Giải lịch sử 9 bài 23 trang 92 cực chất

Phần 2. Hướng dẫn trả lời ngắn gọn

Phần câu hỏi in nghiêng trong bài

Câu 1: Tiến trình cách mạng tháng Tám đã diễn ra:

• Ngay sau khi chính phủ Nhật đầu hàng, Uỷ ban khởi nghĩa toàn quốc được thành lập và ra quân lệnh số 1 kêu gọi toàn dân nổi dậy.
• Hội nghị toàn quốc của Đảng Cộng sản quyết định phát động Tổng khởi nghĩa trước khi quân Đồng minh tiế vào. 
• Đại hội quốc dân được tiến hành ở Tân Trào quyết định thông qua 10 chính sách của Việt Minh lập Uỷ ban dân tộc giải phóng Việt Nam. 
• Ngày 19 -8, Nhân dân Hà Nội đã giành chính quyền thắng lợi.
• Ngày 2-9-1945, tại Quảng trường Ba Đình Hà Nội chủ tịch Hồ Chí Minh đọc bản tuyên ngôn độc lập khai sinh nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa. 

Phần bài tập cuối bài

Câu 1:

Sự lãnh đạo tài tình, kịp thời và sáng suốt Đảng và chủ tịch Hồ Chí Minh thể hiện ở khả năng xác định thời cơ và hành động. Từ đó, lãnh đạo nhân dân giành lại được nền độc lập, tự do. Mở ra kỷ nguyên mới cho dân tộc. 

Câu 2: 

• Cách mạng tháng Tám là một sự kiện vĩ đại trong lịch sử dân tộc Việt Nam. Nó đã phá tan hai tầng xiềng xích nô lệ của thực dân Pháp và phát xít Nhật, đồng thời lật nhào chế độ quân chủ chuyên chế tồn tại ngót chục thế kỷ. Việt Nam từ một nước thuộc địa đã trở thành một nước độc lập dưới chế độ dân chủ Cộng hòa, đưa nhân dân ta từ thân phận nô lệ trở thành người dân độc lập, tự do, làm chủ nước nhà. Với thắng lợi của Cách mạng tháng Tám, một kỷ nguyên mới đã mở ra cho dân tộc ta - kỷ nguyên độc lập và tự do.
• Về mặt quốc tế, Cách mạng tháng Tám là thắng lợi đầu tiên trong thời đại mới của một dân tộc nhược tiểu đã tự giải phóng khỏi ách đế quốc thực dân. Thắng lợi đó đã cổ vũ mạnh mẽ các dân tộc trên thế giới đấu tranh giải phóng mình, đặc biệt là nhân dân Châu Á và Châu Phi.

Phần 3. Hướng dẫn trả lời chi tiết

Phần câu hỏi in nghiêng trong bài

Câu 1:

Chiến tranh thế giới thứ hai đang bước vào giai đoạn kết thúc. Ở Châu Âu, phát xít Đức bị đánh bại và buộc phải đầu hàng không điều kiện. Ở Châu Á, quân phiệt Nhật cũng phải đầu hàng (8-1945). Lúc này thời cơ cho cách mạng đã đến Đảng và chủ tịch Hồ Chí Minh đã kịp thời lãnh đạo nhân dân vùng dậy tiến hành tổng khởi nghĩa giành chính quyền trong cả nước.

Ngay sau khi được tin chính phủ Nhật đầu hàng, Uỷ ban khởi nghĩa toàn quốc được thành lập và ra quân lệnh số 1 kêu gọi toàn dân nổi dậy. Hội nghị toàn quốc của Đảng Cộng sản được họp ở Tân Trào - Tuyên Quang (từ ngày 14 đến 15-8) quyết định phát động Tổng khởi nghĩa trước khi quân Đồng minh tiế vào. Tiếp theo, Đại hội quốc dân được tiến hành ở Tân Trào gồm các đoàn thể, các dân tộc tiêu biểu cho ý chí và nguyện vọng của toàn dân. Đại hội quyết định thông qua 10 chính sách của Việt Minh lập Uỷ ban dân tộc giải phóng Việt Nam. 

