Giải Lịch sử 9 sách VNEN bài 25: Việt Nam từ năm 1975 đến năm 2000

A. Hoạt động khởi động

Quan sát kênh hình, hãy cho biết:

- Các hình ảnh dưới đây gợi cho em nhớ đến những sự kiện nào của đất nước? Nêu hiểu biết của em về những sự kiện đó?

- Sự kiện dưới đây có ảnh hưởng như thế nào đến sự phát triển của nước ta sau năm 1975?

Trả lời:

* Các hình ảnh dưới đây gợi cho em nhớ đến những sự kiện:

+ Hình 1: Sau đại thắng 1975, ngày 25/4/1976 các tầng lớp nhân dân tham gia bầu cử Quốc hội

Ngày 25-4-1976, nhân dân khắp hai miền Bắc – Nam nô nức tham gia Tổng tuyển cử bầu Quốc hội. Đây là lần thứ hai cuộc Tổng tuyển cử được tổ chức trên phạm vi cả nước, sau lần đầu tổ chức từ ngày 6-1-1946. Hơn 23 triệu cử tri (98.8% tổng số cử tri) đi bầu và đã bầu ra 492 đại biểu. 

+ Hình 2: Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ VI của Đảng tại hội trường Ba Đình (Hà Nội)

• Ngày 24-6-1976, Quốc hội của nước Việt Nam thống nhất, được gọi là  Quốc hội khóa VI với ý nghĩa kế tục sự nghiệp của 5 khóa Quốc hội trước, họp kỳ đầu tiên tại  Hà Nội.
• Quốc hội quyết định đặt tên nước Việt Nam thống nhất là Công hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam, thông qua chính sách đối nội, đối ngoại, bầu các cơ quan, chức vụ lãnh đạo cao nhất của Nhà nước, quy định các nguyên tắc xây dựng bộ máy chính quyền các cấp, quy định quốc kỳ, quốc ca, bầu Ủy ban dự thảo Hiến pháp. 

* Ảnh hưởng của những sự kiện trên đến sự phát triển của nước ta sau năm 1975:

+ Kết quả của Tổng tuyển cử là một thắng lợi có ý nghĩa quyết định trên con đường tiến tới hoàn thành thống nhất đất nước về mặt Nhà nước.

+ Kết quả của kỳ họp thứ nhất Quốc hội khóa VI, công việc thống nhất đất nước về mặt Nhà nước đã hoàn thành, đáp ứng nguyện vọng của quần chúng nhân dân, đáp ứng yêu cầu tất yếu khách quan của sự phát triển cách mạng Việt Nam, tạo nên những điều kiện chính trị cơ bản để phát huy sức mạnh toàn diện của đất nước, tập trung cho công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc thống nhất, mở ra khả năng to lớn để phát triển quan hệ với các nước trên thế giới.

B. Hoạt động hình thành kiến thức

1. Tìm hiểu tình hình hai miền Bắc - Nam sau đại thắng Xuân 1975

Đọc thông tin kết hợp quan sát hình ảnh, hãy: Nêu những thuận lợi và khó khăn của tình hình hai miền Bắc - Nam sau thắng lợi của cuộc kháng chiến chống Mĩ, cứu nước năm 1975

Trả lời:

2. Tìm hiểu việc hoàn thành thống nhất đất nước về mặt nhà nước

Đọc thông tin kết hợp quan sát hình ảnh, hãy cho biết:

- Tại sao sau Đại thắng xuân 1975, nước ta cần được thống nhất về mặt nhà nước

- Việc thống nhất về mặt nhà nước sau Đại thắng Xuân 1975 diễn ra như thế nào? Nêu ý nghĩa

Trả lời:

Sau Đại thắng xuân 1975, nước đã được thống nhất về mặt lãnh thổ, song ở mỗi miền lại tồn tại một hình thức tổ chức nhà nước khác nhau. Bởi vậy, đáp lại nguyện vọng chính đáng của nhân dân cả nước, nước ta cần được thống nhất về mặt nhà nước.

* Việc thống nhất về mặt nhà nước sau Đại thắng Xuân 1975 được diễn ra:

+ Ngày 25/4/1976, cuộc tổng tuyển cử bầu Quốc Hội chung được tiến hành trong cả nước .

+ Từ ngày 24/6 đến 3/7/1976, Quốc hội khóa VI của nước VN thống nhất họp kì họp đầu tiên quyết định nhiều vấn đề quan trọng

• Đổi tên nước là Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam,
• Quyết định quốc kì là cờ đỏ sao vàng,
• Quốc ca là bài tiến quân ca,
• Thủ đô là Hà Nội,
• Sài Gòn - Gia Định đổi tên là thành phố Hồ Chí Minh
• Quốc Hội bầu các cơ quan, chức vụ lãnh đạo cao nhất của nhà nước
• Ở địa phương, Quốc hội quyết định tổ chức thành lập ba cấp chính quyền: tỉnh và thành phố trực thuộc trung ương, cấp huyện và tương đương, cấp xã và tương đương.

