Đề thi, đề kiểm tra cuối kì 1 Ngữ Văn 11 Chân trời ( đề tham khảo số 3)

Câu

Đáp án

Điểm

Câu 1

- Phương thức biểu đạt chính: Tự sự

1.0 điểm

Câu 2

+ Chiếc gai nhọn: ẩn dụ cho những khó khăn thử thách mà mỗi con người phải vượt qua trong cuộc sống.

+ Bài ca duy nhất có một không hai: ẩn dụ cho những điều tốt đẹp, có giá trị nhất trong cuộc sống mà con người có được nhờ vượt qua khó khăn thử thách.

1.0 điểm

Câu 3

Thông điệp mà đoạn trích gửi gắm:

+ Những gì tốt đẹp nhất trong cuộc sống chỉ có thể có được khi ta trải qua những khó khăn gian khổ thậm chí phải trả giá bằng chính nỗi đau khổ “vĩ đại” bằng cả sự sống và sinh mạng của mình.

+ Mỗi người hãy biết vượt lên trên những gian khổ bất hạnh bằng nghị lực và khát vọng sống mãnh liệt để dâng hiến cho cuộc đời những điều đẹp đẽ quý giá.

+ Ý nghĩa của cuộc đời không phải là ta đã tồn tại bao lâu mà là ta sống như thế nào và làm được điều gì trong cuộc đời.

1.0 điểm

Câu 4 

- Bài học:

+ Bài học về nghị lực sống, dám vượt khó để giành những điều tốt đẹp nhất.

+ Bài học về lí tưởng sống đẹp sẵn sàng trả giá để sống có ý nghĩa, tránh xa cuộc sống tẻ nhạt, trống rỗng vô nghĩa.

+ Bài học về sự biết ơn trân trọng thành quả lao động và những điều vô giá khác vì để có được những điều quý giá đó loài người đã phải trả giá bằng công sức thậm chí cả sinh mệnh của mình.

1.0 điểm

Đáp án

Điểm

Câu 1: 

1. Đảm bảo cấu trúc bài văn nghị luận 

Cấu trúc bài cần nêu được đặt vấn đề, giải quyết vấn đề và kết luận 

0.5 điểm

1. Xác định đúng vấn đề cần thể hiện

Phân tích truyện thơ Lời tiễn dặn để thấy nỗi bất hạnh trong tình yêu đôi lứa của chàng trai và cô gái dân tộc Thái. 

Hướng dẫn chấm:

• HS xác định đúng vấn đề cần nghị luận : 0.5 điểm

• HS xác định chưa đúng vấn đề cần nghị luận: 0  điểm

0.5 điểm

1. Triển khai vấn đề thành các luận điểm trong bài văn nghị luận

HS có thể triển khai theo nhiều cách nhưng cần vận dụng tốt các thao tác lập luận, kết hợp chặt chẽ lí lẽ và dẫn chứng.  Dưới đây là một số gợi ý cần hướng tới:

- Mở đầu: Dẫn dắt và giới thiệu về truyện thơ “Tiễn dặn người yêu” và đoạn trích “Lời tiễn dặn”.

- Nội dung chính: 

a. Tóm tắt truyện thơ và khái quát về đoạn trích

- Tiễn dặn người yêu” truyện thơ dân tộc Thái, kể về chàng trai và cô gái yêu nhau nhưng không đến được với nhau. Chàng trai quyết ra đi làm giàu, hy vọng có thể lấy được người yêu nhưng cuối cùng, cô gái vẫn bị ép gả cho nhà giàu. Trải qua rất nhiều biến cố, họ mới có thể ở bên nhau. 

- Đoạn trích “Lời tiễn dặn” phần cảm động nhất của truyện thơ, nói về cuộc chia tay giữa hai người và lời của chàng trai khi phải chứng kiến cô gái bị nhà chồng ngược đãi.

b. Phân tích đoạn trích

Phần 1: Tâm trạng, tình cảm của chàng trai và cô gái khi chia tay

- Tâm trạng rối bời, vừa lưu luyến, thủy chung, không nỡ rời xa lại vừa cay đắng, buồn bã của chàng trai:

+ Lời nói đầy cảm động.

+ Suy nghĩ, cảm xúc mãnh liệt.

+ Lời thề tình yêu son sắt.

+ Đi cùng người yêu nhưng lại nghĩ “đành lòng quay lại”, “chịu quay đi”.

⇒ Đây là cảm xúc của người có tình yêu tha thiết nhưng lại đau khổ vì hoàn cảnh thực tại.

