Giải sách bài tập KHTN 8 Kết nối bài 33: Máu và hệ tuần hoàn của cơ thể người
Hướng dẫn giải bài 33: Máu và hệ tuần hoàn của cơ thể người SBT KHTN 8 Kết nối. Đây là sách bài tập nằm trong bộ sách "Cánh diều" được biên soạn theo chương trình đổi mới của Bộ giáo dục. Hi vọng, với cách hướng dẫn cụ thể và giải chi tiết học sinh sẽ nắm bài học tốt hơn.
33.1. Hệ tuần hoàn được cấu tạo từ:
A. tim và mao mạch.
C. tim và tĩnh mạch.
B. tim và động mạch.
D. tim và hệ mạch.
Hướng dẫn trả lời:
Đáp án đúng D. tim và hệ mạch.
33.2. Điền từ phù hợp vào chỗ trống: ... có vai trò duy trì máu ở trạng thái lỏng để dễ dàng lưu thông trong mạch; vận chuyển chất dinh dưỡng, các chất cần thiết khác và chất thải.
A. Tiểu cầu.
C. Hồng cầu.
B. Bạch cầu.
D. Huyết tương.
Hướng dẫn trả lời:
Đáp án đúng D. Huyết tương.
33.3. Điền từ phù hợp vào chỗ trống: ... là những tế bào có chức năng chống lại sự xâm nhập của các tác nhân lạ giúp bảo vệ cơ thể.
A. Tiểu cầu.
C. Hồng cầu.
B. Bạch cầu.
D. Huyết tương.
Hướng dẫn trả lời:
Đáp án đúng B. Bạch cầu.
33.4. Điền vào chỗ trống bằng cách sử dụng từ hoặc cụm từ gợi ý sau: Môi trường trong, hệ hô hấp, hệ bài tiết, Máu, môi trường trong.
(1)....., nước mô và bạch huyết làm thành môi trường trong của cơ thể. Bạch huyết có thành phần gần giống máu, chỉ khác là không có hồng cầu, ít tiểu cầu. (2)..... thường xuyên liên hệ với môi trường ngoài thông qua các hệ cơ quan như da, hệ tiêu hoá, (3)..., (4).... Sự trao đổi chất của tế bào trong cơ thể người với môi trường ngoài phải gián tiếp thông qua (5).....
Hướng dẫn trả lời:
1 – Máu, 2 – Môi trường trong 3 – hệ hô hấp, 4 – hệ bài tiết, 5 – môi trường trong.
33.5. Hãy cho biết mỗi hành động/thói quen được đưa ra dưới đây là nên hay không nên thực hiện nhằm tránh tác nhân gây hại cho tim mạch.
STT | Hành động/Thói quen |
1 | Ăn uống hợp vệ sinh, ăn khẩu phần ăn hợp lí, ăn thức ăn có nhiều vitamin như trái cây, rau xanh,.. |
2 | Sử dụng các chất kích thích có hại cho cơ thể như thuốc lá, rượu, bia,.. |
3 | Lao động, học tập phù hợp với độ tuổi và sức khoẻ |
4 | Kiểm tra sức khoẻ định kì nhằm theo dõi sức khoẻ, sớm phát hiện các bệnh liên quan đến tim mạch để điều chỉnh lối sống, chữa trị kịp thời |
5 | Thường xuyên nổi nóng, tức giận |
6 | Tập thể dục, thể thao thường xuyên, đều đặn, vừa sức |
7 | Mặc quần áo; đi giày, dép quá chật thường xuyên, trong thời gian dài |
8 | Sống vui vẻ, giữ tinh thần thư thái, lạc quan |
9 | Tiêm phòng các bệnh có hại cho tim mạch như thương hàn, bạch hầu... và điều trị kịp thời các chứng bệnh như cúm, thấp khớp,... |
Hướng dẫn trả lời:
STT | Hành động/Thói quen | Nên | Không nên |
1 | Ăn uống hợp vệ sinh, ăn khẩu phần ăn hợp lí, ăn thức ăn có nhiều vitamin như trái cây, rau xanh,.. | x | |
2 | Sử dụng các chất kích thích có hại cho cơ thể như thuốc lá, rượu, bia,.. | x | |
3 | Lao động, học tập phù hợp với độ tuổi và sức khoẻ | x | |
4 | Kiểm tra sức khoẻ định kì nhằm theo dõi sức khoẻ, sớm phát hiện các bệnh liên quan đến tim mạch để điều chỉnh lối sống, chữa trị kịp thời | x | |
5 | Thường xuyên nổi nóng, tức giận | x | |
6 | Tập thể dục, thể thao thường xuyên, đều đặn, vừa sức | x | |
7 | Mặc quần áo; đi giày, dép quá chật thường xuyên, trong thời gian dài | x | |
8 | Sống vui vẻ, giữ tinh thần thư thái, lạc quan | x | |
9 | Tiêm phòng các bệnh có hại cho tim mạch như thương hàn, bạch hầu... và điều trị kịp thời các chứng bệnh như cúm, thấp khớp,... | x |
