Giải chi tiết Ngữ văn 11 cánh diều mới bài 4 Phải coi luật pháp như khí trời để thở

CÂU HỎI GIỮA BÀI

Câu 1. Theo em, nội dung in đậm này có đúng yêu cầu của phần sa pô?

Hướng dẫn trả lời:

• Theo em, nội dung in đậm đúng yêu cầu của phần sa pô. Vì nó đã khơi mở vấn đề, nằm ngay dưới tiêu đề có vai trò mở đầu, tóm tắt nội dung bài viết.

Câu 2. Quan sát toàn văn bản để biết có bao nhiêu tiêu mục được in đậm.

Hướng dẫn trả lời:

• Có 4 tiêu mục được in đậm.

Câu 3. Nội dung chính của tiêu mục này là gì?

Hướng dẫn trả lời:

• Nội dung chính của tiểu mục này là bàn về vấn đề an toàn trong lao động ở Việt Nam.

Câu 4. Tác dụng của các số liệu ở đây là gì?

Hướng dẫn trả lời:

• Dẫn chứng chứng minh vấn đề đang được nói đến nhằm tăng tính xác thực và thuyết phục người đọc, người nghe tin vào vấn đề được nói đến.

Câu 5. Câu văn nào thể hiện thái độ của tác giả?

Hướng dẫn trả lời:

Câu văn thể hiện thái độ của tác giả:

• "Hãy thử tưởng tượng, mỗi năm tai nạn giao thông xóa sổ dân số của hai xã cỡ trung bình thì mới thấy nó khủng khiếp biết chừng nào."  => Tác giả lo lắng đến vấn đề tai nạn giao thông ở nước ta.

Câu 6. Tiểu mục này cho biết thái độ gì của tác giả?

Hướng dẫn trả lời:

• Các từ như "vi phạm pháp luật tày trời, trắng trợn..." thể hiện thái độ phê bình, tức giận của tác giả trước những hành vi thiếu ý thức, những trò đùa giai ác ý của một số cá nhân.

Câu 7. Nội dung tiểu mục này liên quan với nhan đề như thế nào?

Hướng dẫn trả lời:

• Tên của tiểu mục đã chứa tên nhan đề bài viết. Nội dung mục này có liên quan trực tiếp tới vấn đề mà tác giả Quãng Dũng đang muốn bàn luận trong bài viết. Trong câu chuyện của Giáo sư, người khách thắc mắc về khẩu hiệu được nêu lên là "Sống và làm việc theo pháp luật", đối với anh ta con người Sống và làm việc thì phải thở. Như vậy có thể coi luật pháp như khi trời để thở.

CÂU HỎI CUỐI BÀI

Câu 1. Văn bản Phải coi luật pháp như khí trời để thở viết về vấn đề gì? Vấn đề ấy có phổ biến trong cuộc sống hiện nay không?

Hướng dẫn trả lời:

- Văn bản Phải coi luật pháp như khí trời để thở viết về vấn đề con người phải coi pháp luật như khí trời để thở nếu muốn xã hội văn minh.

- Vấn đề ấy rất cần chú trọng trong cuộc sống hiện nay.

Câu 2. Bố cục và cách trình bày của văn bản có gì đáng chú ý? Tóm tắt nội dung chính của từng phần bằng một vài câu ngắn gọn.

Hướng dẫn trả lời:

Bố cục văn bản được sắp xếp thành các phần, mục lớn gồm có: Nhan đề, sa pô, các tiểu mục, tên tác giả, nơi in ấn, đơn vị, thời gian phát hành.

