Giải chi tiết Đạo đức 5 CTST bài 3: Em tôn trọng sự khác biệt của người khác

KHỞI ĐỘNG

Tham gia trò chơi Người bí ẩn và trả lời câu hỏi: 

Vì sao em tìm được người bí ẩn trong trò chơi này? 

Bài làm chi tiết:

Em tìm được người bí ẩn dựa vào những thông tin được cung cấp về đặc điểm ngoại hình, sở thích, … của các bạn trong lớp.

KIẾN TẠO TRI THỨC MỚI

1. Quan sát tranh và thực hiện yêu cầu

- Nêu biểu hiện tôn trọng sự khác biệt được thể hiện trong các tranh trên. 

- Nêu thêm các hành động, lời nói thể hiện thái độ tôn trọng sự khác biệt của người khác

Bài làm chi tiết:

a, Biểu hiện tôn trọng sự khác biệt được thể hiện trong các tranh trên: 

- Tranh 1: Bức tranh đã thể hiện được sự tôn trọng sự khác biệt. Vì bạn nam đã tôn trọng khác biệt về giới tính của bạn nữ, không phân biệt giới tính, cùng hòa đồng, tham gia một trò chơi tập thể.

- Tranh 2: Bức tranh đã không thể hiện được sự tôn trọng sự khác biệt. Vì trên sân khấu có cả 2 bạn đang biểu diễn nhưng các bạn chỉ khen bạn nam. Như vậy là đã phân biệt sự khác nhau về giới.

- Tranh 3: Bức tranh đã thể hiện được sự tôn trọng sự khác biệt. Vì khi có bạn mới chuyển vào lớp, các bạn trong lớp đã không phân biệt vùng miền, địa phương mà hòa đồng với bạn mới đến.

- Tranh 4: Bức tranh đã thể hiện được sự tôn trọng sự khác biệt. Vì mọi người trong tranh đều đồng tình, hòa đồng thể hiện các nét văn hóa riêng của dân tộc mình và ai cũng vui vẻ, hào hứng khi tham gia ngày hội đó.

b, Nêu thêm các hành động, lời nói thể hiện thái độ tôn trọng sự khác biệt của người khác: 

- Đặt mình vào vào vị trí của người khác

- Cảm thông, chia sẻ với bạn có hoàn cảnh khó khăn

- Nhìn nhận vẻ đẹp, điểm tích cực của sự khác biệt

- Cởi mở và tiếp nhận điểm khác biệt của người khác so với mình

- Lắng nghe và học hỏi từ tất cả mọi người

2. Đọc thông tin và trả lời câu hỏi 

- Ý nghĩa của ngày quốc tế Khoan dung là gì? 

- Theo em, vì sao phải tôn trọng sự khác biệt của người khác? 

Bài làm chi tiết:

a, Năm 1996, Đại hội đồng Liên Hiệp Quốc thông qua Nghị quyết 51/95 công bố ngày 16 tháng 11 là Ngày Quốc tế Khoan dung hay Ngày Khoan dung Quốc tế.

Hành động này diễn ra sau khi các Quốc gia thành viên của UNESCO thông qua Tuyên bố về Nguyên tắc khoan dung vào ngày 16 tháng 11 năm 1995. Qua đó, Tuyên bố khẳng định rằng khoan dung không phải là buông thả cũng không phải là thờ ơ. Đó là sự tôn trọng và đánh giá cao sự đa dạng phong phú của các nền văn hóa trên thế giới của chúng ta, các hình thức thể hiện và cách làm người của chúng ta. Sự khoan dung thừa nhận các quyền con người phổ biến và các quyền tự do cơ bản của người khác. Con người vốn đa dạng; chỉ có lòng khoan dung mới có thể đảm bảo sự tồn tại của các cộng đồng hỗn hợp ở mọi khu vực trên thế giới.

b, Chúng ta phải tôn trọng sự khác biệt của người khác vì: 

- Mọi người có những khác biệt về ngoại hình, quan điểm và sở thích. Đó là điều làm cho mỗi người trở nên đặc biệt và độc đáo.

- Khi chúng ta chấp nhận và tôn trọng sự khác biệt, chúng ta có thể học hỏi và khám phá những điều mới. Điều này làm cho thế giới trở nên thú vị và đa dạng.

