Giải SBT Hoạt động trải nghiệm 11 chân trời Chủ đề 2: Tự tin và thích ứng với sự thay đổi

Nhiệm vụ 1. Khám phá những đặc điểm tạo nên sự tự tin

1. Viết ra những nét riêng tạo nên sự tự tin của em.

Hướng dẫn trả lời:

2. Đánh dấu X vào trước những nguyên nhân tạo nên sự tự tin của em

Hướng dẫn trả lời:

Nhiệm vụ 2. Thể hiện sự tự tin của bản thân

1. Đánh dấu X vào mức độ thể hiện sự tự tin từ những đặc điểm riêng của bản thân với một số cách sau:

Hướng dẫn trả lời:

2. Viết những từ/ cụm từ thể hiện việc làm giúp M trở nên tự tin trong trường hợp ở mục 2, trang 16 SGK

Trường hợp: M thiếu tự tin vì cho rằng mình không có gì đặc biệt cả về hình thức lẫn năng lực. Sau khi được thầy cô, gia đình và bạn bè động viên, chỉ dẫn, M tích cực tham gia nhiều hoạt động khác nhau. M nhận ra mình biết cách làm cho các bạn vui về và có khả năng giải quyết mâu thuẫn giữa các bạn. Thêm vào đó, M cố gắng tập trung học tập hơn và đã đạt được những tiến bộ. M thấy mình trở nên có giá trị và tự tin hơn. M bắt đầu đặt ra những mục tiêu cao hơn cho giai đoạn tiếp theo. thực hiện được mục tiêu đó.

Hướng dẫn trả lời:

• M tham gia nhiều hoạt động khác nhau => M nhận ra mình biết cách làm cho các bạn vui vẻ và có khả năng giải quyết mâu thuẫn giữa các bạn.

• M tập trung học tập hơn => tiến bộ

• M đã có những bước tiến lớn trong việc tìm kiếm giá trị bản thân và đã đạt được thành công, điều này đã giúp M trở nên tự tin hơn.

3. Chia sẻ về cách em rèn luyện để trở nên tự tin và cảm xúc của em khi thấy mình tự tin.

Hướng dẫn trả lời:

• Xác định được mục tiêu, mục đích của bản thân.

• Có ước mơ làm tiền đề và nỗ lực rèn luyện bản thân để đạt được thành công sẽ giúp bạn rèn luyện sự tự tin. 

• Cố gắng không ngại ngùng, không sợ hãi là cách em rèn luyện sự tự tin

• Có một vẻ ngoài sáng sủa, phong cách ăn mặc chuyên nghiệp, gọn gàng, sạch sẽ thúc đẩy sự tự tin của chính bản thân. 

• Khi em thấy tự tin là khi em vui vẻ, hạnh phúc và niềm tự tin đó được xây dựng dựa trên những suy nghĩ tích cực và việc làm tích cực cho bản thân, gia đình và cộng đồng.

Nhiệm vụ 3. Phân tích điểm mạnh, điểm yếu của bạn thân

1. Đánh dấu X vào trước các cách em thực hiện để nhận ra điểm mạnh, điểm yếu của bản thân và viết các cách khác nếu có.

2. Phân tích điểm mạnh, điểm yếu và đưa ra cách điều chỉnh điểm yếu phù hợp cho nhân vật trong hai tình huống ở mục 2, trang 17 SGK.

Tình huống 1: Các bạn trong lớp nói T là người mạnh mẽ, khá quyết liệt. Trong nhiều cuộc họp, T thường thẳng thắn chỉ ra những nhược điểm của một số bạn trong lớp để mong các bạn đó tiến bộ. Nếu bạn nào có ý kiến thắc mắc thì T sẵn sàng đưa ra các minh chứng rất rõ ràng làm cho các bạn không thể phản ứng lại.

Hướng dẫn trả lời:

• Điểm mạnh của T:  T có thái độ khá quyết liệt và thẳng thắn

• Điểm yếu của T: Cách tiếp cận của T có thể gây ra sự bất mãn và khó chịu cho một số người trong nhóm. Việc chỉ ra nhược điểm của người khác không phải lúc nào cũng là cách hiệu quả để giúp họ tiến bộ. Điều này có thể làm cho mối quan hệ giữa T và những người được chỉ ra nhược điểm trở nên căng thẳng và khó khăn hơn trong việc làm việc với nhau trong tương lai.

