lên (qua đường Đại Việt).
- Để thực hiện mục tiêu đó, Mông Cổ cử sứ giả đưa thư dụ hàng và đe doạ triều đình nhà Trần.
- Trước tình hình đó, vua Trần Thái Tông xuống chiếu cho Trần Quốc Tuấn chỉ huy các tướng lĩnh đem quân thuỷ, bộ lên phòng ngự ở biên giới; truyền lệnh cả nước sắm sửa vũ khí, sẵn sàng chiến đấu.
- Để tỏ rõ ý chí kiên quyết, vua Trần ra lệnh tống giam tất cả sứ giả Mông Cổ vào ngục.
- Ngày 17/1/1258: Ngột Lương Hợp Thai dẫn 3 vạn quân tiến vào Binh Là Nguyên (Vinh Phúc).
- Vua Trần Thái Tông ra trận, trực tiếp chỉ huy chiến đấu, sau đó chủ động rút lui.
- Ngày 21/1/1258, Triều đình nhà Trần tạm rồi kinh thành Thăng Long.... Nhân dân thực hiện kế "thanh dã"
- Quân Mông Cổ tiến vào kinh thành Thăng Long gặp cảnh trống vắng, bị làm vào tình cảnh không có lương thực và gặp nhiều khó khăn.
- Ngày 29/1/1258, Nhà Trần tổ chức phân công ở Đông Bộ Đầu (Hà Nội). Cuộc kháng chiến kết thúc thắng lợi.
- Vai trò của vua Trần Thái Tông xuống chiếu cho Trần Quốc Tuấn chỉ huy các tướng lĩnh đem quân thuỷ, bộ lên phòng ngự ở biên giới; truyền lệnh cả nước sắm sửa vũ khí, sẵn sàng chiến đấu.Thái Tông ra trận, trực tiếp chỉ huy chiến đấu, sau đó chủ động rút lui.
Thái sư Trần Thủ Độ - người có công lớn trong việc sáng lập vương triều Trần