• Phần 1: Mở đầu.
• Phần 2: Bàn về vấn đề an toàn lao động. Kể về một câu chuyện liên quan đến một tai nạn xảy ra trong lao động mà tác giả biết được, từ đó đưa ra đánh giá, nhận xét cá nhân và từ một kĩ sư người Nga.
• Phần 3: Bàn về vấn đề tai nạn giao thông. Kể về một vụ tai nạn giao thông mà tác giả thấy trong một lần về quê thăm bạn. Sau đưa ra thống kế số liệu các vụ tai nạn giao thông. Từ đó rút ra ý kiến cá nhân.
• Phần 4: Bàn về các trò đùa tai hại. Kể về trò đùa tai hại của một người khiến chuyến bay bị ảnh hưởng. Từ đó đặt các vấn đề về đạo đức, văn hóa ứng xử và pháp luật.
• Phần 5: Phải coi luật pháp quan trọng như khí trời để thở. Tác giả kể về câu chuyện của giáo sư Phan Ngọc để từ đó rút ra kết luận về tầm quan trọng của pháp luật.

Câu 3. Chỉ ra tính chất tổng hợp của văn bản thông tin Phải coi luật pháp như khí trời để thở. 

Hướng dẫn trả lời:

• Trong văn bản Phải coi luật pháp như khí trời để thở tác giả đã đặt ra vấn đề về phải coi phép luật như khí trời để thở. Tác giả tiến hành phân chia đề mục từng phần khác nhau. Trong từng phần là dẫn chứng thực tế, những câu chuyện có thật, những số liện cụ thê để từ đó đúc rút ra những kết luận, bài học. Cuối cùng tổng kết được tầm quan trọng của pháp luật: "Để tiến đến văn minh, phải thượng tôn pháp luật."

Câu 4. Theo em, văn bản này nhằm mục đích gì? Mục đích ấy đã được làm sáng tỏ như thế nào? Em có nhận xét gì về thái độ và tình cảm của người viết thể hiện trong văn bản?

Hướng dẫn trả lời:

• Theo em, văn bản viết ra nhằm mục đích chứng minh với bạn đọc tầm quan trọng của pháp luật, muốn xã hội văn minh phải thượng tôn pháp luật.
• Nhằm sáng tỏ mục đích chính của văn bản, tác giả Quang Vũ đã chia văn bản thành các mục với các nội dung nổi trội được nhiều người quan tâm như vấn đề an toàn trong lao động, tai nạn giao thông, các trò nghịch quá trớn của một số cá nhân, tập thể. Trong các mục đó tác giả đưa ra những câu chuyện có thật, những số liệu cụ thể để tăng sức thuyết phục với người đọc. Bên cạnh ý kiến nhận xét của mình, tác giả còn lồng ghép một số nhận xét, quan điểm của một số người nhằm tăng tính khách quan của bài viết.
• Qua bài viết ta thấy được tác giả rất quan tâm đến vấn đề pháp luật. Tác giả lên án, phê bình với những hành vi vi phạm pháp luật, không tôn trọng pháp luật.

Câu 5. Nội dung văn bản mang lại cho em những thông tin và nhận thức bổ ích gì? Hãy kể lại một vài hiện tượng vi phạm pháp luật mà em biết trong cuộc sống (được chứng kiến, nghe kể hoặc qua các phương tiện thông tin đại chúng).

Hướng dẫn trả lời:

Nội dung văn bản mang lại cho em rất nhiều thông tin và nhận thức bổ ích. Thông qua văn bản em biết có cái nhìn trực quan về xã hội, biết thêm nhiều các câu chuyện thực tế, các vấn đề vi phạm pháp luật để từ đó hiểu hơn và ý thức tầm quan trọng của pháp luật với đời sống. Đồng thời rút ra bài học cho mình là phải cố gắng tu dưỡng đạo đức, tuân thủ pháp luật để xây dựng một xã hội văn minh hơn.

Một vài hiện tượng vi phạm pháp luật trong cuộc sống mà em đã gặp hoặc biết được:

- Hiện nay, nhiều cá nhân khi tham gia giao thông không chấp hành tốt luật giao thông, không đội mũ bảo hiểm hay uống rượu lái xe gây ra tai nạn không đáng có. Ví dụ như vụ một người chồng uống rượu xong lái xe trở vợ bầu gây ra tai nạn giao thông không đáng có khiến vợ mất ngay tại chỗ.