Ngày 19 -8, Nhân dân Hà Nội đã giành chính quyền thắng lợi. Chỉ trong vòng 15 ngày (từ ngày 14 đến 28 -8 -1945) cuộc Tổng khởi nghĩa đã thành công trong cả nước. Ngày 2-9-1945, tại Quảng trường Ba Đình Hà Nội chủ tịch Hồ Chí Minh thay mặt chính phủ lâm thời đọc bản tuyên ngôn độc lập khai sinh ra nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa. Mở ra một kỷ nguyên mới cho dân tộc ta  - kỷ nguyên độc lập, tự do.

Phần bài tập cuối bài

Câu 1: Thời cơ là sự kết hợp nhuần nhuyễn giữa điều kiện khách quan va chủ quan. Nó không tồn tại mãi mãi mà nó chỉ có trong một thời gian nhất định. Thời cơ trong Cách mạng tháng Tám tồn tại từ khi Chính phủ Nhật đầu hàng quân Đồng minh, trở nên rệu rã đển khi quân Đồng minh kéo vào. Nhận thức được tầm quan trọng đó Đảng Cộng sản Đông Dương và lãnh tụ Hồ Chí Minh đã xác định thời cơ trong Cách mạng tháng Tám là thời cơ ngàn năm có một, Chủ tịch Hồ Chí Minh còn kêu gọi rằng thời cơ cách mạng đã đến dù cho phải hy sinh tới đâu, dù có phải đốt cháy cả dãy Trường Sơn cũng nhất định giành chính quyền về tay nhân dân. 

Ngay khi nghe được tin chính phủ Nhật Bản đầu hàng. Uỷ ban khởi nghĩa toàn quốc được thành lập và ra quân lệnh số 1  kêu gọi toàn dân nổi dậy. Hội nghị toàn quốc của Đảng họp ở Tân Trào ( Tuyên Quang) từ ngày 14 đến 15-8-1945, đã quyết định phát động Tổng khởi nghĩa trong cả nước, giành lấy chính quyền trước khi quân Đồng minh tiến vào. Tiếp theo, đại hội quốc dân được tiến hành ở Tân Trào vào ngày 16-8. Đại hội quyết định lập Uỷ ban dân tôc giải phóng Việt Nam (tức chính phủ lâm thời).

Chiều ngày 16 -8, theo lệnh của Uỷ ban khởi nghĩa toàn quốc, một đội quân giải phóng do Võ Nguyên Giáp chỉ huy xuất phát từ Tân Trào tiến về bao vây tấn công quân  Nhật ở thị xã Thái Nguyên, mở đường về Hà Nội. Nhân dân Hà Nội giành được chính quyền trong ngày 19-8. Chỉ trong vòng 15 ngày nhân dân trong cả nước đã giành được chính quyền. Cuộc tổng khởi nghĩa đã hoàn toàn thắng lợi. 

Ngay sau đó, ngày 2-9-1945, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã đọc bản tuyên ngôn độc lập tuyên bố trước quốc dân và thế giới rằng nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa ra đời.

Như vậy, sự lãnh đạo tài tình, kịp thời và sáng suốt Đảng và chủ tịch Hồ Chí Minh thể hiện ở khả năng xác định thời cơ và hành động. Từ đó, lãnh đạo nhân dân giành lại được nền độc lập, tự do. Mở ra kỷ nguyên mới cho dân tộc. 

Câu 2: 

Ý nghĩa:

Ngày 2-9-1945, tại Quảng trường Ba Đình Hà Nội, chủ tịch Hồ Chí Minh thay mặt chính phủ lâm thời đọc bản tuyên ngôn độc lập khai sinh ra nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa. Đánh dấu sự toàn thắng của Cách mạng tháng Tám năm 1945.

