Hướng dẫn giải nhanh hoá học 11 Cánh diều bài 9: Phương pháp tách biệt và tinh chế hợp chất hữu cơ

MỞ ĐẦU

Câu hỏi: Để tách và tinh chế một chất từ hỗn hợp của chất...

Hướng dẫn trả lời:

a) Ta sử dụng phương pháp chưng cất

b) Ta sử dụng phương pháp kết tinh.

I. PHƯƠNG PHÁP KẾT TINH

Bài 1: Độ tan trong nước của monosodium glutamate...

Hướng dẫn trả lời:

C₁ = 112 g/100 g nước = 1,12 g monosodium glutamate/g nước

C₂ = 74 g/100 g nước = 0,74 g monosodium glutamate/g nước

m = 212 g

Khối lượng monosodium glutamate kết tinh là:

m' = (C₁ - C₂).m = (1,12 - 0,74).212 = 80,56 g.

II. PHƯƠNG PHÁP CHIẾT

Bài 1: Để có được một số hoạt chất từ thảo dược sử dụng...

Hướng dẫn trả lời:

Phương pháp được sử dụng:  chiết.

-Vì rượu là dung môi hữu cơ giúp dược liệu trong thuốc được chiết ra ,

-Khi "sắc thuốc" cần đun nóng vì ở nhiệt độ cao một số loại dược liệu có cấu tạo rắn chắc và khó chiết suất mới có thể được chiết ra.

Bài 2: Nước ép mía là dung dịch chưa bão...

Hướng dẫn trả lời:

Phương pháp kết tinh.

III. PHƯƠNG PHÁP CHƯNG CẤT

Bài 1: Trình bày phương pháp...

Hướng dẫn trả lời:

a) Thu lấy rượu (dung dịch ethyl alcohol) nhờ phương pháp chưng cất.

●    Gạo được nấu chín, để nguội, rắc men, ủ kín 3 – 5 ngày, thu được một hỗn hợpgồm nước, ethanol và bã rượu.

●    Đun nóng hỗn hợp trên đến nhiệt độ sôi, hơi bay ra đi vào đường ống dẫn. Hỗn hợp hơi trong đường ống được làm lạnh sẽ hoá lỏng và chảy vào bình hứng.

b) Thu lấy tinh dầu cam nhờ phương pháp chiết.

●    Chuẩn bị vỏ cam và làm sạch.

●    Đặt vỏ trên khay hoặc khăn ẩm và để chúng khô tự nhiên cho đến khi lớp vỏ cứng. Thông thường thì khoảng 1 tuần để vỏ khô hoàn toàn.

●    Cắt lớp vỏ khô thành những mảnh nhỏ. Không sử dụng các máy cắt,  vì bạn sẽ có thể làm mất nhiều dầu trong vỏ.

●    Cho vỏ xắt nhỏ vào bình đậy chặt và đổ rượu ngập mặt vỏ trong bình chứa.

●    Lắc bình để cam nhả ra lượng dầu nhiều lần trong vài ngày. Nên chiết bình ở khu vực có ánh nắng để tăng hiệu suất .

●    Sử dụng bộ lọc cà phê để lọc tinh dầu từ vỏ cam

●    Đặt một miếng vải lọc trên nắp bình của chất lỏng cho rượu trong bình bay hơi và để trong vòng một tuần.

IV. PHƯƠNG PHÁP SẮC KÍ

Bài 1: Quan sát Hình 9.4 và cho biết trong điều kiện thí nghiệm...

Hướng dẫn trả lời:

a) Chất màu đỏ bị hấp phụ mạnh hơn.

b) Chất màu xanh được hòa tan tốt hơn trong dung môi.

Vì chất được hấp phụ kém trên bề mặt pha tĩnh và tan tốt trong dung môi sẽ đi ra khỏi cột sắc kí trước, còn chất được hấp phụ mạnh trên bề mặt pha tĩnh và kém tan trong dung môi đi ra sau.

BÀI TẬP CUỐI SGK

Bài 1: Ethyl iodide có khối lượng riêng là...

Hướng dẫn trả lời:

Phương pháp chiết.

Chiết ethyl iodide từ hỗn hợp của chất này với ethanol với dung môi là nước (nước hòa tan ethanol và không hòa tan ethyl iodide). Vì ethanol và nước có khối lượng riêng nhỏ hơn ethyl iodide nên khi dùng phễu chiết, ethyl iodide là lớp phía dưới sẽ tách ra trước.

Bài 2: Hình 9.5 mô tả dụng cụ dùng để tách các chất lỏng ra khỏi nhau...

Hướng dẫn trả lời:

a) Phương pháp chưng cất.

b) Quá trình chuyển trạng thái của các chất:

●    Từ A sang B là bay hơi.

●    Từ B sang C là ngưng tụ.

c) - Không giống nhau. Vì vị trí A chứa hỗn hợp chất lỏng, vị trí C chứa chủ yếu chất có nhiệt độ sôi thấp hơn.

Bài 3: Hình 9.6 mô phỏng thiết bị dùng để chưng cất tinh dầu bằng...

Hướng dẫn trả lời:

a) Tinh dầu nằm ở phần A, vì khối lượng riêng của tinh dầu nhỏ hơn khối lượng riêng của nướcnên tinh dầu ở bên trên nước.

b) Phương pháp chiết.