Giải vật lí 6 bài 5: Khối lượng Đo khối lượng

I. TÓM TẮT LÝ THUYẾT

1. Khối lượng, đơn vị khối lượng

• Mọi vật đều có khối lượng. Khối lượng sữa trong hộp, khối lượng bột giặt trong túi,... chỉ lượng sữa trong hộp, lượng bột giặt trong túi,... Khối lượng của một vật chỉ lượng chất tạo thành vật đó.
• Trong hệ thống đo lường hợp pháp của Việt Nam, đơn vị đo khối lượng là kilogam (kí hiệu: kg)

2. Đo khối lượng: dùng cân để đo khối lượng 

• Có nhiều loại cân như: cân tạ, cân đòn, cân đồng hồ cân ý tế.

II. GIẢI BÀI TẬP

Giải câu 1: Trên vỏ hộp sữa...

Trên vỏ hộp sữa ông Thọ có ghi: "Khối lượng tịnh 397 g". Số đó chỉ sức nặng của hộp sữa hay lượng sữa chứa trong hộp ?

Trên vỏ hộp sữa ông Thọ có ghi: "Khối lượng tịnh 397 g". Số đó chỉ lượng sữa có trong hộp sữa mà không tính khối lượng của vỏ hộp.

Giải câu 2: Trên vỏ OMO...

Trên vỏ OMO có ghi 500 g. Số đó chỉ gì ?

Trên vỏ OMO có ghi 500 g. Số đó chỉ khối lượng bột giặt có trong túi.

Giải câu 3: Hãy tìm từ...

Hãy tìm từ thích hợp trong ngoặc kép để điền vào chỗ trống sau : 

"397g ; 500g ; lượng ; khối lượng"

(1)........... là khối lượng của bột giặt chứa trong túi.

(1) 500g là khối lượng của bột giặt chứa trong túi.

Giải câu 4: Hãy tìm từ...

Hãy tìm từ thích hợp trong ngoặc kép để điền vào chỗ trống sau : 

"397g ; 500g ; lượng ; khối lượng"

(2)........... là khối lượng của sữa chứa trong hộp.

(2) 397g là khối lượng của sữa chứa trong hộp.

Giải câu 5: Hãy tìm từ...

Hãy tìm từ thích hợp trong ngoặc kép để điền vào chỗ trống sau : 

"397g ; 500g ; lượng ; khối lượng"

Mọi vật đều có(3) .............

Mọi vật đều có khối lượng.

Giải câu 6: Hãy tìm từ thích...

Hãy tìm từ thích hợp trong ngoặc kép để điền vào chỗ trống sau : 

"397g ; 500g ; lượng ; khối lượng"

Khối lượng của một vật chỉ (4)........... chất chứa trong vật.

Khối lượng của một vật chỉ lượng chất chứa trong vật.

Giải câu 7: Hãy đối chiếu ảnh...

Hãy đối chiếu ảnh của cái cân Rô-bec-van trong hình 5.2 (SGK) với cái cân thật để nhận ra các bộ phận sau đây: đòn cân (1), đĩa cân (2), kim cân (3), hộp quả cân (4), ốc điều chỉnh (5), và con mã (6).

Dựa vào hình 5.2 (SGK) cùng với chú thích của hình và quan sát cái cân thật. So sánh, đối chiếu để xác định:

• đòn cân (1)
• đĩa cân (2)
• kim cân (3)
• hộp quả cân (4)
• ốc điều chỉnh (5)
• và con mã (6).

Giải câu 8: Hãy cho biết GHĐ...

Hãy cho biết GHĐ và ĐCNN của cân Rô-bec-van trong lớp.

Dựa vào cái cân thực tế và cách xác định GHĐ (tổng lượng các quả cân trong hộp quả cân và ĐCNN (khối lượng của quả cân nhỏ nhất trong hộp quả cân) ta sẽ tìm được GHĐ và ĐCNN.

Giải câu 9: Chọn từ thích hợp...

Chọn từ thích hợp trong ngoặc kép để điền vào chỗ chống trong các câu sau:

"quả cân; vật đem cân; điều chỉnh số 0; đúng giữa; thăng bằng"

Thoạt tiên, phải điều chỉnh sao cho khi chưa cân, đòn cân phải nằm thăng bằng, kim cân chỉ đúng vạch giữa (*). Đó là việc (1)............. Đặt (2)...........lên đĩa cân bên trái. Đặt lên đĩa cân bên kia một số (3)............. có khối lượng phù hợp và điều chỉnh con mã sao cho đòn cân nằm (4)..............., kim cân nằm (5)......... bảng chia độ. Tổng khối lượng của các (6)........... trên đĩa cân cộng với số chỉ của con mã sẽ bằng khối lượng của (7)..............

Thoạt tiên, phải điều chỉnh sao cho khi chưa cân, đòn cân phải nằm thăng bằng, kim cân chỉ đúng vạch giữa (*). Đó là việc điều chỉnh số 0 Đặt vật đem cân lên đĩa cân bên trái. Đặt lên đĩa cân bên kia một số quả cân có khối lượng phù hợp và điều chỉnh con mã sao cho đòn cân nằm thăng bằng, kim cân nằm đúng giữa bảng chia độ. Tổng khối lượng của các quả cân trên đĩa cân cộng với số chỉ của con mã sẽ bằng khối lượng của vật đem cân.

Giải câu 10: Hãy thực hiện phép...

Hãy thực hiện phép cân một vật nào đó bằng cân Rô-bec-van.

Đầu tiên, phải điều chỉnh sao cho khi chưa cân, đòn cân phải nằm thăng bằng, kim cân chỉ đúng vạch giữa. Đó là việc điều chỉnh số 0 đặt 1 chiếc cốc đem cân lên một đĩa cân. Đặt lên đĩa cân bên kia một số quả cân có khối lượng phù hợp sao cho đòn cân nằm thăng bằng, kim cân nằm đúng giữa báng chia độ. Tổng khối lượng của các quả cân trên đĩa cân sẽ bằng khối lượng của chiếc cốc.

Giải câu 11: Hãy chỉ trên...

Hãy chỉ trên các hình 5.3, 5.4, 5.5, 5.6 (SGK) xem đâu là cân tạ, cân đòn, cân đồng hồ, cân y tế.

Hình 5.3: cân y tế.

Hình 5.4: cân tạ

Hình 5.5: cân đòn

Hình 5.6: cân đồng hồ.

Giải câu 12: Hãy xác định GHĐ

Hãy xác định GHĐ và ĐCNN của cái cân mà em (hoặc gia đình em) thường dùng và dùng cân đó để xác định khối lượng của một ống bơ gạo cỏ ngọn. Nếu có thể, hãy so sánh kết quả đo của em với kết quả đo của các bạn khác trong tổ.

Cách xác định GHĐ và ĐCNN:

• GHĐ: khối lượng lớn nhất cân có thể đo được
• ĐCNN: khối lượng giữa hai vạch liên tiếp

Bơ gạo có ngọn sau khi cân thấy khối lượng khoảng 0,5kg.

Giải câu 13: Trước một chiếc cầu...

Trước một chiếc cầu có một biển báo giao thông trên có ghi 5T (H.5.7). Số 5T có ý nghĩa gì ?

Biển báo giao thông ghi 5T có ý nghĩa là cho các xe có khối lượng dưới 5 tấn đi qua và cấm các xe có khối lượng trên 5 tấn đi qua.