• Cách điều chỉnh điểm yếu: T nên tế nhị hơn khi chỉ ra và góp ý các nhược điểm của các bạn trong lớp. Nếu T muốn giúp đỡ các bạn khác tiến bộ, có thể đề xuất một phương pháp khác để thúc đẩy sự phát triển của họ một cách tích cực hơn.

Tình huống 2: Trong lớp học X được khen là bạn nữ dịu dàng, khéo léo và không để mất lòng. Trong các buổi học nhóm, nếu có tranh luận xảy ra, mặc dù biết rõ ai đúng, ai sai nhưng X cũng không đưa ra ý kiến vì không muốn mất lòng các bạn.

Hướng dẫn trả lời:

• Điểm mạnh của X: X là người khéo léo, dịu dàng, được lòng mọi người

• Điểm yếu của X: X luôn tránh tranh luận và không đưa ra ý kiến của mình, có thể làm cho các bạn khác không biết X nghĩ gì và sẽ không thể đưa ra quyết định hoặc làm việc hiệu quả.

• Cách điều chỉnh điểm yếu:  X nên học cách giao tiếp và thể hiện ý kiến của mình một cách tế nhị và khéo léo, đồng thời lắng nghe và đồng cảm với các bạn khác để tạo ra mối quan hệ tốt hơn trong nhóm.

3. Chia sẻ điểm mạnh, điểm yếu và cách phát huy điểm mạnh và khắc phục điểm yếu của em.

Hướng dẫn trả lời:

• Điểm mạnh :  Hoàn thành nhiệm vụ được giao với điều kiện khác nhau. Sáng tạo, linh hoạt trong giải quyết vấn đề. Hành vi ứng xử phù hợp với chuẩn mực xã hội, được đa số thừa nhận là tích cực và phù hợp với hoàn cảnh, đối tượng, không gian, thời gian.

• Điểm yếu: Khả năng tổ chức công việc và quản lý thời gian chưa tốt. Đôi khi em có xu hướng lơ là, lười biếng và không chú ý đến thời gian hoặc những việc cần làm.

• Cách phát huy điểm mạnh: Tiếp tục thực hiện những hành vi tích cực.Tự thưởng cho bản thân mỗi khi làm tốt.

• Cách khắc phục điểm yếu: Chia nhỏ nhiệm vụ để mình có thể hoàn thành và trở nên có trách nhiệm. Rèn luyện thành thói quen không phản ứng tức thì khi đang tức giận.

Nhiệm vụ 4. Điều chỉnh bản thân để thích ứng với sự thay đổi

1. Xác định những điều có thể thay đổi ở bản thân và những thuận lợi, khó khăn khi thay đổi những điều đó

Hướng dẫn trả lời:

2. Giải thích tại sao một cá nhân cần phải thích ứng với sự thay đổi

Hướng dẫn trả lời:

• Do tác động của nhiều yếu tố trong cuộc sống, chúng ta luôn có sự thay đổi trạng thái cảm xúc khác nhau và môi trường sống của chúng ta cũng luôn thay đổi. Vì vậy, chúng ta cần phải biết điều chỉnh bản thân để phù hợp và thích ứng với sự thay đổi để hòa nhập và phát triển.

3. Đưa ra ví dụ cụ thể cho một số cách điều chỉnh bản thân để thích ứng với sự thay đổi dưới đây:

4. Kể lại những tình huống mà em đã điều chỉnh bản thân để thích ứng với sự thay đổi đó.

Hướng dẫn trả lời:

• Tình huống em đã điều chỉnh bản thân để thích ứng với sự thay đổi đó: Ngày hôm ấy gia đình em chuyển nhà mới, em đã rất buồn bã khi phải rời xa chỗ ở cũ, bạn bè, trường học. Em đã tự điều chỉnh cảm xúc của bản thân, cố gắng thích ứng với môi trường mới, tiếp xúc và làm quen với những người bạn mới. Sau dần em đã thích ứng được với cuộc sống mới sau khi chuyển nhà.