- Tôn trọng sự khác biệt giúp chúng ta đối xử công bằng với mọi người, không phân biệt dựa trên ngoại hình, ngôn ngữ hay văn hóa.

- Khi chúng ta tôn trọng sự khác biệt của người khác, chúng ta có thể xây dựng những mối quan hệ tốt hơn và trở thành bạn bè thân thiết.

LUYỆN TẬP

Câu 1: Nhận xét các ý kiến sau

- Ý kiến 1: Không chơi với những bạn có sở thích khác với mình là tôn trọng sự khác biệt 

- Ý kiến 2: Tôn trọng sự khác biệt giúp chúng ta luôn biết cảm thông chia sẻ và giúp đỡ lẫn nhau 

- Ý kiến 3: Tôn trọng sự khác biệt giúp chúng ta có thể học hỏi được những điều tốt đẹp từ người khác

- Ý kiến 4: Tôn trọng sự khác biệt sẽ gây khó khăn khi hoạt động nhóm 

Bài làm chi tiết: 

- Ý kiến 1: Em không đồng tình với ý kiến trên. Không chơi với những người có sở thích khác không phản ánh sự tôn trọng. Tôn trọng sự khác biệt không đồng nghĩa với việc cô lập người khác với lý do không chung sở thích.

- Ý kiến 2: Em đồng tình với ý kiến trên. Tôn trọng sự khác biệt giúp chúng ta hiểu và cảm thông với những người khác, từ đó tạo ra một cộng đồng đa dạng và hòa bình.

- Ý kiến 3: Em đồng tình với ý kiến trên.Việc tôn trọng sự khác biệt giúp chúng ta mở rộng tầm hiểu biết và học hỏi từ những người có góc nhìn và kinh nghiệm khác biệt.

- Ý kiến 4: Em không đồng tình với ý kiến trên. Tôn trọng sự khác biệt trong nhóm hoạt động sẽ tạo ra sự đa dạng ý kiến và quan điểm, từ đó tăng cường sự sáng tạo và hiệu quả của nhóm.

Câu 2: Chọn cách ứng xử phù hợp với mỗi trường hợp và giải thích lí do. 

Bài làm chi tiết:

Đáp án: a - 5, b - 4, c - 1, d - 2, e - 3

Câu 3: Em đồng tình hay không đồng tình với việc làm nào sau đây? Vì sao? 

a. Mỗi lần có khách từ quê lên thăm gia đình là Cốm lại trốn trong phòng, không muốn trò chuyện với họ vì cách nói chuyện không hợp. 

b. Khi thấy người khuyết tật đi qua, Bin nhại lại động tác để trêu chọc

c. Trong các tình huống tranh luận ở lớp, Tin thường chê bai các ý kiến không giống mình

d. Na chăm chú lắng nghe người bạn nước ngoài chia sẻ về văn hoá của đất nước họ

e. Hương thường chỉ hoà đồng với các bạn có sở thích và hoàn cảnh giống mình. 

Bài làm chi tiết:

a.Không đồng tình. Vì đây là hành vi không tôn trọng sự khác biệt, nó thể hiện sự thiếu tôn trọng và phân biệt vùng miền của Cốm, phân biệt người nông thôn và người thành thị.

b. Không đồng tình. Trêu chọc người khuyết tật là hành động thiếu nhân đạo và không tôn trọng đối với họ. Bin nên hiểu và thể hiện sự đồng cảm và sự hiểu biết với mọi người, bao gồm cả những người khuyết tật.

c. Không đồng tình. Chê bai ý kiến khác nhau trong tranh luận không chỉ là không tôn trọng mà còn làm giảm chất lượng của cuộc trao đổi ý kiến. Tin nên tôn trọng ý kiến của mọi người và thể hiện sự lắng nghe và cởi mở trong tranh luận.

d. Đồng tình. Việc lắng nghe và chia sẻ văn hoá của người bạn nước ngoài là một cách tốt để tạo ra mối quan hệ gắn kết và hiểu biết đa văn hóa. Na đã thể hiện sự tôn trọng và sự quan tâm đến người bạn của mình.

e. Không đồng tình. Chỉ hoà đồng với những người có sở thích và hoàn cảnh giống mình là hạn chế và có thể tạo ra sự phân biệt và cô lập. Thay vào đó, Hương nên mở rộng mối quan hệ và thể hiện sự hòa nhã và tôn trọng đối với mọi người xung quanh.

