Giải chi tiết Khoa học 5 CTST bài 2 Ô nhiễm, xói mòm đất và bảo vệ môi trường đất

KHỞI ĐỘNG

Câu hỏi: Hình 1 mô tả hiện tượng gì?

Bài làm chi tiết:

Hện tượng xói mòn đất được mô tả trong hình 1. 

1. NGUYÊN NHÂN GÂY Ô NHIỄM ĐẤT

Hoạt động khám phá

Quan sát, đọc thông tin trong hình từ 2 đến 8 và cho biết:

• Nguyên nhân nào gây ô nhiễm đất do con người ?

• Nguyên nhân nào gây ô nhiễm đất do tự nhiên ?

Bài làm chi tiết:

Quan sát, đọc thông tin trong hình, ta thấy được:

• Nguyên nhân gây ô nhiễm đất do con người: Sử dụng phân bón hóa học, phun thuốc trừ sâu, thải trực tiếp hóa chất ra môi trường không qua xử lí, vứt rác bừa bãi,…

• Nguyên nhân gây ô nhiễm đất do tự nhiên: xâm nhập mặn, cháy rừng, núi lửa phun trào,…

Luyện tập, thực hành

Những nguyên nhân gây ô nhiễm đất ở địa phương em? Chia sẻ với bạn.

Bài làm chi tiết:

Những nguyên nhân gây ô nhiễm đất ở địa phương em:

• Sử dụng phân bón và hóa chất trong nông nghiệp

• Rác thải sinh hoạt vứt không đúng nơi quy định

• Chất thải từ các nhà máy xả ra môi trường không qua xử lí

• Tài nguyên tự nhiên bị khai thác quá mức

2. NGUYÊN NHÂN GÂY XÓI MÒN ĐẤT

Hoạt động khám phá

Đọc thông tin, quan sát hình dưới đây và cho biết những nguyên nhân gây xói mòn đất.

Bài làm chi tiết:

Những nguyên nhân gây xói mòn đất: Chặt phá rừng, lũ lụt, xói mòn do gió.

LUYỆN TẬP, THỰC HÀNH

Thí nghiệm: Tìm hiểu nguyên nhân gây xói mòn đất

Mô tả sự thay đổi của đất trong mỗi khay khi có nước chảy và giải thích

Chia sẻ với bạn về nguyên nhân gây ra xói mòn đất

Bài làm chi tiết:

- Mô tả sự thay đổi của đất ở mỗi khay:

Khay 1: Đất trôi nhanh theo nước.

Khay 2: Đất trôi chậm hơn.

Khay 3: Nước được giữ lại ở các bậc thang và đất trôi chậm.

- Giải thích: Do khay 2 có cây nên có thể cản lại sức chảy và độ cuốn trôi đất của nước. Khay 3 có các bậc thang làm giảm sức chảy của nước, giữ lại nước và đất.

- Nguyên nhân gây xói mòn đất: chặt phá rừng; bão, lũ lụt, gió và địa hình dốc,...

3. TÁC HẠI CỦA Ô NHIỄM ĐẤT VÀ XÓI MÒN ĐẤT

Hoạt động khám phá

Đọc thông tin dưới đây, chia sẻ với bạn về những tác hại của ô nhiễm và xói mòn đất

Bài làm chi tiết:

- Tác hại của ô nhiễm đất

• Ảnh hưởng đến đất: Làm mất các chất dinh dưỡng, đất dễ bị xói mòn.

• Ảnh hưởng đến nguồn nước: Các chất thải thấm vào trong đất và chảy xuống các mạch nước ngầm.

• Ảnh hưởng đến sức khoẻ con người: Con người sử dụng nguồn nước, thực phẩm được nuôi trồng ở vùng đất bị ô nhiễm trong thời gian dài có thể ảnh hưởng đến sức khỏe như nhiễm độc gan, ung thư....

• Ảnh hưởng đến các loài sinh vật: Thực vật chậm lớn hoặc không sống được,...; nhiều động vật phải di chuyển đến các khu vực khác để sinh sống, có rất nhiều động vật không thể thích nghi và bị chết. Ô nhiễm đất còn ảnh hưởng xấu đến các sinh vật sống trong đất.

- Tác hại của xói mòn đất

• Gia tăng lũ lụt, sạt lở, mất đất ở,...

• Làm mất đất canh tác, nguyên nhân là bởi đất không còn dưỡng chất để cung cấp cho cây trồng nên cây chậm lớn, năng suất giảm, có thể bị mất mùa,...

VẬN DỤNG

• Thu thập thông tin về những nguyên nhân, tác hại của ô nhiễm đất và xói mòn đất qua sách, báo, in-tơ-nét.

• Lập bảng theo gợi ý và chia sẻ với bạn….

Bài làm chi tiết:

4. MỘT SỐ BIỆN PHÁP BẢO VỆ MÔI TRƯỜNG ĐẤT

Hoạt động khám phá

Dựa vào thí nghiệm ở trang 12 về nguyên nhân gây xói mòn đất, quan sát các hình dưới đây và cho biết một số biện pháp bảo vệ môi trường đất. 

Bài làm chi tiết:

Một số biện pháp bảo vệ môi trường đất: Xử lý rác thải theo đúng quy trình, phủ xanh đất trống, đồi trọc, làm ruộng bậc thang, sử dụng phân bón hữu cơ.

LUYỆN TẬP, THỰC HÀNH

Em tập làm tuyên truyền viên

a) Viết hoặc vẽ tranh tuyên truyền bảo vệ môi trường đất và chia sẻ với bạn theo các nội dung sau:

• Nguyên nhân, tác hại của ô nhiễm đất và xói mòn đất.

• Một số việc cần làm để bảo vệ môi trường đất.

• Những việc em và mọi người xung quanh đã làm để bảo vệ môi trường đất.

b) Vận động người thân và cộng đồng cùng bảo vệ môi trường đất.

Bài làm chi tiết:

a) Vẽ tranh về đề tài trồng cây gây rừng, nhặt rác thải,…

b) Vận động người thân và cộng đồng cùng bảo vệ môi trường đất.