5. Chia sẻ cảm xúc của em khi thích ứng được với sự thay đổi trong cuộc sống.

Hướng dẫn trả lời:

• Khi em thích ứng được với sự thay đổi trong cuộc sống, em cảm thấy hài lòng và tự tin. Em cảm thấy hài lòng vì đã vượt qua được thử thách và đạt được mục tiêu của mình. Em cũng cảm thấy tự tin hơn về khả năng của mình trong việc đối mặt và vượt qua các trở ngại trong cuộc sống.

• Ngoài ra, em cũng cảm thấy thoải mái hơn với sự thay đổi và nhận thức được rằng cuộc sống là không ngừng thay đổi và phải thích ứng với sự thay đổi để tiến bộ. Điều này giúp em trở nên linh hoạt và sẵn sàng đối mặt với những thay đổi tiếp theo trong cuộc sống.

Nhiệm vụ 5. Thực hành điều chỉnh bản thân

1. Xử lí các tình huống ở mục 1 trang 19 SGK

Tình huống 1: Gia đình A đang sống rất hạnh phúc, A được bố mẹ quan tâm, chiều chuộng. Hằng ngày, A thường thấy gương mặt vui về của bố sau mỗi buổi đi làm về và nghe bố kể về những thành công trong công việc ở nhà máy. Bỗng dưng tai hoạ ập đến, bố A vĩnh viễn mất đi sức lao động sau một tai nạn giao thông. Nếu là A, em sẽ làm gì?

Hướng dẫn trả lời: 

• Nếu là A, em sẽ nỗ lực để hỗ trợ mẹ và gia đình của mình trong thời gian khó khăn, như giúp đỡ trong việc chăm sóc nhà cửa.

Tình huống 2: Từ nhỏ T thường học ở trường gần nhà. Năm nay, gia đình T chuyển đến nơi ở mới và T cũng phải chuyển trường. Nếu là T, em cần làm gì để có thể thích ứng tốt với sự thay đổi?

Hướng dẫn trả lời:

Nếu em là T, em sẽ:

• Xem đây như một cơ hội để tìm hiểu về môi trường mới, gặp gỡ những người mới và khám phá những thứ mới.

• Tham gia vào các hoạt động ở trường mới để kết nối với bạn bè mới và xây dựng mối quan hệ.

• Giữ cho mình một thái độ tích cực và luôn cố gắng hòa nhập với cộng đồng mới.

• Học tập tình huống mới và nỗ lực để hiểu và thích ứng với các giáo viên và học sinh mới.

2. Em rút ra được bài học gì từ các tình huống trên?

Hướng dẫn trả lời:

• Em cần phải học các điều chỉnh cảm xúc để có thể thích nghi với thay đổi trong cuộc sống và suy nghĩ theo hướng tích cực.

• Thay đổi là quy luật của cuộc sống vì vậy em cần phải chuẩn bị tâm thế trước sự thay đổi và rèn luyện bản thân nhiều hơn.

Nhiệm vụ 6. Thực hiện một số biện pháp quản lí cảm xúc và ứng xử hợp lí trong các tình huống giao tiếp khác nhau

1. Đánh dấu X vào mức độ thực hiện các biện pháp quản lý cảm xúc

2. Xử lí các tình huống ở mục 2, trang 20-21 SGK

Tình huống 1: Trong lớp có ba bạn chơi thân với nhau, bạn nữ tên H và hai bạn nam tên M và Q. Gần đây, H thể hiện thân thiện với M hơn. Q cảm thấy chạnh lòng và không biết nên phải làm gì và thể hiện thế nào cho phù hợp. Nếu là Q em nên làm gì?

Hướng dẫn trả lời:

• Nếu là Q, em nên trò chuyện với H để hiểu rõ hơn về tình bạn giữa cô ấy và M. Em có thể thể hiện sự quan tâm đến H và thảo luận cùng cô ấy về tình bạn của họ. Đồng thời, em cũng có thể tìm cách thể hiện sự quan tâm đến M và tạo mối quan hệ tốt đẹp với cả hai bạn bằng cách tặng quà, tổ chức một buổi đi chơi hay mời cả hai bạn đến nhà để ăn tối.

Tình huống 2: Đi học về muộn, bố hỏi K: Hôm nay con lại đi chơi đâu mà về muộn thế? Nghe thấy vậy, K bức xúc nói: Tại sao bố mẹ lúc nào cũng nghĩ con đi chơi là sao, con còn bao nhiêu việc khác chứ K vùng vàng bỏ vào phòng, đóng sập cửa lại. Nếu là K, em nên làm gì?

