Ôn tập kiến thức ngữ văn 11 Cánh diều bài 6: Viết bài nghị luận về một tác phẩm thơ

[toc:ul] 

I. NHỮNG ĐIỀU CẦN CHÚ Ý KHI VIẾT BÀI NGHỊ LUẬN VỀ MỘT TÁC PHẨM THƠ

Để viết bài nghị luận về một tác phẩm thơ, các em cần lưu ý:

- Đọc kĩ bài thơ, đoạn thơ, chú ý xác định các yếu tố hình thức (tên bài thơ, thể thơ, vần, nhịp, nhân vật trữ tình, phép điệp, đối, hình ảnh, các biện pháp tu từ, cấu tứ,...), từ đó, phân tích để chỉ ra giá trị của chúng trong việc thể hiện nội dung, chủ đề của bài thơ, đoạn thơ.

- Xác định các luận điểm trong bài viết, lựa chọn các dẫn chứng từ bài thơ cho mỗi luận điểm.

- Liên hệ, so sánh với các tác giả, tác phẩm có cùng đề tài, chủ đề để nhận xét điểm gặp gỡ và sáng tạo riêng của tác giả bài thơ, đoạn thơ được nêu trong đề văn.

- Biết cách sử dụng các từ ngữ để diễn tả chính xác, truyền cảm những cảm nhận và rung động của em với các chi tiết, hình ảnh,... đặc sắc trong bài thơ.

- Suy nghĩ về giá trị, sự tác động của bài thơ, đoạn thơ đối với người đọc và với

chính bản thân.

II. THỰC HÀNH VIẾT THEO CÁC BƯỚC

Đề bài tham khảo: Phân tích sự độc đáo về nội dung và hình thức của bài thơ “Đây mùa thu tới” (Xuân Diệu)

1. Chuẩn bị viết

Xem lại nội dung đọc hiểu bài thơ Đây mùa thu tới của Xuân Diệu.

+ Trọng tâm cần làm rõ: sự độc đáo về nội dung và hình thức của bài thơ Đây mùa thu tới.

+ Kiểu văn bản chính: nghị luận về một tác phẩm thơ.

+ Phạm vi dẫn chứng: văn bản Đây mùa thu tới và các bài thơ có cùng đề tài (đặc biệt là những bài thơ về mùa thu trong văn học trung đại của Nguyễn Khuyến, Đỗ Phủ).

2. Tìm ý, lập dàn ý

a.  Tìm ý cho bài viết bằng cách suy luận từ khái quát đến cụ thể theo sơ đồ sau:

b. Lập dàn ý cho bài viết bằng cách lựa chọn, sắp xếp các ý theo bố cục ba phần:

- Mở bài: nếu vấn đề bằng một trong các cách: phản đề, so sánh, đặt câu hỏi…

- Thân bài: giải quyết vấn đề, ví dụ:

+ Phân tích khổ 1: Mùa thu về

Vẻ đẹp tang tóc: Tiễn đưa mùa hạ

Vẻ đẹp kiêu sa của một giai nhân: Mùa thu sắc vàng mơ kiều diễm (so sánh với sắc xanh của mùa thu truyền thống trong thơ  Nguyễn Khuyến…)

+ Phân tích khổ 2: mùa thu ngấm sau vào thế giới cảnh vật.

+ Phân tích khổ 3…

+ Phân tích khổ 4:…

- Kết bài: Tổng hợp được vấn đề bằng một trong các cách: tóm lược, phát triển, phối hợp giữ tóm lược với phát triển,…

II. VIẾT BÀI

Dựa vào dàn ý đã chuẩn bị để thực hành viết.