Hướng dẫn giải nhanh hoá học 11 Cánh diều bài 8: Hợp chất hữu cơ và hóa học hữu cơ

MỞ ĐẦU

Câu hỏi: Trong cây mía có saccharose...

Hướng dẫn trả lời:

Chất hữu cơ: saccharose (C₁₂H₂₂O₁₁); celullose ((C₆H₁₀O₅)_n); aspirin (hay acetylsalicylic acid, C₉H₈O₄); propane (C₃H₈).

Chất vô cơ: calcium sulfate (CaSO₄); silicon dioxide (SiO₂).

Ứng dụng:

●    Khí C1 - C4 được hóa lỏng cho vào bình gas hoặc các đường dẫn khí để đun nấu hoặc sưởi ấm.
●    Cung cấp nhiệt cho hệ thống sưởi ấm và các nhà máy.
●    Là nhiên liệu cho phương tiện giao thông.
●    Làm dung môi cho hợp chất hữu cơ.
●    Ứng dụng trong y học và mỹ phẩm.
●    Ankan rắn (parafin) dùng làm nến.

I. HỢP CHẤT HỮU CƠ VÀ HÓA HỌC HỮU CƠ

II. ĐẶC ĐIỂM CHUNG CỦA CÁC HỢP CHẤT HỮU CƠ

Bài 1: Dựa vào độ âm điện của các nguyên tố C, H, O, N, P...

Hướng dẫn trả lời:

Do các nguyên tố C, H, N, P có độ âm điện khác nhau không nhiều nên liên kết giữa nguyên tử của các nguyên tố này với nhau lại là liên kết cộng hóa trị

Bài 2: Sự kết hợp của bốn nguyên tử carbon với nhau...

Hướng dẫn trả lời:

Mạch hở không phân nhánh: (1)

Mạch hở phân nhánh: (3)

Mạch vòng: (2), (4)

Bài 3: Người ta thường dùng chất gì để loại bỏ vết sơn...

Hướng dẫn trả lời:

Người ta thường dùng các chất: hexane, acetone, ethalnol, chloroform,..

- Không thể dùng nước để rửa các vết màu này, vì chúng không tan nước mà chỉ tan trong dung môi hữu cơ.

Bài 4: Cho các chất H₂O, LiF, C₂H₆ và các giá trị nhiệt độ sôi...

Hướng dẫn trả lời:

Giải thích:

+ LiF là hợp chất ion; C₂H₆ và H₂O là hợp chất cộng hóa trị do đó LiF có nhiệt độ sôi lớn nhất

+ Trong hai hợp chất C₂H₆ và H₂O thì chỉ có H₂O tạo được liên kết hydrogen, do đó nhiệt độ sôi của H₂O cao hơn của C₂H₆

Bài 5: Cho phản ứng đốt cháy 1 mol ethanol (C₂H₆O)...

Hướng dẫn trả lời:

$\Delta_{r}H^{o}_{298}$ = - 1 300 kJ nên phản ứng trên là tỏa nhiệt

Nhiệt lượng: 1 300 kJ => phản ứng trên xảy ra thuận lợi.

III. PHÂN LOẠI CÁC HỢP CHẤT HỮU CƠ

Bài 1: Cho các hợp chất...

Hướng dẫn trả lời:

Hydrocarbon: (1), (4).

Dẫn xuất hydrocarbon: (2), (3), (5), (6).

IV. NHÓM CHỨC

Bài 1: Các hợp chất CH₃CHO, C₂H₅CHO, C₃H₇CHO và C6H13CHO...

Hướng dẫn trả lời:

Nhóm chức -CHO

Bài 2: Một hợp chất hữu cơ X chứa đồng thời hai nhóm chức alcohol và aldehyde...

Hướng dẫn trả lời:

Đáp án C. 

Bài 3: Phổ IR của một hợp chất hữu cơ có các tín hiệu hấp thụ...

Hướng dẫn trả lời:

Phổ IR này là hợp chất CH₃CH₂CH₂COOH (B)

BÀI TẬP CUỐI SGK

Bài 1: Trong các chất dưới đây, chất nào là chất vô cơ...

Hướng dẫn trả lời:

Chất vô cơ: (1), (2).

Chất hữu cơ: (3), (4), (5), (6), (7).

Bài 2: Cho phổ IR của ba chất hữu cơ như hình dưới đây...

Hướng dẫn trả lời:

(a) 2828 cm^-1 (C-H) và 1733 cm^-1 (C=O) => -CHO

=> CH₃CH₂CHO (2)

(b) 3350 cm^-1 => O-H => HOCH₂CH₂OH (1)

(c) 1748 cm^-1 => C=O

=> CH₃COOCH₃ (3) 

Bài 3: Cho phản ứng...

Hướng dẫn trả lời:

a) Nhóm chức -COOH và -OH.

b) Có thể ghi và sử dụng phổ hồng ngoại của chất lỏng này để xác định. Vì mỗi chất đều có nhóm chức riêng và phổ hồng ngoại của mỗi chất là khác nhau => Có thể phân biệt.