Hướng dẫn trả lời:

• Nếu là K, em nên bình tĩnh và lắng nghe ý kiến của bố. Sau đó, em có thể giải thích rõ ràng cho bố hiểu lý do vì sao em về muộn và cũng nên xin lỗi vì đã làm bố lo lắng. Em có thể thể hiện sự trách nhiệm và cam kết sẽ không để bố mẹ lo lắng về mình nữa.

Tình huống 3: T nhận được tin đạt giải cao trong kì thi học sinh giỏi của trường. Vừa về đến nhà, T gọi to: Bố mẹ ơi, con đạt được ước mơ rồi. Đúng lúc đó, bố mẹ đang mắng em trai về việc chính mảng trong học tập. Bố mẹ chúc mừng T và nêu gương luôn cho em trai. Cảm xúc của T trùng xuống. T nên ứng xử thế nào trong trường hợp này? T nên trao đổi với bố mẹ về cách ứng xử như thế nào với em trai để em không bị khó xử.

Hướng dẫn trả lời:

• Nếu là T, em nên bày tỏ niềm vui và tình cảm của mình với bố mẹ, nhưng đồng thời em cũng nên cho thấy em đang quan tâm đến em trai bằng cách nói chuyện và tìm cách giúp đỡ em trai trong việc học tập. Nếu bố mẹ đang mắng em trai vì lý do học tập, em có thể trao đổi với bố mẹ về cách thức động viên và giúp đỡ em trai một cách tích cực, thay vì chỉ trích hay phản đối bố mẹ.

3. Chia sẻ những tình huống giao tiếp mà em đã kiểm soát cảm xúc để ứng xử phù hợp

Trả lời:

• Bạn thân làm hỏng cuốn sách yêu thích của em, em rất tức giận, muốn tranh cãi với bạn thân, nhưng em đã kiềm chế cảm xúc, chỉ nhắc nhở nhẹ nhàng rằng bạn nên cẩn thận khi mượn đồ của em và những người khác.

Nhiệm vụ 7. Rèn luyện để tự tin thích ứng với sự thay đổi trong cuộc sống

1. Dự đoán một số thay đổi sẽ xảy ra và những khó khăn có thể gặp phải trong năm tới của em

Hướng dẫn trả lời:

2. Viết ra một số nội dung rèn luyện để tự tin thích ứng với sự thay đổi trong tương lai.

Hướng dẫn trả lời:

• Thử sức với những điều mới mẻ, không ngừng khám phá bản thân

• Thiết lập những mục tiêu có tính khả thi và nghiêm túc thực hiện

Nhiệm vụ 8. Tự đánh giá

1. Đánh giá về những thuận lợi và khó khăn khi thực hiện các hoạt động trong chủ đề. 

Thuận lợi:

• Việc khám phá điểm mạnh, điểm yếu của bản thân giúp em hiểu rõ hơn về những khía cạnh tích cực và hạn chế của mình, giúp em tập trung vào việc phát triển những kỹ năng và phẩm chất cần thiết.

• Khi em nhận thức được những khả năng và phẩm chất tích cực của mình, sự tự tin sẽ tăng lên, giúp em đối diện với sự thay đổi một cách tích cực.

• Việc hiểu về bản thân, hiểu về sự thay đổi của sự vật giúp em xây dựng môi trường xung quanh phù hợp với mình, tạo điều kiện tốt cho sự phát triển và hạnh phúc.

Khó khăn: 

• Đôi khi quản lí cảm xúc của bản thân có thể không dễ dàng, vì tính cách của mình.

• Sự lo lắng từ người khác khiến em không thoải mái khi chuẩn bị tâm thế cho sự thay đổi.

• Nhận thức về những khía cạnh hạn chế của bản thân có thể gây ra sự bất mãn và khó khăn trong việc chấp nhận mình.

2. Đánh dấu X vào mức độ em đạt được trong việc thực hiện các mục tiêu của chủ đề

3. Nhận xét của nhóm bạn:

4. Nhận xét khác:

5. Viết những kĩ năng em cần tiếp tục rèn luyện:

Hướng dẫn trả lời:

• Kỹ năng quản lý cảm xúc

• Kỹ năng giao tiếp

• Kỹ năng ứng xử

• Kỹ năng rèn luyện sự tự tin