- Tâm trạng dằn vặt, đớn đau vô cùng của cô gái:

+ Cất bước theo chồng nhưng “Vừa đi vừa ngoảnh lại”.

+ Níu kéo chàng trai ở lại thêm nữa.

+ Con đường đi tới nhà chồng trở nên xa ngái, buồn thương, đầy sóng gió.

⇒ Đây là tâm trạng bế tắc, lo lắng, sợ hãi trong tâm can người con gái khi phải bước chân vào cuộc hôn nhân không tự nguyện.

Phần 2: Hoàn cảnh, tình cảm của chàng trai và cô gái khi gặp lại nhau

- Khi đến thăm cô gái tại nhà chồng, chàng trai bị đặt vào hoàn cảnh trớ trêu, đau khổ: yêu nhau mà không đến được với nhau, nay lại nhìn cô bị nhà chồng hành hạ.

- Thái độ, hành động của chàng trai:

+ Chăm sóc, an ủi người yêu một cách tận tình và cảm thông, thương xót cho cô.

+ Thể hiện rõ thái độ phản kháng, mong muốn thoát khỏi tập tục gò bó để đến bên nhau.

+ Một lần nữa khẳng định sự vĩnh cửu của tình yêu chân chính, dù chết không thay đổi.

c. Tổng kết

- Giá trị nội dung:

+ Ca ngợi khát vọng tự do, hạnh phúc của con người.

+ Phản đối tập tục phong kiến cổ hủ.

- Giá trị nghệ thuật:

+ Điệp từ, điệp ngữ.

+ Giọng điệu tha thiết.

+ Lối nói giàu hình ảnh.

+ Sử dụng nhiều từ láy.

- Kết thúc: Khẳng định giá trị của truyện thơ Lời tiễn dặn

.- Hướng dẫn chấm:

- Phân tích đầy đủ, sâu sắc, dẫn chứng phù hợp, thuyết phục: 3 điểm.

- Phân tích chưa đầy đủ hoặc chưa sâu: 2 điểm – 2.75 điểm.

- Phân tích chung chung, sơ sài: 0.5 – 1.0 điểm.

3.0 điểm

d. Chính tả, ngữ pháp

Đảm bảo chuẩn chính tả, ngữ pháp Tiếng Việt.

Hướng dẫn chấm: Không cho điểm nếu bài làm có quá nhiều lỗi chính tả, ngữ pháp.

0.5 điểm

e. Sáng tạo

- Thể hiện suy nghĩ sâu sắc về vấn đề nghị luận; có cách diễn đạt mới mẻ.

0.5 điểm

CHỦ ĐỀ

MỨC ĐỘ

Tổng số câu

Điểm số

Nhận biết

Thông hiểu

Vận dụng

VD cao

TN

TL

TN

TL

TN

TL

TN

TL

TN

TL

Đọc hiểu văn bản

0

2

2

Thực hành tiếng Việt

0

2

2

Viết

1

1

Tổng số câu TN/TL

0

2

0

2

0

0

0

1

0

5

5

Điểm số

0

2

0

2

0

0

0

5

0

10

10

Tổng số điểm

2.0 điểm

20%

3.0 điểm

30%

0 điểm

0%

5.0 điểm

50%

10 điểm

100 %

10 điểm

Nội dung

Mức độ

Yêu cầu cần đạt

Số ý TL/

Số câu hỏi TN

Câu hỏi

TL

(số ý)

TN

(số câu)

TL

(số ý)

TN

(số câu)

ĐỌC – HIỂU VĂN BẢN

2

0

Nhận biết

Câu chuyện trong đoạn trích gửi đến độc giả thông điệp gì?

1

C3

Thông hiểu

Anh/chị hãy rút ra 01 bài học sâu sắc cho bản thân từ đoạn trích trên? (không lặp lại thông điệp đã nêu ở câu 3)

2

C4

Vận dụng

        THỰC HÀNH TIẾNG VIỆT

2

0

Nhận biết

• Xác định phương thức biểu đạt chính trong đoạn trích?

• Những hình ảnh "chiếc gai nhọn" và "bài ca duy nhất, có một không hai" trong đoạn trích ẩn dụ cho những điều gì trong cuộc sống của mỗi chúng ta?

1

C1, 2

 VIẾT

1

0

Vận dụng 

Vận dụng cao

Phân tích truyện thơ Lời tiễn dặn để thấy nỗi bất hạnh trong tình yêu đôi lứa của chàng trai và cô gái dân tộc Thái.

1

C1 phần tự luận