Câu 4: Xử lý tình huống 

Tình huống 1: 

Lớp 5B có bạn Y Hên là người dân tộc Xơ-Đăng mới chuyển đến. Bạn chưa quen ai nên rất ít nói. Thấy bạn mặc trang phục hằng ngày của dân tộc mình, một nhóm bạn trong lớp trêu chọc Y Hên. 

Nếu chứng kiến tình huống đó, em sẽ ứng xử như thế nào? 

Tình huống 2: 

Vào dịp tết, gia đình Bin đi thăm họ hàng và dẫn theo chú cún con. Nhưng khi đến nhà bác Hai, bác không muốn cho cún con vào nhà vì bác bị dị ứng với lông thú. 

Nếu là Bin, em sẽ ứng xử như thế nào? 

Tình huống 3: 

Nhóm của Na đang lên kế hoạch sưu tầm và giới thiệu các danh nhân văn hoá thế giới của Việt Nam. Cô giáo phân công thêm bạn Lê- một học sinh mới chuyển trường vào nhóm của Na. Lê vẽ khá đẹp nhưng nhút nhát. Các bạn lo ngại Lê sẽ làm chậm kế hoạch của nhóm. 

Nếu là Na, em sẽ ứng xử như thế nào? 

Tình huống 4: 

Cam bị ngã nên có một vết sẹo trên mặt. Kể từ ngày đó, Cam rất tự ti về ngoại hình của mình. Một hôm, đi học về, Cam chạy đến ôm chặt lấy chị Cốm, khóc nức nở và nói: “ Bạn Ân không chơi với em và còn gọi em là vịt con xấu xí” 

• Em có đồng tình với việc làm của bạn Ân không? Vì sao? 

• Nếu là Cốm, em sẽ động viên Cam như thế nào? 

Bài làm chi tiết:

- Tình huống 1: Nếu em chứng kiến bạn Y Hên bị trêu chọc vì mặc trang phục của dân tộc mình, em sẽ:

+ Đứng lên bảo vệ bạn Y Hên và làm rõ rằng mọi người cần tôn trọng và chấp nhận sự đa dạng văn hóa.

+ Khuyến khích mọi người hiểu và biết thêm về văn hóa của bạn Y Hên, từ đó tạo sự chia sẻ và thấu hiểu.

- Tình huống 2: Nếu là Bin, em sẽ:

+ Tôn trọng yêu cầu của bác Hai và hiểu rằng dị ứng với lông thú là một vấn đề sức khỏe.

+ Tìm cách để giữ chú cún con ở nơi an toàn và thoải mái, có thể là bên ngoài hoặc trong xe.

- Tình huống 3: Nếu là Na, em sẽ:

+ Chào đón và khích lệ sự tham gia của bạn Lê trong nhóm.

+ Đặt ra các nhiệm vụ phù hợp với khả năng và sở thích của bạn Lê để tạo cơ hội cho anh ấy thể hiện bản thân.

+ Tạo môi trường thoải mái và ủng hộ để Lê có thể tự tin hơn và tham gia hoạt động của nhóm.

- Tình huống 4:

- Em không đồng tình với việc bạn Ân gọi Cam là vịt con xấu xí.

- Nếu là Cốm, em sẽ: Động viên và cho Cam biết rằng việc mỗi người đều có một vẻ đẹp riêng, vẻ đẹp trường tồn lâu nhất với thời gian đó là phẩm chất và nhân cách, không phải là ngoại hình. 

VẬN DỤNG

Câu 1: Vẽ chân dung của em và chia sẻ những điểm khác biệt (về hình dáng, thói quen, sở thích, năng khiếu,..) mà em muốn mọi người tôn trọng 

Bài làm chi tiết:

Học sinh có thể tham khảo bài làm dưới đây:

Câu 2: Thực hiện cách ứng xử thể hiện thái độ tôn trọng sự khác biệt của người khác và chia sẻ với các bạn về kết quả thực hiện được

Bài làm chi tiết:

Học sinh có thể tham khảo bảng sau: