Giải chi tiết Đạo đức 5 CTST bài 9: Em lập kế hoạch cá nhân

KHỞI ĐỘNG

Chia sẻ về ước mơ của em và cách em thực hiện ước mơ đó

Bài làm chi tiết:

Sau này em muốn trở thành một nhà văn, có thể được đi đến nhiều nơi, gặp gỡ nhiều người, tham quan nhiều nơi và có thể bắt đầu viết nhiều tác phẩm.

Để thực hiện được ước mơ đó, em sẽ:

- Tin tưởng và kiên định theo đuổi ước mơ

- Lên kế hoạch và thời gian thực thực hiện ước mơ

- Thực hiện công việc đã đề ra để thực hiện ước mơ hàng ngày

- Thường xuyên đánh giá tiến trình và hiệu quả thực hiện các công việc đã đặt ra của mình để xem xét và điều chỉnh những điều còn thiếu sót, những hạn chế và tìm ra cách khắc phục.

KIẾN TẠO TRI THỨC MỚI

1. Quan sát tranh và nêu các loại kế hoạch cá nhân 

- Kể thêm những loại kế hoạch cá nhân khác

Bài làm chi tiết:

- Các loại kế hoạch cá nhân trong các bức tranh: 

+ Bức tranh 1: kế hoạch học tập

+ Bức tranh 2: kế hoạch tập luyện thể dục thể thao

+ Bức tranh 3: kế hoạch tiết kiệm

+ Bức tranh 4: kế hoạch tổ chức sinh nhật

- Một số kế hoạch cá nhân khác như: kế hoạch đi du lịch, kế hoạch thực hiện ước mơ, kế hoạch làm việc nhà, kế hoạch tài chính…

2. Đọc câu chuyện “BÁC TẬP CHO CHÚNG TÔI CÓ KẾ HOẠCH LAO ĐỘNG” và trả lời câu hỏi:

- Trong câu chuyện trên, Bác thường nhắc nhở anh chị phục vụ và cán bộ điều gì? 

- Lời nhắc nhở thường xuyên của Bác có tác dụng gì? 

- Theo em, vì sao phải lập và thực hiện kế hoạch cá nhân? 

Bài làm chi tiết:

- Trong câu chuyện trên, Bác thường nhắc nhở anh chị phục vụ và cán bộ việc phải có trật tự, kế hoạch làm việc cụ thể, phải luôn làm việc đúng giờ và không nên lãng phí thời gian

- Lời nhắc nhở thường xuyên của Bác giúp rèn luyện mọi người thói quen sắp xếp công việc hằng ngày, làm việc có kế hoạch, tránh sự tuỳ tiện và nhất là tránh nhàn rỗi. 

- Chúng ta cần phải lập và thực hiện kế hoạch cá nhân bởi vì: Lập kế hoạch cá nhân là một kỹ năng quan trọng giúp chúng ta tổ chức thời gian và hoàn thành công việc một cách hiệu quả. Lập kế hoạch cá nhân sẽ giúp chúng ta có sự tổ chức trong việc học tập và sinh hoạt hàng ngày, xác định những việc cần làm, ưu tiên công việc quan trọng và phân chia thời gian một cách hợp lý. Bằng cách lập kế hoạch, chúng ta có thể tránh được việc bỏ sót công việc và đảm bảo rằng có đủ thời gian để hoàn thành nhiệm vụ.

3. Đọc đoạn hội thoại và trả lời câu hỏi: 

- Từ ý kiến của các bạn, việc lập kế hoạch cá nhân cần thực hiện theo các bước nào?

- Khi lập kế hoạch cá nhân, em cần lưu ý điều gì? 

Bài làm chi tiết:

- Từ ý kiến của các bạn, các bước để thực hiện việc lập kế hoạch cá nhân là: 

+ Xác định rõ mục tiêu và các mốc thời gian hoàn thành

+ Xác định việc cần làm và sắp xếp thứ tự ưu tiên các việc đó

+ Xác định các biện pháp cho từng việc làm, có thể xác định thêm người hỗ trợ, giúp đỡ. 

+ Đánh giá, điều chỉnh lại kế hoạch và có thêm các biện pháp dự phòng. 

- Lưu ý khi lập kế hoạch cá nhân: 

+ Kế hoạch quá phi thực tế

+ Mục tiêu thiếu rõ ràng, nhất quán

+ Chỉ để ý vào kết quả, mục tiêu mà quên tập trung vào quá trình

LUYỆN TẬP

Câu 1: Nhận xét các ý kiến sau

- Ý kiến 1: Làm việc theo kế hoạch giúp tiết kiệm thời gian, công sức và tiền bạc của bản thân

- Ý kiến 2: Với học sinh, chỉ có việc học tập mới cần lập kế hoạch 

- Ý kiến 3: Đôi khi phải biết thay đổi kế hoạch để phù hợp với hoàn cảnh đột xuất

- Ý kiến 4: Làm việc theo kế hoạch là cứng nhắc và mất đi tính sáng tạo

- Ý kiến 5: Kế hoạch cá nhân có thể chia làm các loại: kế hoạch ngắn hạn, kế hoạch trung hạn và kế hoạch dài hạn. 

- Ý kiến 6: Việc thực hiện kế hoạch cá nhân cũng cần sự hỗ trợ của người lớn.

Bài làm chi tiết:

- Ý kiến 1: Chính xác. Kế hoạch giúp tăng hiệu suất làm việc, giảm thiểu lãng phí thời gian và nguồn lực, đồng thời giúp quản lý tài chính hiệu quả.

- Ý kiến 2: Không chính xác. Kế hoạch không chỉ áp dụng trong việc học tập mà còn trong nhiều khía cạnh khác của cuộc sống như công việc, sở thích cá nhân, hoạt động hàng ngày, và phát triển bản thân.

- Ý kiến 3: Chính xác. Đôi khi, hoàn cảnh không diễn ra theo dự định và việc linh hoạt thay đổi kế hoạch là cần thiết để đối phó với tình huống mới.

- Ý kiến 4: Không chính xác. Kế hoạch có thể tạo ra nền tảng cho sự sáng tạo và hiệu suất cao hơn bằng cách tổ chức thời gian và nguồn lực một cách hợp lý.

- Ý kiến 5: Chính xác. Kế hoạch có thể được chia thành các loại khác nhau tùy thuộc vào thời gian và mục tiêu cụ thể mà người lập kế hoạch muốn đạt được. Chia kế hoạch thành các giai đoạn khác nhau giúp dễ dàng quản lý và thực hiện mục tiêu một cách có hệ thống.

- Ý kiến 6: Chính xác. Việc có sự hỗ trợ từ người lớn hoặc người có kinh nghiệm có thể giúp trẻ em hoặc người mới bắt đầu học cách lập kế hoạch và thực hiện chúng hiệu quả hơn.

Câu 2: Em đồng tình hay không đồng tình với việc làm nào của các bạn sau đây? Vì sao? 

a. Cứ chờ đến lúc gần kiểm tra định kì thì Bin mới lập kế hoạch ôn tập. 

b. Khi lập kế hoạch, Tin đã xác định các mục tiêu quá sức của mình để có động lực phấn đấu tốt hơn

c. Sau khi lập kế hoạch, Cốm chờ đến khi có hứng thú mới thực hiện

d. Trong bản kế hoạch của Tin, việc nào thích làm thì được ưu tiên hơn. 

e. Khi không thực hiện được kế hoạch, Na xem lại nguyên nhân và tìm cách khắc phục. 

Bài làm chi tiết:

a. Em không đồng tình với việc cứ chờ đến gần kiểm tra định kỳ thì mới lập kế hoạch ôn tập của Bin. Việc này có thể gây ra căng thẳng và áp lực không cần thiết trước khi kiểm tra, cũng như không tận dụng được thời gian hiệu quả để ôn tập và chuẩn bị.

b. Em không đồng tình với việc Tin đặt các mục tiêu quá sức của mình trong kế hoạch. Điều này có thể dẫn đến mất động lực và cảm giác thất bại nếu không thể đạt được những mục tiêu đó, và có thể gây ra căng thẳng và stress không cần thiết.