* Ý nghĩa: 

+ Với kết quả của Quốc Hội khoá VI, công cuộc thống nhất đât nước về mặt nhà nước đã hoàn chỉnh.

+ Tạo những điều kiện thuận lợi để cả nước đi lên CNXH và những khả năng to lớn để bảo vệ Tổ quốc và mở rộng quan hệ với các nước khác.

3. Tìm hiểu đường lối đổi mới của Đảng

Đọc thông tin, kết hợp quan sát hình ảnh, hãy:

- Cho biết cách mạng xã hội chủ nghĩa ở nước ta chuyển sang thực hiện đường lối đổi mới trong hoàn cảnh đất nước và thế giới như thế nào?

- Nêu nội dung của đường lối đổi mới của Đảng. Theo em, tại sao trong công cuộc đổi mới, đổi mới kinh tế được coi là nhiệm vụ trọng tâm?

Trả lời:

* Cách mạng xã hội chủ nghĩa ở nước ta chuyển sang thực hiện đường lối đổi mới trong hoàn cảnh:

+ Trong nước: Kế hoạch nhà nước 5 năm đạt được những thành tựu và tiến bộ đáng kể song cũng gặp không ít khó khăn và yếu kém ngày càng lớn, đất nước lâm vào tình trạng khủng hoảng.

+ Thế giới: Tác động của cuộc cách mạng khoa học - kĩ thuật; Liên Xô và các nước xã hội chủ nghĩa khác đang lâm vào khủng hoảng trầm trọng.

* Nội dung của đường lối đổi mới của Đảng: Đổi mới toàn diện và đồng bộ, từ kinh tế, chính trị đến tổ chức, tư tưởng, văn hoá...

* Trong công cuộc đổi mới, đổi mới kinh tế được coi là nhiệm vụ trọng tâm bởi vì nền kinh tế nước ta còn nghèo nàn và chưa phát triển, nhất là nước ta đang lâm vào cuộc khủng hoảng kinh tế - xã hội. Bởi vậy ta phải đổi mới kinh tế để vực đất nước đứng lên, kinh tế đi lên sẽ kéo theo sự phát triển của các lĩnh vực khác.

4. Tìm hiểu Việt Nam trong 15 năm thực hiện đường lối đổi mới (1986 - 2000)

Đọc thông tin kết hợp quan sát hình ảnh, hãy:

- Cho biết những thành tựu tiêu biểu mà nhân dân ta đạt được trong việc thực hiện ba kế hoạch nhà nước 5 năm (1986 - 1990, 1991 - 1995, 1996 - 2000)

- Nêu những khó khăn, tồn tại về kinh tế - văn hoá sau 15 năm thực hiện đường lối đổi mới (1986 - 2000)

Trả lời:

* Những thành tựu tiêu biểu mà nhân dân ta đạt được:

+ Kế hoạch 5 năm (1986- 1990)

• Lương thực – thực phẩm: Đến năm 1990 đã đáp ứng được nhu cầu trong nước có dự trữ và xuất khẩu…
• Hàng hóa trên thị trường dồi dào, đa dạng lưu thông tương đối thuận lợi, phần bao cấp của nhà nước giảm đáng kể.
• Kinh tế đối ngoại phát triển nhanh, hàng xuất khẩu tăng gấp 3 lần. 

+ Kế hoạch 5 năm (1991 – 1995)

• Tình trạng đình đốn trong sản xuất, rối ren trong lưu thông được khắc phục
• Kinh tế tăng trưởng nhanh, tăng trung bình hằng năm là 8,2%, lạm phát đẩy lùi
• Kinh tế đối ngoại phát triển, thị trường xuất nhập khẩu mở rộng, vốn đầu tư nước ngoài tăng nhanh.
• Hoạt động khoa học công nghệ dần thích nghi với cơ chế thị trường

+ Kế hoạch 5 năm (1996-2000)

• Nền kinh tế giữ được nhịp độ tăng trưởng khá.
• Kinh tế đối ngoại tiếp tục phát triển, xuất khẩu tăng bình quân hằng năm 21%.
• Khoa học công nghệ có bước chuyển biến tích cực
• Giáo dục phát triển, tình hình xã hội ổn định, quốc phòng và an ninh được tăng cường.
• Quan hệ đối ngoại không ngừng mở rộng

* Những khó khăn, tồn tại về kinh tế - văn hoá sau 15 năm thực hiện đường lối đổi mới (1986 - 2000):

+ Nền kinh tế phát triển chưa vững chắc, hiệu quả và sức cạnh tranh thấp. 