- Trên nhiều tuyến đường Hà Nội về đêm thường xuyên xảy ra các cuộc đua xe máy trái phép của nhiều đối tượng thanh thiếu niên, gây mất trật tự xã hội.

Câu 6. Viết một đoạn văn (khoảng 8 – 10 dòng) để trả lời câu hỏi: Vì sao phải coi luật pháp như khí trời để thở?

Hướng dẫn trả lời:

• Đã bao giờ bạn tự hỏi về tầm quan trọng của pháp luật, vì sao phải coi luật pháp như khí trời để thở? Pháp luật là một hệ thống các quy tắc xử sự do Nhà nước đặt ra (hoặc thừa nhận) có tính quy phạm phổ biến, tính xác định chặt chẽ về mặt hình thức và tính bặt buộc chung thể hiện ý chí của giai cấp nắm quyền lực Nhà nước và được Nhà nước đảm bảo thực hiện nhằm điều chỉnh các quan hệ xã hội. Pháp luật sinh ra giúp duy trì trật từ xã hội và là chuẩn mực đạo đức trong xã hội. Khi mọi người tuân thủ pháp luật, tội phạm sẽ giảm bớt, thậm chí là không xuất hiện. Các hành vi thiếu văn hóa, gây nguy hại đến sức khỏe, tính mạng của cá nhân và người khác không còn, mỗi người tự ý thức được hành vi của mình, xã hội sẽ văn minh hơn. Ngược lại khi xã hội không có pháp luật, mỗi người tự làm theo ý mình, trật tự xã hội bị phá vỡ gây ra những hâu quả khôn lường, đời sống nhân dân bất an, lo lắng... Như vậy có thể thấy pháp luật rất quan trọng giống như khi trời vậy.

PHẦN THAM KHẢO MỞ RỘNG 

Câu 1. Em hãy nêu giá trị nội dung, nghệ thuật của bài Phải coi luật pháp như khí trời để thở.

Hướng dẫn trả lời:

- Giá trị nội dung:

Văn bản Phải coi luật pháp như khí trời cho người đọc thấy rõ một trong những vấn đề rất cần chú trọng trong cuộc sống hiện nay, đó là vấn đề chú trọng pháp luật. Qua văn bản, người đọc hiểu hơn về tầm quan trọng của pháp luật đối với đời sống xã hội, với sự phát triển đất nước.

- Giá trị nghệ thuật:

Bố cục văn bản được sắp xếp thành các phần, mục lớn một cách mạch lạc rõ ràng, giúp người đọc dễ dàng theo dõi nội dung.'

Câu 2. Em hãy nêu nội dung chính của văn bản Phải coi luật pháp như khí trời để thở.

Hướng dẫn trả lời:

• Văn bản Phải coi luật pháp như khí trời để thở viết về vấn đề con người phải coi pháp luật như khí trời để thở nếu muốn xã hội văn minh. Bằng những lập luận, dẫn chứng cụ thể, xác đáng, tác giả đã đặt các vấn đề về đạo đức, văn hóa ứng xử và pháp luật để từ đó đưa ra kết luận về tầm quan trọng của pháp luật. 

Câu 3. Nêu tác phẩm, bố cục của văn bản Phải coi luật pháp như khí trời để thở.

Hướng dẫn trả lời:

1. . Tác phẩm

Văn bản "Phải coi luật pháp như khí trời để thở" in trong cuốn sách Người Việt : Phẩm chất và thói hư tật xấu.

2. Bố cục

- Phần 1: Phần mở đầu

- Phần 2: Bàn luận về vấn đề an toàn lao động bằng việc kể về một tai nạn lao động mà tác giả biết đến. 

- Phần 3: Bàn luận về vấn đề tai nạn giao thông. 

- Phần 4: Bàn luận và dẫn chứng về các trò đùa tai hại. 

- Phần 5: Vấn đề phải coi pháp luật quan trọng như khí trời để thở.