33.6. Giải thích vì sao nhóm máu O được gọi là nhóm máu “chuyên cho nhóm AB là nhóm máu “chuyên nhận”.
Hướng dẫn trả lời:
– Máu O là nhóm máu “chuyên cho do có thể cho được tất cả các nhóm máu khác. Máu O không chứa kháng nguyên trong hồng cầu. Vì vậy khi truyền cho máu khác, không bị kháng thể trong huyết tương của máu nhận gây kết dính hồng cầu, nên máu O là máu chuyên cho
— Máu AB là nhóm máu “chuyên nhận do có thể nhận được tất cả các nhóm máu. Máu AB có chứa cả kháng nguyên A và B trong hồng cầu, nhưng trong huyết tương không có kháng thể, do vậy máu AB không có khả năng gây kết dính hồng cầu lạ. Vì vậy máu AB có thể nhận bất kì nhóm máu nào truyền cho nó.
33.7. Có người cho rằng: “Tiêm vaccine cũng giống như tiêm thuốc kháng sinh giúp cho cơ thể nhanh khỏi bệnh”. Điều đó có đúng không? Vì sao?
Hướng dẫn trả lời:
Ý kiến đó là sai vì tiêm vaccine và tiêm kháng sinh có bản chất khác nhau.
–Tiêm vaccine là tiêm các loại kháng nguyên đã bị làm yếu để kích thích cơ thể tạo ra kháng thể chống lại bệnh do kháng nguyên có thể gây ra (chủ động).
–Tiêm kháng sinh là tiêm trực tiếp kháng thể kháng bệnh vào cơ thể giúp cơ thể khỏi bệnh (bị động).
33.8*. Lấy máu của 4 người có tên là: Thành, Ngọc, Minh, Phúc. Biết rằng, máu của mỗi người là 1 nhóm máu khác nhau. Tiến hành thí nghiệm li tâm để tách máu ra thành các phần riêng biệt (huyết tương và hồng cầu). Sau đó cho hồng cầu trộn lẫn với huyết tương, thu được kết quả thí nghiệm như ở Bảng 33.1.
Dấu: (+) là phản ứng dương tính, hồng cầu bị ngưng kết.
Dấu: (-) là phản ứng âm tính, hồng cầu không bị ngưng kết.
a) Hãy xác định nhóm máu của 4 người có tên nêu trên.
b) Ở người, ngoài hệ nhóm máu ABO, có hệ nhóm máu khác không?
Hướng dẫn trả lời:
a) Nhóm máu từng người được xác định như sau:
– Máu của Thành: Hồng cầu không bị kết dính với huyết tương của nhóm máu nào cả, có nghĩa nhóm máu của Thành có thể truyền cho tất cả các nhóm máu. Điều đó chứng tỏ Thành có nhóm máu O.
– Máu của Ngọc: Hồng cầu bị kết dính với huyết tương của 3 nhóm máu còn lại, có nghĩa nhóm máu của Ngọc không thể truyền cho các nhóm máu khác. Điều đó chứng tỏ Ngọc có nhóm máu AB.
– Máu của Minh: Hồng cầu không bị kết dính với huyết tương của nhóm máu AB và huyết tương của chính nó, có nghĩa nhóm máu của Minh chỉ có thể truyền cho nhóm máu AB và chính nó. Điều đó chứng tỏ Minh có nhóm máu A hoặc nhóm máu B.
– Máu của Phúc: Hồng cầu không bị kết dính với huyết tương của nhóm máu AB và huyết tương của chính nó, có nghĩa nhóm máu của Phúc chỉ có thể truyền cho nhóm máu AB và chính nó. Điều đó chứng tỏ Phúc có nhóm máu B hoặc nhóm máu A.
b) Có nhiều hệ nhóm máu khác nhau nhưng phổ biến nhất là hệ nhóm máu ABO.