Những diễn biến chính về kinh tế, văn hoá của vùng đất phía Nam từ đầu thế kỉ X đến đầu thế kỉ XVI:
* Về kinh tế
- Việc trồng lúa vẫn tiếp tục giữ vai trò nuôi sống người dân.
- Nghề đánh cá phát triển từ trước thế kỉ X vẫn tiếp tục là một ngành kinh tế quan trọng.
- Một số nghề thủ công vẫn được duy trì và phát triển như làm đồ gốm, dệt vải, đóng thuyền,...
- Về thương nghiệp, các cộng đồng cư dân ven biển còn buôn bán sản vật, trao đổi hàng hoá với thương nhân nước ngoài.
* Về văn hoá
- Từ thế kỉ XI đến thế kỉ XV, Đại Việt tổ chức nhiều cuộc di dân vào vùng đất phía Nam.
- Từ Quảng Bình đến Phú Yên, người Việt và người Chăm-pa sinh sống hoà thuận, tạo nên những cộng đồng cư dân mới, hoà nhập về văn hoá. Đời sống yên bình nên dân số tăng nhanh vào thế kỉ XV.
- Khi đến cư trú ở vùng đất mới, bên cạnh tín ngưỡng truyền thống của dân tộc, người Việt tôn trọng và tiếp thu tín ngưỡng của người Chăm.
- Nhiều phong tục độc đáo thể hiện sự hoà nhập giữa hai nền văn hoá phát triển.
- Nhiều đền, tháp Chăm trở thành nơi thờ cúng chung của cả người Việt và người Chăm.