+ Một số vấn đề văn hoá, xã hội còn bức xúc và gay gắt, chậm được giải quyết.

+ Tình trạng tham nhũng, suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống ở một bộ phận cán bộ, đảng viên rất nghiêm trọng.

C. Hoạt động luyện tập

Câu 1. Tại sao sau Đại thắng Xuân 1975, nước ta phải tiến hành việc thống nhất đất nước về mặt nhà nước? Trình bày kết quả, ý nghĩa của công cuộc thống nhất đất nước về mặt nhà nước.

Trả lời:

+ Sau Đại thắng xuân 1975, nước đã được thống nhất về mặt lãnh thổ, song ở mỗi miền lại tồn tại một hình thức tổ chức nhà nước khác nhau. Bởi vậy, đáp lại nguyện vọng chính đáng của nhân dân cả nước, nước ta cần được thống nhất về mặt nhà nước.

+ Từ ngày 24/6 đến 3/7/1976, Quốc hội khóa VI của nước VN thống nhất họp kì họp đầu tiên và thu được kết quả:

• Đổi tên nước là Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam
• Quyết định quốc kì là cờ đỏ sao vàng,
• Quốc ca là bài tiến quân ca,
• Thủ đô là Hà Nội,
• Sài Gòn - Gia Định đổi tên là thành phố Hồ Chí Minh
• Quốc Hội bầu các cơ quan, chức vụ lãnh đạo cao nhất của nhà nước
• Ở địa phương, Quốc hội quyết định tổ chức thành lập ba cấp chính quyền: tỉnh và thành phố trực thuộc trung ương, cấp huyện và tương đương, cấp xã và tương đương.

* Ý nghĩa: 

+ Đất nước thống nhất về mặt nhà nước. Từ đây việc tiếp tục hoàn thành thống nhất trên tất cả các lĩnh vực chính trị, tư tưởng, kinh tế , văn hóa, xã hội sẽ gắn liền với việc thực hiện những nhiệm vụ của cách mạng  xã hội chủ nghĩa trong phạm vi cả nước.

+ Hoàn thành thống nhất về mặt nhà nước đã tạo nên những điều kiện chính trị cơ bản phát huy sức mạnh toàn diện đất nước, những điều kiện thuận lợi để cả nước đi lên chủ nghĩa xã hội, những khả năng to lớn để bảo vệ tổ quốc và mở rộng quan hệ với các nước trên thế giới.

Câu 2. Lập bảng thống kê các thành tựu tiêu biểu của công cuộc đổi mới đất nước từ năm 1986 đến năm 2000 theo yêu cầu sau:

Trả lời:

D. Hoạt động vận dụng

Câu 1. Công cuộc thống nhất đất nước về mặt nhà nước hoàn thành có ảnh hưởng như thế nào đến sự phát triển của nước ta sau này?

Trả lời:

Sau Đại thắng 1975, việc thống nhất đất nước về mặt nhà nước là yêu cầu tất yếu, khách quan của sự phát triển cách mạng Việt Nam. Khi thống nhất đất nước về mặt nhà nước nghĩa là chúng ta đã thể chế hóa thống nhất lãnh thổ. Từ đó, tạo cơ sở pháp lý để hoàn thành thống nhất đất nước trên các lãnh vực chính trị, tư tưởng, văn hóa.... Đồng thời, nó cũng tạo điều kiện chính trị cơ bản để phát huy sức mạnh toàn dân và cả nước đi lên chủ nghĩa xã hội và mở rộng quan hệ với các nước trên thế giới.

Câu 2. Hãy cho biết những thách thức và triển vọng của công cuộc đổi mới ở đất nước ta trong giai đoạn hiện nay

Trả lời:

* Những thách thức và triển vọng của công cuộc đổi mới ở đất nước ta trong giai đoạn hiện nay

+ Thách thức:

• Nền kinh tế phát triển chưa vững chắc, hiệu quả và sức cạnh tranh thấp. 
• Một số vấn đề văn hoá, xã hội còn bức xúc và gay gắt, chậm được giải quyết.
• Tình trạng tham nhũng, suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống ở một bộ phận cán bộ, đảng viên rất nghiêm trọng.

+ Triển vọng:

• Trong 15 thực hiện kế hoạch nhà nước 5 năm đã tăng cường sức mạnh tổng hợp, làm thay đổi bộ mặt của đất nước và cuộc sống nhân dân, củng cố vững chắc độc lập dân tộc, nâng cao vị thế, uy tín của nước ta trên trường quốc tế.
• Mĩ bình thường quan hệ ngoại giao với Việt Nam.
• Việt Nam trở thành thành viên của hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á.