[toc:ul]
Sự co dãn vì nhiệt khi bị ngăn cản có thể gây ra những lực rất lớn.
Băng kép khi bị đốt nóng hoặc làm lạnh đều cong lại.
Người ta ứng dụng tính chất này của băng kép vào việc đóng - ngắt tự động mạch điện.
Có hiện tượng gì xảy ra đối với thanh thép khi nó nóng lên?
Khi nóng lên thanh thép nở dài ra làm chốt ngang bị gãy.
Hiện tượng xảy ra với chốt ngang chứng tỏ điều gì?
Hiện tượng chốt ngang bị gãy chứng tỏ khi dãn vì nhiệt nếu bị ngăn cản, sẽ gây ra một lực rất lớn.
Bố trí thí nghiệm như hình 21.1b, rồi đốt nóng thanh thép. Sau đó vặn ốc để siết chặt thanh thép lại. Nếu dùng một khăn tẩm nước lạnh phủ lên thanh thép thì chốt ngang cũng bị gãy. Từ đó rút ra kết luận gì?
Vật rắn khi gặp lạnh co lại, nếu bị ngăn cản, cũng gây ra một lực rất lớn.
Chọn từ thích hợp trong khung để điền vào chỗ trống của các câu sau:
a) Khi thanh thép (1)……………… vì nhiệt nó gây ra (2)……………………. ..….rất lớn.
b) Khi thanh thép co lại (3)………………………..nó cũng gây ra (4)……………...rất lớn.
a) Khi thanh thép (1) nở ra vì nhiệt, nó gây ra (2) lực rất lớn.
b) Khi thanh thép co lại (3) vì nhiệt, nó cũng gây ra (4) lực rất lớn.
Hình 21.2 là ảnh chụp chỗ tiếp nối hai đầu thanh ray đường tàu hỏa. Em có nhận xét gì? Tại sao người ta phải làm như thế?
Chỗ tiếp nối hai đầu thanh ray xe lửa có khe hở giừa hai thanh đế khi trời nóng, các thanh ray nở dài ra chúng không “đội” lên nhau (không gây lực lớn làm hỏng đường ray).
Hình 21.3 vẽ gối đỡ ở hai đầu cầu của một số cầu thép. Hai gối đỡ đó có cấu tạo giống nhau không? Tại sao một gối đỡ phải đặt trên các con lăn?
Gối đỡ ở hai đầu của một số cầu thép phái đặt trên các con lăn để giúp sự co dãn vì nhiệt dễ dàng (không thể gây ra lực lớn làm ảnh hưởng đến cầu).
Đồng và thép nở vì nhiệt như nhau hay khác nhau?
Đồng và thép nở vì nhiệt khác nhau, đồng nở vì nhiệt nhiều hơn thép.
Khi bị hơ nóng, băng kép luôn luôn cong về phía thanh nào? Tại sao?
Khi hơ nóng, băng kép luôn luôn cong về phía thanh thép vì đồng nớ dái vì nhiệt nhiều hơn thép.
Băng kép đang thẳng. Nếu làm cho lạnh đi thì nó có bị cong không? Nếu có, thì cong về phía thanh thép hay thanh đồng? Tại sao?
Băng kép đang thẳng, nếu làm cho lạnh đi thì nó bị cong về phía thanh đồng vì dồng co vì nhiệt nhiều hơn thanh thép.
Tại sao bàn là điện vẽ ở hình 21.5 lại tự động tắt khi đã đủ nóng?
Thanh đồng của băng kép ở thiết bị đóng ngắt của bàn là này ở phía trên hay dưới?
Khi nhiệt độ của bàn là đủ nóng cũng là lúc băng kép bị uốn cong (do dãn nở vì nhiệt không dều của hai kim loại làm băng kép) làm diểm tiếp xúc bị tách ra cắt dòng điện vào bàn là.
+ Trong băng kép thanh dồng nằm phía dưới để khi đủ nóng băng kép cong lên giúp chốt làm hở mạch điện.