c. Em không đồng tình với việc Cốm chờ đến khi có hứng thú mới thực hiện kế hoạch. Điều này có thể dẫn đến việc lãng phí thời gian và không đạt được mục tiêu đề ra trong kế hoạch.

d. Em không đồng tình với việc Tin ưu tiên những việc thích làm hơn trong kế hoạch của mình. Điều này có thể dẫn đến việc không hoàn thành những công việc quan trọng hoặc cần thiết, gây ra sự thiếu trách nhiệm và không hiệu quả trong quản lý thời gian.

e. Em đồng tình với việc Na xem lại nguyên nhân và tìm cách khắc phục khi không thực hiện được kế hoạch. Điều này là quan trọng để học hỏi từ các trở ngại, cải thiện kế hoạch và phát triển kỹ năng quản lý thời gian và mục tiêu.

Câu 3: Sắp xếp các nội dung sau theo trình tự các bước lập kế hoạch cá nhân: 

a. Liệt kê các việc cần thực hiện. 

b. Sắp xếp thứ tự ưu tiên cho các việc

c. Xác định mục tiêu

d. Đề ra các biện pháp cụ thể

e. Xác định thời gian hoàn thành. 

g. Đánh giá và điều chỉnh kế hoạch

Bài làm chi tiết:

c – a – b – d – e – g 

Câu 4: Xử lý tình huống

Tình huống 1: 

Na luôn xây dựng kế hoạch cá nhân hằng tuần chi tiết và nghiêm túc thực hiện. Khi kiểm tra và phát hiện mình chưa thực hiện đúng kế hoạch đã đề ra, Na tìm cách điều chỉnh sao cho hợp lý. Thế nhưng, em gái Na luôn làm việc không theo kế hoạch. Na góp ý thì em Na nói: “Việc khó mới cần kế hoạch, còn việc hằng ngày không cần”. 

Nếu là Na, em sẽ giải thích như thế nào để em gái thấy được lợi ích của việc lập và thực hiện kế hoạch cá nhân? 

Tình huống 2: 

Cốm, Na, Bin và Tin cùng nhau lập kế hoạch tập luyện tiết mục văn nghệ chào mừng ngày Nhà giáo Việt Nam. Ban đầu, cả nhóm tập rất chăm chỉ nhưng sau một tuần, Bin tỏ ra chán nản, thường xuyên đi muộn trong các buổi tập khiến kế hoạch của nhóm có nguy cơ không thực hiện được. 

Nếu là thành viên của nhóm, em sẽ làm gì? 

Tình huống 3: 

Chiều thứ Bảy được nghỉ học, Bin sang nhà Tin để rủ Tin đi đá bóng. Sang đến nơi, thấy Tin đang đọc sách, Bin trêu: “Cậu muốn trở thành mọt sách à? Học cả tuần rồi thứ Bảy phải nghỉ ngơi, thư giãn chứ?”. Tin ôn tồn bảo: “Trong kế hoạch của mình, chiều nay là giờ tự học, học xong mình mới đi chơi”. Bin cố gắng thuyết phục bạn đi đá bóng nhưng Tin vẫn kiên quyết từ chối. Cuối cùng, Bin giận dỗi bỏ về. 

Nếu là Bin, em sẽ làm gì?

Bài làm chi tiết:

- Tình huống 1: Nếu là Na, em giải thích cho em gái nhận thức về lợi ích của việc lập và thực hiện kế hoạch cá nhân. 

+ Lập kế hoạch giúp tăng cường sự tự chủ, tự quản lý thời gian và đạt được mục tiêu một cách hiệu quả. 

+ Việc thực hiện kế hoạch không chỉ giúp em gái Na tự biết cân nhắc và ổn định công việc, mà còn giúp em hiểu rõ hơn về tầm quan trọng của việc tổ chức và quản lý thời gian trong cuộc sống hàng ngày.

+ Đồng thời, Na cũng có thể chia sẻ về những lợi ích mà bạn đã nhận được từ việc thực hiện kế hoạch, như sự tự tin, hiệu suất làm việc cao hơn và cảm giác hài lòng khi đạt được mục tiêu.

- Tình huống 2: Trong tình huống này, nếu là thành viên của nhóm, em có thể thực hiện các biện pháp sau:

+ Thảo luận và thấu hiểu nguyên nhân gây ra chán nản của Bin, và cố gắng tìm ra giải pháp phù hợp như thay đổi phương pháp tập luyện, đề xuất ý kiến mới cho kế hoạch hoặc tạo ra các hoạt động thú vị hơn để tăng cường sự hứng thú và động viên cho Bin.

+ Khuyến khích Bin chia sẻ cảm xúc và mục tiêu cá nhân của mình với nhóm để có thể tìm ra cách giúp anh ấy cảm thấy thoải mái và hỗ trợ trong quá trình tập luyện.

- Tình huống 3: Nếu là Bin, em có thể thực hiện các hành động sau:

+ Lắng nghe và tôn trọng quyết định của Tin, hiểu rằng mỗi người có quyền lựa chọn và ưu tiên riêng cho cuộc sống và học tập của mình.

+ Thể hiện sự thông cảm và tôn trọng đối với quyết định của Tin, thậm chí là hỗ trợ anh ấy nếu cần thiết, thay vì ép buộc hoặc giận dỗi.

+ Tìm kiếm các hoạt động khác phù hợp với lịch trình của cả hai hoặc thảo luận với Tin về các kế hoạch thú vị cho thời gian sau.

VẬN DỤNG

Câu 1: Chọn một trong những việc sau và lập kế hoạch thực hiện: 

a. Tiết kiệm tiền để mua đồ dùng học tập cho năm học mới. 

b. Học tập để cải thiện một môn học chưa có nhiều tiến bộ. 

c. Học một môn năng khiếu yêu thích (bóng đá, võ thuật, chơi đàn,..)

d. Tổ chức chúc mừng nhân dịp đặc biệt của người thân, bạn bè, thầy cô giáo. 

Bài làm chi tiết:

Mục tiêu: Tiết kiệm tiền để mua đồ dùng học tập

* Bước 1: Xác định mục tiêu và các mốc thời gian hoàn thành

- Đặt mục tiêu cụ thể: Tiết kiệm đủ tiền để mua đồ dùng học tập cho năm học mới. Xác định số tiền cần tiết kiệm và đặt mốc thời gian để đạt được mục tiêu đó. Ví dụ: tiết kiệm 500.000 đồng trong vòng 3 tháng.

* Bước 2: Xác định việc cần làm và sắp xếp thứ tự ưu tiên

- Liệt kê các việc cần làm để tiết kiệm tiền, ví dụ: giảm tiền mua đồ ăn ngoài, hạn chế mua đồ đạc không cần thiết, tìm cách tăng thu nhập bằng việc làm thêm.

- Sắp xếp thứ tự ưu tiên cho các công việc này, tập trung vào những việc có hiệu quả tiết kiệm cao hoặc dễ thực hiện trước.

* Bước 3: Xác định các biện pháp cho từng việc làm

- Đối với việc giảm tiền mua đồ ăn ngoài, có thể lên kế hoạch nấu ăn tại nhà, chuẩn bị bữa ăn mang đi làm hoặc hạn chế ăn ngoài một số ngày trong tuần.

- Đối với việc hạn chế mua đồ đạc không cần thiết, tạo ra một danh sách mua sắm cần thiết và tuân thủ nó, tránh bị lôi kéo bởi những món đồ không cần thiết.

- Đối với việc tăng thu nhập bằng việc làm thêm, xem xét các cơ hội làm thêm như làm công việc part-time hoặc tìm các dự án tự do phù hợp với khả năng của bạn.

* Bước 4: Đánh giá, điều chỉnh lại kế hoạch và có thêm các biện pháp dự phòng

- Định kỳ đánh giá kế hoạch tiết kiệm và xem xét những điều chỉnh cần thiết. Nếu gặp khó khăn trong việc tiết kiệm đủ tiền, hãy xem xét các biện pháp dự phòng như tìm cách kiếm thêm thu nhập từ các nguồn khác hoặc điều chỉnh mục tiêu và mốc thời gian.