Cách mạng tháng Tám là một sự kiện vĩ đại trong lịch sử dân tộc Việt Nam. Nó đã phá tan hai tầng xiềng xích nô lệ của thực dân Pháp và phát xít Nhật, đồng thời lật nhào chế độ quân chủ chuyên chế tồn tại ngót chục thế kỷ. Việt Nam từ một nước thuộc địa đã trở thành một nước độc lập dưới chế độ dân chủ Cộng hòa, đưa nhân dân ta từ thân phận nô lệ trở thành người dân độc lập, tự do, làm chủ nước nhà. Với thắng lợi của Cách mạng tháng Tám, một kỷ nguyên mới đã mở ra cho dân tộc ta - kỷ nguyê độc lập và tự do.

Về mặt quốc tế, Cách mạng tháng Tám là thắng lợi đầu tiên trong thời đại mới của một dân tộc nhược tiểu đã tự giải phóng khỏi ách đế quốc thực dân. Thắng lợi đó đã cổ vũ mạnh mẽ các dân tộc trên thế giới đấu tranh giải phóng mình, đặc biệt là nhân dân Châu Á và Châu Phi.

Nguyên nhân thắng lợi: 

Cách mạng tháng Tám thành công do những nguyên nhân sau:

Dân tộc Việt Nam vốn có truyền thống yêu nước sâu sắc, đã đấu tranh kiên cường bất khuất từ ngàn đời xưa cho độc lập, tự do. Vì vậy, khi Đảng Cộng sản Đông Dương và Mặt trận Việt Minh phất cao ngọn cờ cứu nước thì mọi người hăng hái hưởng ứng.

Có khối liên minh công nông vững chắc, tập hợp được mọi lực lượng yêu nước trong một mặt trận dân tộc thống nhất rộng rãi, biết kết hợp tài tình giữa đấu tranh chính trị với đấu tranh vũ trang, đấu tranh du kích với khởi nghĩa từng phần ở nông thôn, tiến lên phát động tổng khởi nghĩa ở cả nông thôn và thành thị, đánh đổ toàn bộ bộ máy cai trị của đế quốc và phong kiến giành chính quyền về tay nhân dân. 

Cách mạng tháng Tám thành công nhanh chóng ít đổ máu một phần là do hoàn cảnh quốc tế thuận lợi. Chiến tranh thế giới thứ hai đi đến hồi kết thúc, Hồng quân Liên Xô và quân Đồng minh đã đánh bại phát xít Đức - Nhật, góp phần quyết định vào thắng lợi chung của các lực lượng dân chủ trên thế giới. 

Câu 3: 

Cách mạng tháng Tám thành công là nhờ Ðảng đã đề ra đường lối giải phóng dân tộc đúng đắn, đã tập hợp đoàn kết rộng rãi lực lượng của toàn dân tộc trong Mặt trận Việt Minh, đã lựa chọn và kết hợp đúng đắn các hình thức tuyên truyền, tổ chức và phương pháp đấu tranh thích hợp tạo nên sức mạnh tổng hợp, đã xây dựng, phát triển thực lực cách mạng, thúc đẩy phong trào, đồng thời dự kiến và chớp đúng thời cơ hành động. Trong việc thực hiện sứ mệnh nặng nề trước dân tộc và lịch sử, Ðảng đã rất coi trọng xây dựng Ðảng về tư tưởng chính trị và tổ chức, rèn luyện phương pháp đấu tranh và cách lãnh đạo. Chính vì vậy, trong Cách mạng Tháng Tám đã nổi bật năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của Ðảng. Ðó là bài học quý báu cho nhiệm vụ xây dựng Ðảng hiện nay và thực hiện vai trò lãnh đạo của Ðảng trong công cuộc đổi mới, công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước ngày nay.